Τα Προαιρετικά Ολοήμερα Σχολεία (ΠΟΣ) αποτελούν ένα θεσμό στην κυπριακή εκπαίδευση, που έχει ως στόχο να προσφέρει μια πιο ολοκληρωμένη εκπαιδευτική εμπειρία στα παιδιά. Προσφέρουν εκπαιδευτικές δραστηριότητες πέραν του κανονικού ωραρίου, που μπορεί να περιλαμβάνουν εμπλουτισμό της μαθησιακής διαδικασίας, κοινωνικοποίηση και συνεργασία, ανάπτυξη εξωσχολικών δραστηριοτήτων κ.ά.

Τα οφέλη των σχολείων ΠΟΣ είναι πολλαπλά, τόσο για τα παιδιά όσο και για τους γονείς. Ειδικότερα, βοηθούν στη βελτίωση της μαθησιακής επίδοσης, υποστηρίζουν τους εργαζόμενους γονείς, συμβάλουν στην κοινωνική ένταξη και προσφέρουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων. 

Πρόκειται για ένα θεσμό που πέρασε από χίλια μύρια κύματα και μετά την κατάργηση του απαράδεκτου καθεστώτος της αγοράς υπηρεσιών, αναμέναμε πως επιτέλους θα στηριχθεί επαρκώς.

Δυστυχώς, για ακόμη μια χρονιά είμαστε μάρτυρες μιας πρωτοφανούς ανοργανωσιάς και κωλυσιεργίας. Τα ΠΟΣ ακόμη δεν έχουν ξεχωριστούς κανονισμούς λειτουργίας και ενώ αποτελούν συνέχεια του σχολικού προγράμματος, φαντάζουν εντελώς αποκομμένα από αυτό. Επί της ουσίας, δεν υπάρχει ουσιαστική σύνδεση πρωινού σχολείου και του Προαιρετικού Ολοήμερου Σχολείου, αφού δεν έχει επιτευχθεί η αύξηση των παρεχόμενων διδακτικών περιόδων απασχόλησης στους συμβασιούχους εκπαιδευτικούς ώστε στο χρόνο που δεν δουλεύουν στο ολοήμερο να συμμετέχουν στο πρωινό πρόγραμμα του πρωινού σχολείου.

Σημειώνεται πως τα σχολεία αυτά λειτουργούν χωρίς γραμματειακή υποστήριξη και χωρίς επιπλέον βοηθητικό προσωπικό (καθαρίστριες, συνοδούς κλπ.). Τεράστιο ζήτημα φαίνεται να προκύπτει και με τη διοικητική υποστήριξη των Ολοήμερων Σχολείων, αλλά και των εκπαιδευτικών. Την ίδια ώρα, ακόμα αναμένεται η εκπόνηση Αναλυτικού Προγράμματος για τα ΠΟΣ, δίνοντας την εικόνα πως το ΥΠΑΝ εμμένει στο να βάζει την άμαξα μπροστά από το άλογο. 

Ενώ βρισκόμαστε ελάχιστες μέρες πριν την επίσημη λειτουργία τους (τα ΠΟΣ θα λειτουργήσουν στις 23 Σεπτεμβρίου) δυστυχώς για ακόμη μια φορά καταγράφονται τεράστιες αστοχίες, παραλείψεις και κωλυσιεργία. Οι όροι εργοδότησης των εκπαιδευτικών που θα εργαστούν σε αυτά δεν έχουν διασαφηνιστεί και δεν έχουν ανακοινωθεί. Πέρα από προφορικές ενημερώσεις και εκτιμήσεις, επίσημα η Αρμόδια Αρχή δεν έχει ανακοινώσει το παραμικρό. Σημειώνεται πως ενώ το αφήγημα του ΥΠΑΝ ήταν πως οι συμβασιούχοι των ΠΟΣ εργάζονται με συμβόλαιο που προσομοιάζει με αυτό των συμβασιούχων πλήρους απασχόλησης, αυτό δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα.

Οι συμβασιούχοι των ΠΟΣ, δεν δικαιούνται άδειες για προσωπικούς λόγους, δεν κατοχυρώνεται το δικαίωμα για θηλασμό και οι άδειες για σκοπούς μητρότητας, δεν υπάρχει όριο αναπληρώσεων σε περιπτώσεις απουσιών συναδέλφων, δεν δίνονται προσαυξήσεις κλπ.  Επίσης, παρά το γεγονός πως η ΕΕΥ1 έχει ανακοινώσει πως οι εκπαιδευτικοί στα Ολοήμερα θα μπορούν να εργάζονται και σε αντικαταστάσεις, ακόμη όλοι βρίσκονται/βρισκόμαστε στο περίμενε, σε σχέση με τις περιβόητες προϋποθέσεις/ρυθμίσεις που θα διέπουν την εν λόγω ρύθμιση. 

Το συγκεκριμένο σημείο είναι κρίσιμο για την ευρύτερη λειτουργία των σχολείων, αφού είναι νωπές οι μνήμες από τα τεράστια κενά και υποστελέχωση που παρατηρήθηκε την περσινή σχολική χρονιά, λόγω έλλειψης αντικαταστατών. Το γεγονός πως τα Ολοήμερα Σχολείο θα λειτουργήσουν τις επόμενες μέρες και πολύ σημαντικές παράμετροι παραμένουν αδιευκρίνιστες ή εν έχουν ρυθμιστεί, προφανώς είναι υπέρ το δέον ανησυχητικό. Σε κάθε περίπτωση, οι επηρεαζόμενοι έχουν το δικαίωμα να έχουν σωστή, έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση, για να είναι σε θέση να πάρουν τις αποφάσεις τους.  

Από την άλλη, σε σχέση με το μόνιμο προσωπικό, φαίνεται πως η αντιμισθία που θα δίνεται είναι πολύ μικρότερη από αυτή  που ισχύει στο Δημόσιο. Τονίζεται πως ούτε για αυτούς δεν καταγράφεται όριο αναπληρώσεων. Προκύπτουν δε, ερωτήματα για το πως θα γίνεται η σύνδεση μεταξύ πρωινού και απογευματινού χρόνου, αφού ουσιαστικά μειώνονται οι θέσεις για το μόνιμο προσωπικό και με τις ρυθμίσεις που προκρίνει η Αρμόδια Αρχή θα υπάρξει και τεράστιο διοικητικό κενό στα σχολεία. 

Λίγες μόνο μέρες πριν την έναρξη λειτουργίας του Προαιρετικού Ολοήμερου Σχολείου δεν έχουν ξεκαθαριστεί βασικά θέματα τόσο για τη λειτουργία του θεσμού όσο και για το καθεστώς εργοδότησης των εμπλεκομένων. Πέραν του μισθολογικού μέρους, τόσο τα δικαιώματα τα οποία θα έχουν οι συμβασιούχοι όσο και ο τρόπος λειτουργίας αλλά και διοίκησης των ολοήμερων, θα πρέπει να είναι ξεκάθαρα για να μπορούν οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί να κάνουν τις επιλογές τους.

Δυστυχώς πάντως, για μια ακόμη χρονιά, φαίνεται να τρέχουμε πίσω από τις εξελίξεις και καταγράφεται πως για ένα ολόκληρο χρόνο είμαστε ακριβώς στο ίδιο σημείο, χωρίς ουσιαστικές αλλαγές, χωρίς αναβάθμιση του θεσμού και χωρίς βελτίωση των όρων εργασίας των συναδέλφων.