Σοβαρή οικολογική καταστροφή συνιστά η πρόσκρουση χελώνων Καρέτα- Καρέτα στις προπέλες σκαφών στη θαλάσσια περιοχή της Πάφου.  Πριν από μερικές μέρες, ψαράδες εντόπισαν άσχημα τραυματισμένη μικρή χελώνα καρέτα καρέτα ενώ μία μέρα μετά η θάλασσα ξέβρασε ακόμη μία τούλαχιστον 60 κιλών. Μπαλάκι ευθυνών μεταξύ των διαφόρων υπηρεσιών το θέμα, καθώς οι ιθύνοντες μεταθέτουν την αρμοδιότητα ο ένας στον άλλο. 

Δύο χελώνες τραυματισμένες έγιναν θέαμα για τουρίστες στο Λατσί

Γύρω στις 3.00 το απόγευμα της 12ης Αυγούστου βρέθηκε χελώνα καρέτα καρέτα τραυματισμένη στο Λιμάνι στο Λατσί. Νωρίτερα η χελώνα ενώ ήταν βαριά τραυματισμένη είχε πλησιάσει ψαράδες οι οποίοι ψάρευαν στους βράχους. Οι ίδιοι κάλεσαν αμέσως το Λιμενικό και Ναυτικό Σταθμό Λατσιού για να την παραλάβει. Να σημειωθεί ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή η χελώνα ήταν ζωντανή. Ο σταθμός ανταποκρίθηκε αμέσως στο τηλεφώνημα αναφέροντας ότι ειδοποίησε το Τμήμα Αλιείας για να την παραλάβει. Τρεις ώρες μετά και το Τμήμα Αλιείας δεν είχε καταφτάσει. Πολίτης τηλεφώνησε και πάλι στο Τμήμα Αλιείας της Πάφου για να το ενημερώσει πως η πλέον νεκρή χελώνα ήταν εκτεθειμένη στον ήλιο  και συγκεκριμένα στην σκάλα του σταθμού και έβγαζε αίμα από το στόμα.

Η χελώνα που εντοπίστηκε στις 12 Αυγούστου και μεταφέρθηκε στη ξηρά από τουρίστες.

Το άτομο που απάντησε το τηλέφωνο δεν γνώριζε τίποτα για την υπόθεση. Ωστόσο ανέφερε ότι θα ερχόταν στο σταθμό για την παραλάβει. Να σημειωθεί ότι την επόμενη μέρα 13 Αυγούστου, βρέθηκε άλλη χελώνα μεγαλύτερου μεγέθους σε ακτή πλησίον του λιμανιού του Λατσιού. Η χελώνα βρέθηκε νεκρή και ήταν τραυματισμένη στο κάτω μέρος του καβουκιού της. Όπως είπαν παραθεριστές η χελώνα είχε ρωγμές στην κοιλιακή της χώρα κατά πάσα πιθανότητα από προπέλα σκάφους.

Ποιος φταίει;

Το Sigmalive αναρωτήθηκε κατά πόσο λαμβάνονται μέτρα για μείωση τέτοιων ατυχημάτων καθώς και ποια αρχή είναι η αρμόδια. Σε τηλεφωνική επικοινωνία με υπεύθυνο του Λιμενικού και Ναυτικού Σταθμού στο Λατσί υπήρξε επιβεβαίωση του γεγονότος ότι χελώνες χτυπιούνται συχνά από σκάφη. Όπως εξήγησε ο κ.Κωνσταντίνου, «Η χελώνα επιπλέει πάνω από το νερό και αν δει κίνδυνο κατεβαίνει. Ωστόσο πολλές φορές δεν προλαβαίνει να κατέβει και τραυματίζεται από την προπέλα των σκαφών». Σε ερώτησή μας γιατί δεν γίνεται έλεγχος της ταχύτητας που αναπτύσσουν τα σκάφη κατά την είσοδο και την έξοδό τους από τα λιμάνια και τις μαρίνες, ανέφερε πως «δεν μπορεί κανείς να ελέγξει το όριο ταχύτητας μέσα στη θάλασσα. Η χελώνα μπορεί να χτυπηθεί δύο με τρία μίλια μακριά από την ακτή και να την φέρει έξω το ρεύμα. Εξάλλου λόγω κυματισμού η χελώνα δεν φαίνεται», συμπλήρωσε χωρίς να ξεκαθαρίζει αν η αρχή όπου υπάγονται έχει την εξουσία να επιβάλλει πρόστιμα για σκάφη που τρέχουν κοντά στα λιμάνια.

Σε άλλη ερώτησή μας, σχετικά με το ποιο είναι το αρμόδιο τμήμα για την προστασία των χελωνών, η απάντηση ήταν η εξής «Αποτελεί αρμοδιότητα του Τμήματος Αλιείας. Αυτό ασχολείται για την προστασία και τη φροντίδα τους. Εμάς η δουλειά μας είναι άλλη»,ενώ υποστήριξε πως, «η διαδικασία είναι η εξής: Το τμήμα αλιείας καλείται και αν υπάρχει τρόπος περίθαλψης προχωρούν, ενώ αν είναι νεκρή η χελώνα κάνουν κάποιες εξετάσεις (είδος, ηλικία κτλ)».

Ευθύνες Λιμενικής Αστυνομίας

Κάναμε προσπάθειες να ενημερωθούμε κατά πόσο οι Λιμενικοί Σταθμοί έχουν τελικά ή όχι την εξουσία να εκδίδουν πρόστιμα σε ιδιοκτήτες σκαφών που ξεπερνούν τα όρια ταχύτητας. Μιλώντας με αξιωματικό υπηρεσίας της Αστυνομικής Λιμένων, ενημερωθήκαμε πως «με βάση σχετική νομοθεσία, τα πλεούμενα πρέπει να μπαίνουν και να βγαίνουν από εισόδους μαρίνων και λιμανιών με ταχύτητα που να μην υπερβαίνει τα 3 ναυτικά μίλια, ενώ η  Λιμενική και Ναυτική αστυνομία έχουν την εξουσία να καταγγείλουν αλλά την ευθύνη  έχουν οι αρχές των λιμένων». «Η αστυνομία έχει την εξουσία σύλληψης και μπορεί να υπαγορεύσει σ’ αυτούς που παρανομούν να βγουν έξω από το σκάφος» αναφέρθηκε συμπληρωματικά.

Νεκρές χελώνες εκτίθενται στον ήλιο μέχρι να φτάσει το Τμήμα Αλιείας

Ένα πρόβλημα που παρατηρήθηκε είναι η "κόκκινη γραμμή" μεταξύ των αρμοδιοτήτων. Στη περίπτωση της πρώτης υπόθεσης, της μικρής χελώνας που εγκαταλείφθηκε για τρεις τουλάχιστον ώρες αιμόφυρτη στην είσοδο του Λιμενικού Σταθμού οι εκεί υπεύθυνοι δήλωσαν ότι ολοκλήρωσαν τη δουλειά τους και πως ειδοποίησαν όπως έπρεπε, το Τμήμα Αλιείας. Το Τμήμα Αλιείας από την άλλη ανέφερε πως την ευθύνη για να παραληφθούν και να συλλεχθούν σωστά οι χελώνες έχει η εκάστοτε τοπική αρχή (Δήμος, Κοινοτικό Συμβούλιο κτλ). Με βάση τα πιο πάνω δημιουργείται ένα κενό από τη στιγμή που ανακαλύπτεται η χελώνα μέχρι να φτάσει η αρμόδια αρχή, που όπως δείχνουν τα πράγματα αν είναι νεκρή αυτή είναι η τοπική αρχή και αν είναι ζωντανή είναι το Τμήμα Αλιείας.

Άναυδοι ντόπιοι και ξένοι τουρίστες φωτογράφιζαν τη τεράστια χελώνα.

Η απάντηση του Τμήματος Αλιείας

Σε τηλεφωνική επαφή με τον Αναπληρωτή διευθυντή του Τμήματος Αλιείας κ. Γιάννο Κυριάκου υπήρξε παραδοχή ότι συχνά υπάρχει καθυστέρηση  άφιξης των υπαλλήλων στο σημείο όπου εντοπίζονται τραυματισμένες χελώνες και ιδιαίτερα τα Σαββατοκύριακα λόγω του γεγονότος ότι σχεδόν πάντα το σημείο αναχώρησης των υπαλλήλων είναι η Λευκωσία.«Όντως παρουσιάζονται τέτοια φαινόμενα κατά τα οποία τα σκάφη τραυματίζουν χελώνες. Την ευθύνη όμως για να παραληφθούν και να συλλεχθούν σωστά την έχει η τοπική αρχή. Δηλ. ο Δήμος ή το Κοινοτικό Συμβούλιο. Το μόνο που μπορεί να κάνει το Τμήμα Αλιείας είναι να ζητήσει από τους ιδιοκτήτες σκαφών να προσέχουν για να μην χτυπούν τις χελώνες» Σε διευκρινιστική ερώτηση σχετικά με το ποιος έχει την αρμοδιότητα για τον έλεγχο ταχύτητας των σκαφών, ο κ. Κυριάκου απάντησε πως την έχει «η λιμενική αστυνομία» . «Εμείς το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να τις παραλαμβάνουμε και τις παίρνουμε σε δικό μας σταθμό. Ακολουθεί προσπάθεια διάσωσης της χελώνας στον Ερευνητικό σταθμό υδατοκαλλιέργειας Κύπρου. Εάν πεθάνει δίνεται στην τοπική αρχή η οποία αναλαμβάνει την ολοκλήρωση της διαδικασίας.

Τραυματισμένες χελώνες που εντοπίστηκαν  κατά το έτος 2012:

Λάρνακα-Παραλίμνι	Λεμεσός	Πάφος
2	1	2

Νεκρές χελώνες που εντοπίστηκαν κατά το έτος 2012:

Λάρνακα-Παραλίμνι	Λεμεσός	Πάφος
17	7	18

Πηγή: Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών

Λόγω του μεγάλου της βάρους, για την μεταφορά της χελώνας χρειάστηκε η βοήθεια των λουόμενων.

Πάντως ο κ. Κυριάκου συμβούλεψε τους πολίτες που βρίσκουν τραυματισμένες χελώνες να ειδοποιούν είτε το Τμήμα Αλιείας είτε τον πλησιέστερο Αστυνομικό σταθμό και μέχρι να φτάσουν οι αρμόδιοι, να αφήνουν την χελώνα στο νερό της θάλασσας για να μην πεθάνει από υπερθερμία και να βεβαιώνονται ότι μπορεί να αναπνεύσει πάνω από την επιφάνεια του νερού.

Δύτες σκοτώνουν χελώνες και τις παίρνουν μαζί τους
Χελώνες καρέτα καρέτα -και όχι μόνο- αποτελούν στόχο μερικών ανεγκέφαλων δυτών οι οποίοι, σύμφωνα με έγκυρες πηγές του SigmaLive κάνουν μεσονύχτιες καταδύσεις (κάτι που απαγορεύεται) και σκοτώνουν χελώνες με σκοπό να τις βαλσαμώσουν. Το παράπονο αυτό μεταφέραμε στο Τμήμα Αλιείας το οποίο ανέφερε πως είναι κάτι που δεν αποκλείει αλλά «πρόκειται για απομακρυσμένο ενδεχόμενο». «Δεν έχουμε τέτοιες πληροφορίες», ήταν η απάντηση που πήραμε.Εδώ να σημειωθεί ότι η φωτογράφηση των δυτών για τους οποίους έγινε η καταγγελία στην ιστοσελίδα ήταν εξαιρετικά δύσκολη αφού οι δεύτεροι όχι μόνο κάνουν κατάδυση χωρίς τη χρήση σημαδούρας για να μην φαίνονται, αλλά συχνά ζητούν από τυχαίους περαστικούς να μην αποκαλύψουν τις παράνομες ενέργειές τους.

Επίτροπος Περιβάλλοντος: «Τώρα το πληροφορούμαι»
Κληθείς να σχολιάσει, η Επίτροπος Περιβάλλοντος κ.Ιωάννα Παναγιώτου δήλωσε άγνοια του θέματος. «Για να είμαι ειλικρινής δεν γνώριζα το γεγονός. Τώρα το πληροφορούμαι» μας ανέφερε. Τέλος, δήλωσε πως «Όταν δεν υπάρχει προστατευμένη περιοχή που να μην περνάνε σκάφη, είναι πιθανόν να συμβαίνει. Η χελώνα επιστρέφει εκεί που ωοτοκεί. Καταλήγει στην παραλία».