Με την κατάθεση και αντεξέταση 4 μαρτύρων κατηγορίας, μεταξύ των οποίων του Πρέσβη της Δημοκρατίας στο Βερολίνο, ενώπιον του Μόνιμου Κακουργιοδικείου που συνεδρίασε στη Λάρνακα, συνεχίστηκε σήμερα η ακροαματική διαδικασία για την φονική έκρηξη που σημειώθηκε στη ναυτική βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί στις 11 Ιουλίου 2011.

 

Προβλήθηκαν επίσης 10 βίντεο που απεικονίζουν διάφορα στάδια της πυρκαγιάς στα εμπορευματοκιβώτια, το πυροσβεστικό όχημα που βρισκόταν πολύ κοντά σε αυτά και τους Κλεάνθη Κλεάνθους και Ανδρέα Παπαδόπουλο. Τα βίντεο λήφθηκαν από τα κινητά τηλέφωνα δύο εκ των θυμάτων της έκρηξης και προκάλεσαν αντιδράσεις μεταξύ των συγγενών των θανόντων.

 

Αρχικά κατέθεσε ως 71ος μάρτυρας ο Πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Βερολίνο Μηνάς Χατζημιχαήλ ο οποίος τον επίδικο χρόνο ήταν μόνιμος αντιπρόσωπος της Κύπρου στα Ηνωμένα Εθνη.  Στην κατάθεσή του ο Πρέσβης Χατζημιχαήλ αναφέρθηκε στην επιστολή της Κυπριακής Δημοκρατίας προς το Συμβούλιο Ασφαλείας, ημερομηνίας 3/2/2009 όπου αναφερόταν πως η Κύπρος αδυνατούσε να κατάσχει τόσο μεγάλες ποσότητες και τέτοιου είδους οπλισμό, ζητούσε όπως το φορτίο του πλοίου Monchegorsk τεθεί υπό την αιγίδα του Συμβουλίου Ασφαλείας και όπως επιληφθεί του θέματος.

 

Το Συμβούλιο Ασφαλείας με επιστολή του στις 6/2/2009 ζητούσε από την Κύπρο να κατάσχει το φορτίο και να ξεκινήσει διαβουλεύσεις με τρίτες χώρες ως προς τη διάθεση και παραλαβή των εμπορευματοκιβωτίων. Στις 12/2/2009 το ΥΠΕΞ έστειλε επιστολή στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία στον ΟΗΕ με την οποία ζητείτο να ενημερωθεί το Συμβούλιο Ασφαλείας ότι τελικά βρέθηκε χώρος και ότι η Κύπρος θα μπορούσε να φυλάξει με ασφάλεια το συγκεκριμένο φορτίο.

 

Σημείωσε ωστόσο πως επειδή οι δύο επιστολές του ΥΠΕΞ, οι οποίες στάλθηκαν σε διάστημα λίγων ημερών, ήταν αντιφατικές, ζήτησε εξηγήσεις από το ΥΠΕΞ και ο τότε Γενικός Διευθυντής Νίκος Αιμιλίου του ανέφερε «μη συζητάς το θέμα. Η επιστολή πέρασε από πολύ ψηλά με οδηγίες να την υπογράψεις και να στείλεις στο Σ. Ασφαλείας». Ο μάρτυρας είπε ακόμα ότι ο κ. Αιμιλίου τον άφησε να καταλάβει ότι η επιστολή «συντάχθηκε στο Προεδρικό με τη σύμφωνο γνώμη του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα». Ανέφερε ακόμα ότι τελικά το Συμβούλιο Ασφαλείας έδωσε τα εύσημα στην Κυπριακή Δημοκρατία για την κατακράτηση του φορτίου.

 

Στην κατάθεσή του ο κ. Χατζημιχαήλ ανέφερε ότι τις 25/1/2011 έλαβε επιστολή για πρόθεση επίσκεψης της Επιτροπής Κυρώσεων κατά του Ιράν στην Κύπρο για ενημέρωση και επιθεώρηση του φορτίου του πλοίου Monchegorsk και στις 28 του μήνα έδωσε οδηγίες με επιστολή στο γραφείο του ΥΠΕΞ για  ενημέρωση και καθορισμό συγκεκριμένων ημερομηνιών. Πρόσθεσε ότι οι οδηγίες που δόθηκαν από το ΥΠΕΞ, στις 2 και 3 Φεβρουαρίου 2011, ήταν να γίνει αποδεκτή η επίσκεψη, αλλά να καθυστερήσει όσο πιο πολύ γίνεται, ώστε να συντονιστούν οι αρμόδιες υπηρεσίες. Ανέφερε ακόμα ότι στις 2 Μαρτίου έστειλε e-mail στο ΥΠΕΞ για την πρόθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων, panel of experts, να επισκεφθεί την Κύπρο προς το τέλος της τρίτης εβδομάδας του Απρίλη, η έκθεση της οποίας θα διαβιβαζόταν στο Συμβούλιο Ασφαλείας.

 

Ανέφερε ακόμα ότι στις 9/3/2011 η Αντιπροσωπεία έστειλε υπενθύμιση στο ΥΠΕΞ, παρακαλώντας να ενημερωθεί αν η επίσκεψη της Επιτροπής Κυρώσεων θα γινόταν αποδεκτή στα χρονικά πλαίσια που έθετε το panel of experts και στις 14/3/2011 έλαβε μήνυμα στο οποίο επιβεβαιωνόταν η αποδοχή της επίσκεψης, αλλά ζητούσε όπως αυτή γίνει στον επόμενο κύκλο επισκέψεων, δηλαδή μεταξύ Ιουλίου – Δεκεμβρίου, ενώ οι λόγοι που προβάλλονταν ήταν να δοθεί ο αναγκαίος χρόνος συντονισμού των αρμοδίων υπηρεσιών.

 

Είπε επίσης πως όταν πέρασε η προθεσμία της 9/5/2011 για παροχή στοιχείων σχετικά με το φορτίο και δεν υπήρξε καμία ενημέρωση από το ΥΠΕΞ, τότε ενημέρωσε στις 3 Ιουνίου το ΥΠΕΞ, ότι δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα της Επιτροπής για επίσκεψη στην Κύπρο, ότι κωλυσιεργήσαμε σαν χώρα ενώ δεν απεστάλησαν πληροφορίες και στοιχεία που αφορούσαν τα εμπορευματοκιβώτια, δηλαδή εργαστηριακές αναλύσεις, την πραγματική κατάσταση του φορτίου και επιθεωρήσεις που ενδεχομένως να είχαν γίνει, μέχρι τότε. Είπε επίσης πως «όταν δεν πήραμε απάντηση από το ΥΠΕΞ, αρχίσαμε να αντιλαμβανόμαστε ότι οι λόγοι που καθυστερούσαμε δεν ήταν ο συντονισμός των υπηρεσιών, αλλά κάποιοι άλλοι λόγοι, τους οποίους δεν γνωρίζαμε. Προφανώς ήταν πολιτικοί οι λόγοι» είπε.

 

Απαντώντας σε ερωτήσεις της εκπροσώπου της Κατηγορούσας Αρχής ο Πρέσβης Χατζημιχαήλ είπε ότι δεν υπήρχε προηγούμενο η Κύπρος να μην συνεργαστεί με Επιτροπές Κυρώσεων των Η.Ε. ή να αρνηθεί να ανταποκριθεί σε αίτημά τους. Απαντώντας σε άλλη ερώτηση είπε πως «η δική μου ευθύνη και μέλημα ήταν η διαφύλαξη της καλής εικόνας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αν είμαστε οποιαδήποτε άλλη μεγάλη χώρα, όπως ΗΠΑ, Γερμανία, Βρετανία, θα μπορούσαμε ίσως να μην επιδεικνύαμε συνεργασία. Από τη στιγμή όμως που είμαστε μια μικρή χώρα δεν ήταν ανάγκη να μπει στην Επιτροπή ότι ζήτησε επίσκεψη στη Κύπρο και τελικά δεν έγινε. Η δική μου ευθύνη ήταν να αποφεύγουμε γεγονότα που θα αμαύρωναν την εικόνα της Κύπρου» ανέφερε ο μάρτυρας.

 

Αντεξεταζόμενος από τον Γιώργο Γεωργίου, συνήγορο υπεράσπισης  του Μάρκου Κυπριανού και του Σάββα Αργυρού, ο Πρέσβης Χατζημιχαήλ ανέφερε πως από τη στιγμή που το πλοίο Monchegorsk εισήλθε στα χωρικά ύδατα της Κύπρου και έγινε νηοψία, η Δημοκρατία ήταν υποχρεωμένη να το κατάσχει, ενώ σε περίπτωση που η Κύπρος δεν συμμορφωνόταν με το Ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας για κατάσχεση του φορτίου, τότε το Σώμα θα αναγκαζόταν να πάρει σειρά μέτρων εναντίον της.

 

Ο κ. Γεωργίου έθεσε στον μάρτυρα ότι το ΥΠΕΞ ζητούσε καθυστέρηση στην άφιξη της Επιτροπής Κυρώσεων κατά του Ιράν επειδή στην Κύπρο δεν υπήρχε Επιτροπή Κυρώσεων για την παραβίαση των ψηφισμάτων του Σ.Α. και έπρεπε να συσταθεί γιατί όπως είπε, η Επιτροπή Κυρώσεων κατά του Ιράν δεν θα είχε να μιλήσει με κάποιον όταν θα ερχόταν στην Κύπρο για επιθεώρηση του φορτίου. «Τότε γιατί δεν μου είπαν ότι αυτός είναι ο λόγος που ζητούμε καθυστέρηση στην άφιξη του panel of experts για να το θέσω στο Συμβούλιο Ασφαλείας» ζήτησε να μάθει ο κ. Χατζημιχαήλ προσθέτοντας πως όταν ζήτησε με επιστολή του «από το ΥΠΕΞ να στείλουν τα στοιχεία του πλοίου, τις όποιες αναλύσεις έκαναν στο φορτίο και την πραγματική κατάσταση του, όπως ζητούσε η Επιτροπή Κυρώσεων κατά του Ιράν, δεν πήρα ούτε καν απάντηση».

 

Σε άλλη ερώτηση του κ. Γεωργίου, ο μάρτυρας απάντησε πως η επιστολή αυτή γράφτηκε από το γραφείο του Υπουργείου Εξωτερικών και πρόσθεσε πως «δεν νομίζω ότι κάποιος γραμματέας σε ένα γραφείο μπορούσε να στείλει μια τέτοια επιστολή. Κάποιος έδωσε οδηγίες» είπε και πρόσθεσε πως «έχω 30 χρόνια στο ΥΠΕΞ από τα οποία τα 4 στα Ηνωμένα Εθνη. Ενα πράγμα που έχω μάθει είναι, scripta manent, δηλαδή τα γραπτά μένουν» είπε.

 

Ανέφερε ακόμα ότι σίγουρα «ο λόγος που επικαλέστηκε το ΥΠΕΞ για τη μη έλευση της Επιτροπής Κυρώσεων κατά του Ιράν στη Κύπρο δεν ήταν για να δοθεί χρόνος συντονισμού των εμπλεκομένων υπηρεσιών αλλά μπορεί να ήταν λόγοι πολιτικοί ή κάτι άλλο που δεν γνωρίζαμε. Φροντίσαμε να μην γίνει κάποια παρατήρηση στην Κυπριακή Δημοκρατία στην έκθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ» σημείωσε.

 

Ο Ανώτερος υπαστυνόμος Ανδρέας Θεοδώρου που υπηρετούσε ως αξιωματικός υπηρεσίας στο Αρχηγείο Αστυνομίας την 11/7/2011 κατέθεσε ως ο 72ος μάρτυρας. Στην κατάθεση του ανέφερε πως γύρω στις 05.15 της 11/7/2011 πήρε τηλεφώνημα από τον αξιωματικό υπηρεσίας της ΑΔΕ Λάρνακας που τον ενημέρωσε ότι καίγονταν εμπορευματοκιβώτια στο Μαρί, ότι στάλθηκε Πυροσβεστικό όχημα για την κατάσβεση της φωτιάς και τον διαβεβαίωσε ότι δεν υπήρχε κίνδυνος. Πήρε αμέσως τηλέφωνο τον επόπτη του ΓΕΕΦ και όταν του ανέφερε όσα έμαθε, του είπε πως όντως υπήρχε φωτιά σε δύο εμπορευματοκιβώτια, ότι δεν ήταν επικίνδυνα και ότι παρόμοιο περιστατικό συνέβη και πριν λίγες μέρες.

 

Ο μάρτυρας πρόσθεσε πως κατά τη διάρκεια της σύντομης συνομιλίας με τον επόπτη του ΓΕΕΦ του συνέστησε εάν χρειαζόταν να προχωρήσουν και σε εκκένωση του στρατοπέδου, ενώ έδωσε οδηγίες στα περίπολα να μεταβούν στη περιοχή προκειμένου να κλείσουν το δρόμο σε περίπτωση που παραστεί ανάγκη. Το περιστατικό, συνέχισε ο μάρτυρας δεν κρίθηκε σοβαρό για να ενημερωθεί ο Αρχηγός της Αστυνομίας, στον οποίο απλά ανέφερε πως βρισκόταν σε εξέλιξη κατάσβεση πυρκαγιάς σε 2 εμπορευματοκιβώτια στο Μαρί.

 

Ο μάρτυρας είπε ακόμα ότι λίγο μετά τις 05.50 τον ενημέρωσαν τηλεφωνικώς πως έγινε έκρηξη και ενημέρωσε τον Αρχηγό της Αστυνομίας ο οποίος του ζήτησε να ενημερωθεί από τον επόπτη του ΓΕΕΦ και να τον πληροφορήσει σχετικά. Ο κ. Θεοδώρου πρόσθεσε πως πήρε τηλέφωνο τον επόπτη του ΓΕΕΦ που του είπε να πάρει περισσότερες πληροφορίες από τον υπαρχηγό του ΓΕΕΦ Σάββα Αργυρού. Όταν ο μάρτυρας πήρε τηλέφωνο τον κ. Αργυρού αυτός του είπε ότι δεν είχε άμεση γνώση και μπορούσε ο Αρχηγός της Αστυνομίας να μιλήσει τηλεφωνικώς για το θέμα με τον Αρχηγό του ΓΕΕΦ που βρισκόταν καθ’οδόν προς το Μαρί.

 

Απαντώντας σε ερωτήσεις της Κατηγορούσας Αρχής ο μάρτυρας είπε ότι ο επόπτης του ΓΕΕΦ τον είχε καθησυχάσει ότι δεν υπήρχε κίνδυνος και ότι ήταν μια συνηθισμένη πυρκαγιά την οποία πήγε να σβήσει η Πυροσβεστική Υπηρεσία.

 

Ο Πυροσβέστης Γιώργος Βούβακος  που υπηρετεί στον Πυροσβεστικό Σταθμό 1 της Λάρνακας κατέθεσε ως ο 73ος μάρτυρας και στην κατάθεσή του στην Αστυνομία στις 21/8/2011, ανέφερε ότι στις 11/7/2011 ήταν στο τηλεφωνείο του Σταθμού όταν πήρε τηλεφώνημα από την ΕΜΑΚ πως υπήρχε φωτιά στο Μαρί . Γύρω στις 05.32 ο Διοικητής της ΕΜΑΚ Ανδρέας Λοϊζίδης πήρε τηλέφωνο και ζήτησε να μιλήσει με τον υπεύθυνο του σταθμού ενώ γύρω στις 05.47 άκουσε μια ισχυρή έκρηξη από την πλευρά της Λεμεσού. Στο σταθμό μετέβη στη συνέχεια ο νυν Επαρχιακός Υπεύθυνος των Πυροσβεστικών Σταθμών Λάρνακας Μιχάλης Θεοφίλου, ο οποίος και απέστειλε πυροσβεστικά οχήματα με πυροσβέστες στην ΕΜΑΚ προκειμένου να βρίσκονται σε επιφυλακή. Ο μάρτυρας πρόσθεσε πως όταν μετέβη στην ΕΜΑΚ είδε σε κάποια στιγμή τον Διοικητή Ανδρέα Λοϊζίδη που κρατούσε το κεφάλι του και έλεγε «τους είπα ότι θα ανατινάξουν τη Λάρνακα».

 

Ο Αστυφύλακας Αχιλλέας Μιχαηλίδης κατέθεσε ως ο 74ος μάρτυρας ο οποίος με υπόδειξη της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας πήρε από τα κινητά τηλέφωνα του πυροσβέστη Γιώργου Γιακουμή και του ναύτη Αντώνη Χαραλάμπους, θυμάτων της έκρηξης, βίντεο από την πυρκαγιά που είχαν τραβήξει καθ’ οδόν προς τα εμπορευματοκιβώτια. Στο δικαστήριο προβλήθηκαν δέκα συνολικά βίντεο, έξι που λήφθηκαν από το κινητό τηλέφωνο του Γιακουμή και τέσσερα από το κινητό του Αντώνη Χαραλάμπους. Τα έξι πρώτα βίντεο τραβήχτηκαν στις 11/7/2011 στις 05.13, 05.17, 05.24,  05.26, 05.30 και 05.35.

 

Όλα τα βίντεο περιελάμβαναν εικόνες της πυρκαγιάς με πορτοκαλιές λάμψεις, φωτιά που αναζωπυρωνόταν κατά διαστήματα και φυσήματα τα οποία ακούγονταν δυνατά, την ώρα που ο Γιακουμής με τους άλλους πυροσβέστες πήγαιναν με το πυροσβεστικό όχημα προς το χώρο των εμπορευματοκιβωτίων. Μόλις άρχισε η προβολή των βίντεο που τραβήχθηκαν από το κινητό τηλέφωνο του Γιώργου Γιακουμή, η μητέρα του άρχισε να κλαίει, αφού σε κάποιο από αυτά ακουγόταν και η φωνή του.

 

Ακολούθησε η προβολή των τεσσάρων βίντεο που λήφθηκαν από το κινητό του ναύτη Αντώνη Χαραλάμπους όταν αυτός βρισκόταν στην υπερυψωμένη σκοπιά με τον Κλεάνθη Κλεάνθους. Τα βίντεο απεικονίζουν λάμψεις και φωτιά σε έντονο κόκκινο φως ενώ ακούγονται έντονα φυσήματα. Σε ένα από τα βίντεο απεικονίζονται ο Κλεάνθης Κλεάνθους με τον Ανδρέα Παπαδόπουλο.

 

Όπως ανέφερε ο κ. Μιχαηλίδης ο χρόνος που λήφθηκαν τα βίντεο από το κινητό τηλέφωνο του Γιώργου Γιακουμή, είναι ο πραγματικός χρόνος λήψης τους ενώ δεν έχει γίνει ακόμα κατορθωτό να καθοριστεί ο χρόνος λήψης των βίντεο από το τηλέφωνο του Αντώνη Χαραλάμπους.

 

Η ακροαματική διαδικασία θα συνεχιστεί την Παρασκευή 7 Δεκεμβρίου στις 09.00 το πρωί.