Ελκυστικό και ένα από τα επαγγέλματα που εκτιμάται από την κοινωνία αυτό του εκπαιδευτικού, στην Κύπρο, είναι ένα από τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εκπαίδευση και κατάρτιση στις χώρες της Ευρωπαικής Ένωσης για το 2019.

Ανάμεσα σε διάφορα άλλα συμπεράσματα απομονώσαμε το κομμάτι στο οποία γίνεται αναφορά στον εκπαιδευτικό,  σαν άτομο με πλήρη κατάρτιση. Τους λόγους για τους οποίους θεωρεί η ΕΕ ότι οι Κύπριοι, αλλά και οι Έλληνες εκπαιδευτικοί που διεκδικούν θέση στα κυπριακά σχολεία, επιλέγουν το επάγγελμα, οι ευνοϊκοί μισθοί σε σύγκριση με άλλες χώρες και η δυστροπία που επικρατεί στο σύστημα πρόσληψης που έχει ως αποτέλεσμα να βρίσκονται στα έδρανα εκπαιδευτικοί μεγάλης ηλικίας.

Συγκεκριμένα η έκθεση καταλήγει στα εξής:

*Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού παραμένει ελκυστικό και έχει αρχίσει να γίνεται πιο ανταγωνιστικό.Η διδασκαλία προσελκύει κορυφαίους φοιτητές και οι συνθήκες εργασίας παραμένουν ελκυστικές παρά την αντιμετώπιση προκλήσεων. Και οι δύο πτυχές είναι καθοριστικής σημασίας για τα συστήματα υψηλής απόδοσης. Η Διεθνής Έρευνα Διδασκαλίας και Εκμάθησης του ΟΟΣΑ του 2018  δείχνει ότι το ποσοστό των Κυπρίων εκπαιδευτικών που πιστεύουν ότι η διδασκαλία είναι ένα επάγγελμα που εκτιμάται από την κοινωνία είναι το δεύτερο υψηλότερο στην Ευρώπη, (43,5% έναντι 17,7% του μέσου όρου της ΕΕ). Το 91,2% των εκπαιδευτικών φαίνεται να είναι  ικανοποιημένοι με τη δουλειά τους (μέσος όρος ΕΕ: 89,5%), και παραμένουν έτσι και μετά από πάνω από 5 χρόνια εργασιακής εμπειρίας(91,3%).Η ασφάλεια της εργασίας θεωρείται μέτρια ή εξαιρετικά σημαντική για τους εκπαιδευτικούς στην απόφασή τους  να κάνουν αυτό το επάγγελμα (80,1% κατά μέσον όρο της ΕΕ 65,5%).

*Ένας συνδυασμός παραγόντων οδήγησε σε μεγάλη προσφορά υποψήφιων εκπαιδευτικών. Καλή δουλειά,  περιορισμένες εναλλακτικές ευκαιρίες απασχόλησης και σύστημα πρόσληψης που ευνοεί την αρχαιότητα των υποψηφίων πάνω από την αξία τους, έχουν οδηγήσει σε μεγάλους χρόνους αναμονής για την πρόσληψη υποψήφιων εκπαιδευτικών. Αυτό συνέβαλε επίσης στη σταδιακή γήρανση του εκπαιδευτικού εργατικού δυναμικού. Επιπλέον, μεταξύ του 2008 και του 2018, η Κύπρος έχει μεγάλη εισροή Ελλήνων εκπαιδευτικών. Ο αριθμός των εκπαιδευτικών που ζητούν αναγνώριση στην Κύπρο, φτάνει τους 10.327 στη δευτεροβάθμια και τους 1.287 στην πρωτοβάθμια. Το νέο σύστημα προσλήψεων που εισήχθη το 2017 και βασίστηκε σε ανταγωνιστικές εξετάσεις οδήγησε στη μίσθωση 60 μόνιμων και 278 καθηγητών αναπλήρωσης το 2018. Η πρόσληψη από το παλαιό σύστημα θα συνυπάρχει μέχρι το 2027. Εξετάσεις το επόμενο γύρο προσλήψεων είναι προγραμματισμένες για το Νοέμβριο του 2019.

*Οι μισθοί των εκπαιδευτικών και οι συνθήκες εργασίας συγκρίνονται ευνοϊκά με τους μισθούς των Ευρωπαίων εταίρων . Οι κατώτατοι και οι ανώτατοι νόμιμοι μισθοί είναι οι ίδιοι για τους εκπαιδευτικούς από την προσχολική ηλικία έως την δευτεροβάθμια . Το 2016 στην Κύπρο οι  μισθοί για τους εκπαιδευτικούς στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση ήταν από τις υψηλότερες στην ΕΕ. Οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται λιγότερα έτη υπηρεσίας από ό, τι οι περισσότερες χώρες της ΕΕ για να φτάσουν στο μέγιστο μισθό. Οι υπερορίες ή πρόσθετες ευθύνες όπως η διεξαγωγή εξωσχολικών δραστηριοτήτων είναι αποζημίωση μέσω της μείωσης των ωρών διδασκαλίας. Οι νόμιμες ώρες διδασκαλίας ευθυγραμμίζονται με ή (για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση) ελαφρώς πάνω από το μέσο όρο για τους παλαιότερους εκπαιδευτικούς στις χώρες της ΕΕ από ομότιμους. Ωστόσο, μειώνονται προοδευτικά με τα χρόνια υπηρεσίας, μειώνοντας έτσι τον χρόνο επαφής για περισσότερα έμπειρους εκπαιδευτικούς. Ο δείκτης διδασκόντων φοιτητών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι χαμηλότερος από τον μέσο όρο της ΕΕ ενώ στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι σύμφωνη με την υπόλοιπη ΕΕ.

* Οι νέοι δάσκαλοι δεν λαμβάνουν επί του παρόντος εκπαιδευτική κατάρτισης. Η επαγωγική εκπαίδευση είναι υποχρεωτική, αλλά δεν εφαρμόστηκε από το 2013 λόγω οικονομικών περιορισμών. Προηγουμένως, προγράμματα καθοδήγησης συνδύασαν νέους δασκάλους με ανώτερο δάσκαλο στο σχολείο τους κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους διδασκαλίας, εκτός από τα απογευματινά μαθήματα κατάρτισης. Η χαμηλή απόδοση σε βασικές δεξιότητες στην Κύπρο οφείλεται, στην απουσία επαγωγικής κατάρτισης φαίνεται να είναι μια χαμένη ευκαιρία για να υπάρχουν ενδείξεις για την ποιότητα της διδασκαλίας και τα μαθησιακά επιτεύγματα.

*Η συνεχής επαγγελματική εξέλιξη ανταποκρίνεται όλο και περισσότερο στις ανάγκες του των εκπαιδευτικών και των σχολείων, αλλά δεν συνδέεται επαρκώς με την εξέλιξη της σταδιοδρομίας και την αξιολόγηση. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να επιλέξουν να παρακολουθήσουν όσα σεμινάρια επιθυμούν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους που παρέχονται δωρεάν. Οι εφάπαξ εκπαιδευτικές εκδηλώσεις έχουν περιορισμένο αντίκτυπο στην επαγγελματική μάθηση και κατά συνέπεια, στα αποτελέσματα των φοιτητών. Ο δάσκαλος στο πλαίσιο μάθησης δίνει επαγγελματική έμφαση στις μεθόδους εκπαίδευσης και δράσης έρευνας που βασίζονται στα σχολεία. Τα σχολεία επιλέγουν θέματα βάσει της εκτίμησης των αναγκών τους, τα οποία στη συνέχεια αντιμετωπίζονται σε διαφορετικές σχολικές δραστηριότητες κατάρτισης.

Πιο κάτω ακολουθούν οι εισηγήσεις της ΕΕ:

Η αποτελεσματική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μπορεί να επηρεάσει θετικά την ποιότητα και την ικανοποίηση για τη δουλειά καθώς και τα αισθήματα των εκπαιδευτικών. Το σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών της Κύπρου έχει αλλάξει ελάχιστα από το 1976. Το Συμβούλιο της ΕΕ το 2019 απευθύνει για τρίτη φορά μια ειδική σύσταση προς την Κύπρο από την οποία την καλεί να «υλοποιήσει τη μεταρρύθμιση του συστήματος εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Μια νέα πρόταση του Ιανουαρίου 2019 περιλαμβάνει: τη διαμόρφωση των εκπαιδευτικών και του σχολείου, υποστήριξη για αρχάριους εκπαιδευτικούς, συμβασιούχους και αντικαταστάτες, αξιολόγηση των αξιολογητών και τη συνεχή υποστήριξη των εκπαιδευτικών. Η πρόταση προβλέπει επίσης ένα νέο οριζόντιο βήμα για την καριέρα του με τον όρο Ανώτερος Εκπαιδευτικός, για να επωφεληθούν καλύτερα από έμπειρους εκπαιδευτικούς στο σύστημα. Στο σχολείο οι επικεφαλείς θα πρέπει να διαδραματίσουν σημαντικότερο ρόλο στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Τέλος, η πρόταση προβλέπει μετα-αξιολόγηση για τη συνεχή βελτίωση των κριτηρίων και των διαδικασιών αξιολόγησης.

Διαβάστε αυτούσια την έκθεση ΕΔΩ