Ερμηνεία, η οποία μάλλον δεν έχει μεγάλη σχέση με τους σκοπούς για τους οποίους ελήφθη, έχει δοθεί με αρθρογραφία στον εγχώριο Τύπο στην πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ)  ότι θα δέχεται ως ενέχυρο, για την παροχή ρευστότητας, τα ομόλογα που έχει εκδώσει ή εγγυηθεί η Κυπριακή Δημοκρατία, τα οποία θα υπόκεινται σε ειδικά ποσοστά μείωσης (haircuts).

Με την απόφαση, στην πραγματικότητα, κουρεύονται εκ των προτέρων τα κυπριακά κρατικά ομόλογα χωρίς ποτέ (ακόμα) να έχει αποφασισθεί από την ΕΕ κούρεμα του κυπριακού δημόσιου χρέους. Η ενέργεια αυτή εγείρει αρκετά ερωτήματα και οδηγεί σε σενάρια τα οποία θα πρέπει να προβληματίσουν την Κυβέρνηση, κυρίως για τους λόγους για τους οποίους αποφασίσθηκε εκ των προτέρων κούρεμα των κρατικών ομολόγων.

Στους ώμους της Κυβέρνησης ο ELA

Θα πρέπει, επίσης, να διερευνηθεί και η σχέση που αποκτά πλέον η Κυβέρνηση με τον Μηχανισμό Παροχής Έκτακτης Ρευστότητας στις τράπεζες και κυρίως στην Τράπεζα Κύπρου, η οποία είναι «φορτωμένη» με 11,5 δισεκατομμύρια δανείου από αυτόν.

Με την απόφασή της η ΕΚΤ στην πραγματικότητα μεταφέρει στους ώμους της Κυβέρνησης τον ELA, αφού στην περίπτωση που μια τράπεζα δεν μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της έναντι του μηχανισμού αυτού, την υποχρέωση αναλαμβάνει το κράτος, για τον απλούστατο λόγο ότι οι εξασφαλίσεις της τράπεζας είναι τα κρατικά ομόλογα. Κατά συνέπειαν, εκείνος που θα αποπληρώσει την ΕΚΤ -τον ELA- είναι ο ιδιοκτήτης της εξασφάλισης, δηλαδή το κυπριακό κράτος.

Aυτοί, όμως, θα πληρωθούν

Με την ενέργειά της αυτή η ΕΚΤ έχει ουσιαστικά εξασφαλίσει τα νώτα της:

1. Θα πληρωθεί ό,τι κι αν συμβεί,  αφού οφειλέτης της είναι η Κυπριακή Δημοκρατία και όχι μια οποιαδήποτε κυπριακή τράπεζα, η οποία θεωρείται υψηλού ρίσκου, και

2.  Έχει ήδη κουρέψει προς όφελός της τα κυπριακά ομόλογα.

Ως παράδειγμα, μπορεί να λεχθεί ότι μια κυπριακή τράπεζα μπορεί από μεθαύριο να δώσει 100 κρατικά ομόλογα, εξασφαλίζοντας ρευστότητα  μειωμένη κατά 14,5% για τα ομόλογα που λήγουν τον επόμενο χρόνο -σύμφωνα με τις πρόνοιες της απόφασης- και στη συνέχεια το κούρεμα θα ανεβαίνει φθάνοντας μέχρι και το 57%.

Τα ποσοστά του κουρέματος

Συγκεκριμένα και με βάση την απόφαση της ΕΚΤ, μια τράπεζα που διαθέτει κυπριακό ομόλογο που λήγει τον επόμενο χρόνο, θα μπορεί να το δώσει ως εξασφάλιση με απομείωση (haircut) 14,5%. Η απομείωση ανεβαίνει αναλόγως της λήξης του ομολόγου και στην περίπτωση των ομολόγων που έχουν λήξη πέραν των 10 ετών, φθάνει μέχρι το 57%.

Για ομόλογα με κρατική εγγύηση το haircut ξεκινά από το 23% και φθάνει μέχρι το 68%.

Για γραμμάτια που εκδίδει το κράτος (zero coupon) η απομείωση ξεκινά από 14,5% και φθάνει μέχρι το 71%.

Με την απόφαση αυτή, το ύψος του haircut περιορίζει σημαντικά το ρευστοτικό όφελος που θα μπορούν να αποκομίσουν οι τράπεζες με την κατάθεση κυπριακών ομολόγων ως εξασφάλιση για συμμετοχή σε πράξεις νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ. Φυσικά δεν μπορεί να παραβλεφθεί το γεγονός ότι προσωρινά οι τράπεζές μας αποκτούν ανάσες ρευστότητας, σε μια δύσκολη περίοδο. Όμως, γεγονός παραμένει ότι έχει προαποφασισθεί κούρεμα του κυπριακού δημόσιου χρέους προς όφελος πάντοτε της Ε.Ε. Εκτιμάται ότι ο όρος για το εκ των προτέρων κούρεμα ενδεχομένως να συνδέεται με τις αμφιβολίες που υπάρχουν για τον βαθμό δέσμευσης των κυπριακών Αρχών με το πρόγραμμα που ψήφισε οριακά την Τρίτη το Κοινοβούλιο.