Συμπεράσματα του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τα οποία περιλαμβάνονται και στην ετήσια έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας του 2012, δείχνουν ότι οι Κύπριοι εκπαιδευτικοί αμείβονται με τους μεγαλύτερους μέγιστους μισθούς και με τους μεγαλύτερους χαμηλότερους μισθούς σε όλη την ΕΕ. Η έκθεση ετοιμάστηκε τον Απρίλιο του 2013.
Σύμφωνα με τα όσα δημοσιεύονται στην ετήσια έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, οι δαπάνες εκπαίδευσης στην Κύπρο από το 2001 μέχρι το 2011, αυξήθηκαν περισσότερο από το 1,5% του ΑΕΠ και το κόστος ανά μαθητή υπερδιπλασιάστηκε. Ως αποτέλεσμα, το 2011 η δαπάνη για εκπαίδευση αποτελεί το 7,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, ενώ το αντίστοιχο για τον μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) ήταν μόλις το 5,7%, τοποθετώντας την Κύπρο στη δεύτερη ψηλότερη θέση στην Ε.Ε. κυρίως λόγω της αύξησης κατά ποσοστό 60% της μισθοδοσίας των εκπαιδευτικών.
Επιπρόσθετα η έκθεση αναφέρει ότι οι μισθοί των εκπαιδευτικών στην Κύπρο από το 2001 μέχρι το 2011 αυξήθηκαν με γρηγορότερους ρυθμούς ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ε.Ε., και είναι οι δεύτεροι ψηλότεροι στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.). Επίσης είναι κατά μέσο όρο 100% ψηλότεροι στον δημόσιο τομέα σε σύγκριση με τον ιδιωτικό τομέα.
Αυξήθηκαν οι εκπαιδευτικοί, μειώθηκαν οι μαθητές
Ένα άλλο ζήτημα το οποίο προκύπτει, είναι το γεγονός ότι παρόλο που ο αριθμός των μαθητών μειώθηκε, εντούτοις ο αριθμός των εκπαιδευτικών αυξήθηκε. Μάλιστα η αναλογία μαθητών-καθηγητών μειώθηκε πολύ περισσότερο στην Κύπρο από άλλες άλλες χώρες της Ε.Ε., καθιστώντας την ως μια με τις χαμηλότερες αναλογίες στην Ε.Ε. Ο ανώτατος αριθμός μαθητών ανά τμήμα, στην Κύπρο, είναι 25 στις Εκπαιδεύσεις Δημοτικής και Μέσης, ενώ ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 27 στη Δημοτική Εκπαίδευση, 28 στα γυμνάσια και 29 στα λύκεια.
Λιγότερος διδακτικός χρόνος
Διαπιστώνεται επίσης ότι οι εκπαιδευτικοί στην Κύπρο έχουν λιγότερο διδακτικό χρόνο συγκρινόμενοι με άλλες χώρες της Ε.Ε. και στην Κύπρο είναι από τις λίγες χώρες όπου ο διδακτικός χρόνος μειώνεται με τα χρόνια υπηρεσίας.
«Οι ώρες εργασίας και οι ώρες διδασκαλίας των εκπαιδευτικών είναι περιορισμένες και συχνά χρησιμοποιούν τις ώρες μετά την εργασία τους για να προσφέρουν ιδιαίτερα μαθήματα σε μαθητές επί πληρωμή. Αυτό επηρεάζει και τον χρόνο κατά τον οποίο τα παιδιά έχουν φροντίδα, επηρεάζοντας και τις προοπτικές των γονιών για πλήρη εργοδότηση», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Η περιβόητη «λίστα αναμονής»
Σε ότι αφορά το φλέγον θέμα των διορισμών και της λίστας αναμονής για εργοδότηση των εκπαιδευτικών, αναφέρεται ότι μέχρι τον διορισμό τους συχνά ξεπερνούν την ηλικία των 50 χρόνων. «Μέχρι τότε οι γνώσεις τους είναι πεπαλαιωμένες και έχουν περιορισμένο χρόνο να εκμεταλλευτούν την πείρα για την οποία χρειάζονται κάποια χρόνια για να αποκτήσουν», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Χαμηλή αποδοτικότητα
Οι ψηλές δαπάνες δεν αντικατοπτρίζουν ανάλογα και τα αποτελέσματα στην εκπαίδευση, προσθέτει η έκθεση. «Για παράδειγμα, η Κύπρος είναι κάτω από το μέσο όρο της Ε.Ε., σε θέματα επίτευξης στη Μέση Εκπαίδευση (Λύκειο). Το γεγονός ότι οι προαγωγές προσφέρονται στους εκπαιδευτικούς ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας, δεν προσφέρει κίνητρο για καλύτερη απόδοση», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Όπως αναφέρθηκε στην Ελεγκτική Υπηρεσία από την Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Παιδείας, όσον αφορά τα λύκεια δεν υπάρχουν μετρήσιμα στοιχεία που να καθορίζουν θέματα επίτευξης και το μόνο μετρήσιμο στοιχείο είναι η διεθνής εξέταση TIMSS και αφορά στη Β΄ Γυμνασίου.
Ψηλό το κατά κεφαλή κόστος ανά φοιτητή στα κρατικά πανεπιστήμια
Το κατά κεφαλή κόστος ανά φοιτητή στα κρατικά πανεπιστήμια στην Κύπρο είναι το μεγαλύτερο με διαφορά στην Ε.Ε. Επί τούτου προτείνονται οι εξής λύσεις.
Το ψηλό κόστος εκπαίδευσης μπορεί να μειωθεί μόνο με αλλαγές στο ψηλό μισθολόγιο των εκπαιδευτικών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με συνδυασμό μέτρων ως ακολούθως:
Αύξηση των ωρών διδασκαλίας των εκπαιδευτικών με πολλά χρόνια υπηρεσίας. Το μέτρο αυτό θα μπορούσε να επιφέρει μείωση στον αριθμό εκπαιδευτικών κατά 900 με 3.800 εκπαιδευτικούς
Αύξηση του αριθμού μαθητών ανά τμήμα, με επακόλουθο τη μείωση του αριθμού των εκπαιδευτικών που είναι απαραίτητοι για τη διδασκαλία και συγχώνευση ή κλείσιμο μικρών σχολείων που λειτουργούν ανεξάρτητα.
Επιμήκυνση των ωρών λειτουργίας των σχολείων, θα μπορούσε να οδηγήσει σε καλύτερα αποτελέσματα στα σχολεία και στη μείωση των προσωπικών δαπανών για εκπαίδευση και σε ευκαιρίες πλήρους απασχόλησης των γονέων.
Μείωση των μισθών για να εξισωθούν με τον ιδιωτικό τομέα.
Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι, σύμφωνα με Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Πρόγραμμα Ευρυδίκη του 2013), στην Κύπρο οι εκπαιδευτικοί αμείβονται με τους μεγαλύτερους μέγιστους μισθούς και με τους μεγαλύτερους χαμηλότερους μισθούς στην Ε.Ε.
