Ανάγνωση από τον Λάζαρο Μαύρο της σημερινής 12ης  «Σταγόνας Ομήρου» στην Πρώτη Εκπομπή  με τίτλο «Η φόρμιγγα του Αχιλλέα» της δασκάλας Ελένης Σιούφτα. 

 

 

 

Σε μια νύχτα δύσκολη για τους Αχαιούς, αφού έχει προηγηθεί η προέλαση των Τρώων , απελπισμένος ο  Αγαμέμνονας συγκαλεί την αγορά (δηλαδή τη συνέλευση) του στρατού και προτείνει την επιστροφή στην πατρίδα. 

 

Ο γιος του Τυδέα ο Διομήδης , αποκρούει την μικρόψυχη πρόταση του αρχηγού του στρατεύματος επικροτούμενος από τον στρατό.

 

 Στη συνέλευση των γερόντων που θα ακολουθήσει , ο σοφός βασιλιάς της Πύλου Νέστορας επαινόντας το φρόνημα του Διομήδη επικρίνει τον   Αγαμέμνονα για την προσβολή που έκανε στον Αχιλλέα παίρνοντάς του από την σκηνή του τη Βρησιήδα . Ο άναξ ανδρών αναγνωρίζει το λάθος του και δηλώνει έτοιμος να επανορθώσει αμέσως, προσφέροντάς  πολλά και πλούσια δώρα σε αυτόν  με το αίτημα να επιστρέψει πίσω στην μάχη από την οποία έχει αποσυρθεί. Αποφασίζεται να σταλθεί πρεσβεία στη σκηνή του αποτελούμενη από τον  Οδυσσέα, τον δάσκαλο του Αχιλλέα τον  Φοίνικα, τον  Αίαντα και δύο κήρυκες.

 

Φτάνοντας η αποστολή στα καράβια των Μυρμιδόνων, βρίσκει τον Αχιλλέα να παίζει στη φόρμιγγα, ( είδος κιθάρας ,) και να τραγουδά    κλέα ἀνδρῶν, ηρωϊκές πράξεις καθώς  ο Πάτροκλος καθόταν  απέναντί του μόνος, σιωπηλός αναμένοντας να παύσει το τραγούδι.

 

Τί άλλο θα μπορούσε να τραγουδάει ένας ήρωας περιτριγυρισμένος από αίματα και θάνατο, όπου τίποτα και κανέναν δεν μπορούσε να πάρει δεδομένο; Νιώθοντας προσβεβλημένος από τον Αγαμέμνονα για την αρπαγή της Βρισιήδας έτερπε την ψυχή του με άσματα που μιλούσαν για κατορθώματα ηρώων πιθανότητα γιατί λαχταρούσε κι αυτός το πεδίο της μάχης.

 

Λάφυρο πολέμου από το παλάτι του Ηετίωνα ήταν αυτή η φόρμιγγα και είναι ενδιαφέρουσα η αναφορά στο γεγονός ότι από όλα τα λάφυρα, διάλεξε για να πάρει ένα μουσικό όργανο. Υποψιαζόμαστε ότι αυτή  είναι ένας έμμεσος υπαινιγμός από τον Όμήρο ότι η ποίηση και η μουσική  κρατάνε  τα κατορθώματα των ηρώων αθάνατα άρα οι αοιδοί θα έπρεπε να τυγχάνουν σεβασμού αφού επιτελούν ένα τέτοιο έργο.

 

Είναι γνωστή η αγάπη του Μεγάλου Αλεξάνδρου για τα ομηρικά έπη, ιδίως για την Ιλιάδα, αφού εκεί αναγνώριζε τον Αχιλλέα ως προπάππο του και πρότυπο της δράσης του. Κοιμάται με την Ιλιάδα κάτω από το προσκέφαλό του και τη μελετά όχι ως ψυχαγωγικό ανάγνωσμα αλλά ως «εφόδιον αφοβίας και ανδρείας και σωφροσύνης και μεγαλοψυχίας.»

 

Όπως αναφέρει ο Πλούταρχος στο βιβλίο του «Περί της Αλεξάνδρου Τύχης ή Αρετής», όταν ο Μέγας Αλέξανδρος πέρασε τον Ελλήσποντο, περιδιάβασε την Τροία, φέρνοντας στο μυαλό του τις ηρωϊκές πράξεις (του Τρωϊκού  πολέμου).Κάποιος από τους κατοίκους της του υποσχέθηκε να του δώσει τη λύρα του Πάρη. Αυτός του απάντησε: «Δεν τη χρειάζομαι γιατί έχω αυτή του Αχιλλέα, με την οποία ξεκουραζόταν εκείνος και έψαλλε τα κατορθώματα των ανδρών, αντίθετα , η λύρα του Πάρη έψαλλε εντελώς μαλθακή και θηλυπρεπή αρμονία με ερωτική μουσική».

 

Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν  ωκύμορος (έζησε λίγο) , όπως τον Αχιλλέα. Εκείνο το λίγο του ήταν μέσα στις μάχες έχοντας ως όραμα  «ἑνὶ κόσμῳ κοσμήσαντα πάντας ἀνθρώπους μιᾶς ὑπηκόους ἡγεμονίας καὶ μιᾶς ἐθάδας διαίτης καταστῆσαι», δηλαδή να περιλάβει όλους τους ανθρώπους και να τους καταστήσει υπηκόους μιας ηγεμονίας και ενός αποδεκτού τρόπου ζωής. Του ήταν λοιπόν αδιανόητο όντας πάντα ετοιμοπόλεμος να τέρπεται με άλλων ειδών τραγούδια πέρα από αυτά που θα τον κρατούσαν το ηθικό ακμαίο για τη μάχη.

 

Την ίδια σκέψη, πως τραγούδια ερωτικά , της ελαφρότητος  , είναι αταίριαστα με ένα άλλο όραμα ,  το όραμα ενός  τόπου που διεκδικεί την ελευθερία του έκανε κι ο  ποιητής Θεοδόσης Πιερίδης γράφοντας:

 

«Άσε πλέον φωνή μου τον ΑΝΕΜΕΛΟ στίχο

το μεθύσι σου δέσε και τη φλόγα σου κράτα

σφίξε τώρα ζευγάρια την ηχώ με τον ήχο

στρώσε στέρεο το βήμα στράταν ίσια περπάτα

μεγαλόφωνος ύμνος στο φαρί του ας σε πάρει

που ζητά δεξιοσύνη και καλό χαλινάρι».

 

Μα ποιος ακούει την παρότρυνση του ποιητή , να αφήσουμε αυτή την ανεμελιά και να  περπατήσουμε σε ίσια στράτα;

Η ελαφρότητα είναι παντού .Οι Πάρηδες κερδίζουν έδαφος. Τη φόρμιγγα του Αχιλλέα λίγοι έχουν τη διάθεση να την ακούσουν. Άσε που καποιοι με βαριοπούλες πολύ ευχαρίστως θα την έκαναν...κομμάτια.