- Μειώνεται δραματικά η αγοραστική δύναμη των πολιτών
- Τραγικές οι εκτιμήσεις για το 2012
Δραματική είναι η κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι Κύπριοι. Η Οικονομική Κρίση, σε συνδυασμό με την αύξηση των τιμών και τη στασιμότητα των μισθών, έχει γονατίσει τα νοικοκυριά. Τα τελευταία χρόνια, όλα άρχισαν να κινούνται αρνητικά και η παραγωγικότητα έχει μειωθεί επικίνδυνα. Οι… «οιωνοί δεν ήταν άριστοι» για την οικονομία του τόπου. Οι αυξήσεις στις τιμές των αγαθών είναι μεγαλύτερες από τις αυξήσεις στους μισθούς, γεγονός που οδήγησε τους πολίτες σε αδιέξοδο. Τραγικές είναι οι εκτιμήσεις για το 2012, αφού η αγοραστική δύναμη του κοινού είναι κατά πολύ μικρότερη από προηγούμενες χρονιές.
"Εκρηκτικό" μίγμα
- Αύξηση τιμών(πληθωρισμός)
- Μείωση παραγωγικότητας (ΑΕΠ)
- Στασιμότητα μισθών
Επικίνδυνο συνδυασμό για την κυπριακή οικονομία αποτελεί και η μείωση του ρυθμού ανάπτυξης (ΑΕΠ-χαμηλή παραγωγικότητα) σε συνάρτηση με την αύξηση τιμών(πληθωρισμός) και τη στασιμότητα που παρατηρείται στους μισθούς. Το «μίγμα» αυτό συντηρεί την ύφεση και ευνοεί την αύξηση της ανεργίας.
Ο πιο πάνω πίνακας δείχνει ότι οι τιμές (πληθωρισμός) από το 2003 μέχρι το 2007 μειώνονταν, αρχίζοντας από 4,1% και φθάνοντας το 2,4% το 2007.
Παράλληλα, το ποσοστό αύξησης μισθών δεν παρουσίαζε μεγάλη διακύμανση από το ,03 μέχρι το ,07, αντισταθμίζοντας το πιθανό πρόβλημα που δημιουργεί ο πληθωρισμός.
Το 2008, με την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωζώνη, ο πληθωρισμός έφθασε το 4,1%, ενώ η αύξηση στους μισθούς άγγιξε το 7%.
Το 2009 το ποσοστό του πληθωρισμού ήταν χαμηλότερο από το ποσοστό της αύξησης μισθών, όμως η ανάπτυξη ήταν πολύ αρνητική, στο -1,9%.
Το μεγάλο πρόβλημα άρχισε το 2010, όταν η αγοραστική δύναμη του κοινού μειώθηκε, αφού το ποσοστό αύξησης τιμών και το ποσοστό αύξησης μισθών βρισκόταν στα ίδια επίπεδα, 2,4% και στις δύο περιπτώσεις ενώ το 2011 ο πληθωρισμός(3,3%) ξεπέρασε για πρώτη φορά, από το 2003, το ποσοστό αύξησης μισθών(2,6%).
Με άλλα λόγια η αύξηση στις τιμές των αγαθών ήταν μεγαλύτερη από την αύξηση των μισθών.
Τραγικές είναι οι εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών για το 2012, κατά τις οποίες, το ποσοστό αύξησης των τιμών βρίσκεται στο 2,8% την ίδια ώρα που η αύξηση στους μισθούς φθάνει μόλις το 0,6% και όλα αυτά την ώρα που ανεργία αγγίζει «κόκκινο»
Την κατάσταση δυσχεραίνει και η μείωση της παραγωγικότητας στην Κύπρο. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, (σε σταθερές τιμές αγοράς 2005), από το 2003 μέχρι και το 2011 μειώθηκε σταθερά και αισθητά. Από 1,9% το 2003, η παραγωγικότητα έπεσε το 2011 σε 0,5%, γεγονός που συντελεί, σε συνάρτηση με τη μικρή άνοδο στους μισθούς και την δυσαναλογία που παρατηρείται στον πληθωρισμό, στην αύξηση της ανεργίας. Το 2007 η παραγωγικότητα βρισκόταν στο ζενίθ της 9ετίας με ποσοστό 5,1%
Περίοδος 2003-2007 –Τιμές αγαθών
Αύξηση κατά 10,1% παρατηρήθηκε στο γενικό δείκτη τιμών από το 2003 μέχρι το 2007. Πρόκειται για την προ της ένταξης στο ευρώ περίοδο, κατά την οποία, σύμφωνα με τους αριθμούς, ο πληθωρισμός, ο ρυθμός ανάπτυξης και η αύξηση στους μισθούς, επέτρεπε την ομαλή λειτουργία της αγοράς.
Πιο συγκεκριμένα: 18,9% ήταν η αύξηση στα τρόφιμα
15,2% αύξηση στα καπνικά
35,7% αύξηση στο ηλεκτρικό ρεύμα, υγραέριο και καύσιμα
29,% αύξηση στην τιμή της βενζίνης, 74,5% αύξηση στην τιμή του πετρελαίου αυτοκινήτου.
Περίοδος 2008-2012
Την περίοδο 2008-2012, η αύξηση του γενικού δείκτη τιμών ήταν μικρότερη και συγκεκριμένα 9,1%. Όμως, αυτή την περίοδο μειώνεται η παραγωγικότητα και η αύξηση στις τιμές των αγαθών δεν συνάδει με την αύξηση των μισθών, γεγονός που δημιουργεί την ύφεση και μειώνει την αγοραστική δύναμη του κόσμου.
Πιο συγκεκριμένα: 10,5% ήταν η αύξηση στα τρόφιμα
24,7 % αύξηση στα καπνικά
48,9% αύξηση στο ηλεκτρικό ρεύμα, υγραέριο και καύσιμα
22,4% αύξηση στην τιμή της βενζίνης και 19,1 αύξηση στην τιμή του πετρελαίου αυτοκινήτου.
Επικίνδυνη κατάσταση
Βλέποντας κάποιος τα στατιστικά στοιχεία σε σχέση με τον πληθωρισμό, την ανεργία, καθώς και τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας μπορεί να διακρίνει ότι, είμαστε σε κατάσταση στασιμοπληθωρισμού, δήλωσε στο Sigmalive ο καθηγητής χρηματοοικονομικών του CIIM Γιώργος Θεοχαρίδης. Πρόσθεσε ότι πρόκειται για μια επικίνδυνη κατάσταση που συνδυάζει μεγάλη ανεργία, χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, και πληθωρισμό.
Ο κ. Θεοχαρίδης επισήμανε ότι ο πληθωρισμός μπορεί να δημιουργηθεί είτε λόγω αύξησης της ζήτησης και κατανάλωσης (π.χ. κατά την περίοδο 2003-2008 η ραγδαία ζήτηση στον τομέα των ακινήτων και κατασκευών που τροφοδοτούνταν από τον εύκολο δανεισμό ήταν ένας από τους σημαντικούς λόγους του πληθωρισμού της εποχής αυτής), είτε λόγω αύξησης του κόστους παραγωγής (π.χ. η σημαντική αύξησης στα επιτόκια ή στο κόστος του ηλεκτρισμού αυτόματα δημιουργεί αύξηση στο κόστος παράγωγης των επιχειρήσεων που το μεταφέρουν στο τελικό προιόν ή υπηρεσία).
Πως μπορούμε να βγούμε από αυτή τη κατάσταση
Ο έλεγχος του πληθωρισμού, ρυθμού ανάπτυξης και ανεργίας είναι δύσκολο εγχείρημα, αλλά αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι στην Κύπρο χρειάζεται να αυξηθεί η παραγωγικότητα και να μειωθεί το κόστος παραγωγής.
Πρέπει να γίνουν θυσίες
Για να γίνει αυτό, τόνισε ο καθηγητής, θα χρειαστεί να διορθώσουμε τα διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας μας, να νοικοκυρέψουμε τα δημοσιονομικά μας και να στραφούμε ταυτόχρονα προς την ανάπτυξη. Πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα, σύμφωνα με τον καθηγητή χρηματοοικονομικών, το οποίο όμως είναι αναγκαίο, «θα διαρκέσει σίγουρα κάποια χρόνια και θα χρειαστεί να γίνουν αρκετές θυσίες».
