Με την κατάθεση της Γενικής Ελέγκτριας Χρυστάλλας Γιωρκάτζη, συνεχίστηκε η διαδικασία ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής που διόρισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για το θέμα της οικονομίας. Στις 12 η διαδικασία επανήρχισε με την κατάθεση του πρώην Υπουργού Οικονομικών Χαρίλαου Σταυράκη, η κατάθεση του οποίου δεν ολοκληρώθηκε και θα συνεχιστεί στις 8 Μαϊου.
To Mαρί και οι τράπεζες
Σε εξωγενείς παράγοντες, και συγκεκριμένα στην τραγική έκρηξη στο Μαρί, η οποία όπως είπε προκάλεσε τεράστιες ζημιές στην κυπριακή οικονομία, καθώς και στις ζημιές των τραπεζών, αναφέρθηκε ο πρώην Υπουργός Οικονομικών, Χαρίλαος Σταυράκης, σε σχέση με την σημερινή κατάσταση της κυπριακής Οικονομίας. Εκ του αποτελέσματος είπε, τα μέτρα που λήφθηκαν δεν ήταν αρκετά, αλλά εστίασε στο γεγονός ότι τα δύο προαναφερθέντα συμβάντα δεν μπορούσαν να προβλεφθούν.
Μύθος η αύξηση των κοινωνικών παροχών
Ο Χαρίλαος Σταυράκης, χαρακτήρισε μύθο το γεγονός ότι με την ανάληψη της Κυβέρνησης Χριστόφια, οι κοινωνικές παροχές αυξήθηκαν κατακόρυφα, λέγοντας ότι η αύξηση ήταν της τάξης των 400 εκ. Ευρώ, ποσό που αποτελεί σταγόνα στον ωκεανό σε σχέση με τα 10 δις που ζητεί η Κύπρος σήμερα. Παράλληλα είπε ότι κατά τη διάρκεια της δικής του θητείας, έγινε προσπάθεια ώστε τα να γίνει πιο στοχευμένη η παραχώρηση επιδομάτων, η οποία όταν ανέλαβε τον Φεβρουάριο του 2008 ήταν αστόχευτη, αφού επιδόματα έπαιρναν και εκατομμυριούχοι.
Λάβαμε μέτρα
Επιπρόσθετα, ο πρώην ΥΠΟΙΚ, είπε ότι οι δείκτες του δημοσίου ελλείμματος, αλλά και του δημόσιου χρέους ήταν κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ κάτι που σε καμία περίπτωση δεν έδειχνε κράτος το οποίο θα χρεοκοπούσε. Υπογράμμισε ότι λανθασμένα υπάρχει η εικόνα ότι δεν πάρθηκαν μέτρα με το που ξέσπασε η παγκόσμια οικονομική κρίση το 2008, αφού όπως είπε, κατόπιν συστάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, λήφθηκαν μέτρα τα οποία κρίθηκαν από την ΕΕ έγκαιρα και στοχευμένα.
Ο Χαρίλαος Σταυράκης, είπε ότι πολλές φορές οι εισηγήσεις του ιδίου απορρίπτονταν από το Υπουργικό Συμβούλιο, ενώ σε άλλες περιπτώσεις μέτρα τα οποία πρότεινε η Κυβέρνηση απορρίπτονταν από τα κοινοβουλευτικά κόμματα και αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην πρόταση του για αύξηση του εταιρικού φόρου κατά 1 μονάδα, κάτι που σήμερα επιβλήθηκε και μάλιστα κατά 2,5 μονάδες.
Αναφερόμενος στο ζήτημα των τραπεζών, λόγω του μεγέθους του τραπεζικού τομέα υπήρχε μεγάλο ρίσκο, όμως αν οι διοικήσεις και οι εποπτικές αρχές λειτουργούσαν με σύνεση, τότε το θα μπορούσε να ήταν βιώσιμο. Συγκεκριμένα αναφέρθηκε στο παράδειγμα της εξαγοράς από την Τράπεζα Κύπρου της ρωσικής τράπεζας UniAstron, σε εξωφρενικά υψηλή τιμή κατά την άποψη του, λέγοντας ότι ο ίδιος παρακάλεσε τον Αθανάσιο Ορφανίδη, να σταματήσει τη συμφωνία κάτι που δεν έπραξε.
Γιωρκάτζη: Η ανοχή, η αναξιοκρατία, η ευθυνοφοβία
Η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, στην κατάθεση της, στην προσπάθεια της να δώσει μια γενικότερη εικόνα της κατάστασης, είπε ότι η ανοχή, η αναξιοκρατία, η ευθυνοφοβία, η απέκλειση ευθυνών και μερικές φορές η απαξίωση των νόμων και των θεσμών, μια τραγωδία ανθρώπινη όπως ήταν του Μαρί, και μια οικονομική τραγωδία όπως η σημερινή ήταν περίπου προδιεγραμμένη.
Η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, στάθηκε στις διαχρονικές της υποδείξεις μέσω των ετήσιων εκθέσεων της, καθώς και την άγνοια των υπευθύνων να προχωρούν σε διορθωτικές κινήσεις.
Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο σημείο των ανείσπρακτων οφειλών προς το κράτος υποστηρίζοντας ότι πολλοί αξιωματούχοι, δημόσιοι υπάλληλοι άνθρωποι που παρελαύνουν από πάνελ σε πάνελ διαπιστώθηκε ότι οφείλουν χρήματα προς το κράτος. Συνολικά είπε οι ανείπρακτες οφειλές από εντάλματα, ανέρχονται στα 135 εκ. ευρώ από 160 χιλιάδες συνολικά εντάλματα. Οι υποδείξεις της Γενικής Ελέγκτριας για λήψη μέτρων δεν λαμβάνονταν υπόψη μέχρι που η Αστυνομία αποφάσισε τελικά να το ελέγξει με μέτρο κατά την έξοδο των πολιτών από την χώρα.
Ερωτηθείσα για το θέμα της μετατροπής του πλεονάσματος του 2008 σε έλλειμμα τα επόμενα χρόνια είπε ότι αυτό οφειλόταν καθαρά στην αύξηση των δαπανών και την μείωση των εσόδων του κράτους. Παρόλο που υπήρχαν υπηρεσιακά σημειώματα και προειδοποιήσεις για λήψη μέτρων είπε, αυτά δεν φαίνεται να λήφθηκαν υπόψη.
Έκανε επίσης λόγο για αναξιοκρατία και πολιτικές παρεμβάσεις στα των προσλήψεων ιδιαίτερα στον Τομέα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενώ αναφέρθηκε σε συγκεκριμένο παράδειγμα βουλευτή ο οποίος πρόσφατα είπε ότι είναι η σειρά του για να διορίσει δικό του.
Καταλήγωντας η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, πρότεινε στην επιτροπή, να διερευνήσει το θέμα της δαπάνης του κράτους για στήριξη της Λαϊκής, ύψους 1,8 δις ώστε να διαφανεί σε ποιο οφείλει το κράτος σήμερα το συγκεκριμένο ποσό. Εάν δηλαδή το ποσό σήμερα οφείλεται στην Λαϊκή Τράπεζα ή έχει μεταφερθεί στην Τράπεζα Κύπρου. Επίσης πρέπει είπε, να γίνει έλεγχος για το αν ήταν σε γνώση αυτών που έλαβαν την απόφαση, η κατάσταση της τράπεζας.