Ικανοποίηση για την πολιτική απόφαση της Κυβέρνησης να προχωρήσει στην υπογραφή της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση Κωνσταντινούπολης) εξέφρασαν μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Την ίδια ώρα εξέφρασαν ανησυχίες για την καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στην υπογραφή της Σύμβασης, ενόψει του γεγονότος ότι τα στοιχεία για την ενδοοικογενειακή βία δεν επιτρέπουν εφησυχασμό.

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης Ιωνάς Νικολάου, στο πλαίσιο της συζήτησης που διεξήχθη για την πολιτική πρόθεση της Κυβέρνησης να προχωρήσει σε υπογραφή της Σύμβασης, ενημέρωσε την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης αναμένει τις παρατηρήσεις της Νομικής Υπηρεσίας, ώστε το Υπουργείο του να είναι σε θέση να αποφανθεί για τις διατάξεις στις οποίες θα υποβληθούν επιφυλάξεις κατά την υπογραφή της Σύμβασης, για να οδηγήσει πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο. Ερωτηθείς σχετικά, ο κ. Νικολάου άφησε να νοηθεί ότι η υπογραφή της Σύμβασης από την Κυπριακής Δημοκρατία εντός του 2014 θεωρείται απίθανη. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης τόνισε όμως ότι η υπογραφή της Σύμβασης αποτελεί πολιτική προτεραιότητα του Υπουργείου του.

102 υποθέσεις για ανήλικους
Με βάση τα στοιχεία που κατατέθηκαν στην Επιτροπή από το Σύνδεσμο Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Βίας στην Οικογένεια και ανακοινώθηκαν από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Σοφοκλή Φυττή, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014 ο Σύνδεσμος χειρίστηκε 812 υποθέσεις, εκ των οποίων οι 314 ήταν νέες και τις 35 ζητήθηκε καταφύγιο για το θύμα.

Ο κ. Φυττής ανέφερε ότι οι 102 υποθέσεις αφορούσαν ανήλικους. Στο 56% των υποθέσεων το θύμα ήταν σύζυγος ή σύντροφος του θύτη, το 50% των θυμάτων είχαν υποστεί ψυχολογική και σωματική βία, 41% υπέστησαν ψυχολογική βία, ενώ το 84% αποτελούσε επανάληψη της βίας στην οικογένεια. Σε ποσοστό 29% το θύμα υπήρξε θύμα βίας σε νεαρή ηλικία.

Σύμφωνα με τον κ. Φυττή, στο 78% των καταγγελιών το θύμα ήταν Κύπριος πολίτης, στο 78% οι θύτες ήταν άνδρες, στο 16% οι  θύτες ήταν γυναίκες και το 2% ανήλικοι.

Ενημερώνοντας την Επιτροπή, ο Υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε ότι στις 18 Νοεμβρίου συνήλθε η Υπουργική Επιτροπή και έγινε αξιολόγηση της έκθεσης τεχνικής επιτροπής. Πρόσθεσε ότι κατά τη συνεδρία της Υπουργικής Επιτροπής αποφασίστηκε η προώθηση της υπογραφής της Σύμβασης. Είπε ότι στο παρόν στάδιο η Νομική Υπηρεσία μελετά τη Σύμβαση ώστε να αποφανθεί για τις διατάξεις στις οποίες θα υποβάλουμε επιφυλάξεις και με τον τρόπο που κρίνει ότι πρέπει να υποβληθούν και το Υπουργείο Δικαιοσύνης αφού μελετήσει τις θέσεις της Νομικής Υπηρεσίας θα προωθήσει  προς το Υπουργικό Συμβούλιο, εισήγηση για υπογραφή της Σύμβασης

Ο κ. Νικολάου είπε ότι η Σύμβαση αφορά όλες τις μορφές βίας και εξήγησε ότι στις πλείστες των διατάξεων υπάρχει αντίστοιχη εθνική νομοθεσία. Εξήγησε ταυτόχρονα ότι το αδίκημα της παρενόχλησης που προβλέπει η Σύμβαση δεν ρυθμίζεται με το δικό μας ποινικό κώδικα και θα πρέπει να γίνει ρύθμιση για την εφαρμογή της Σύμβασης.

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης είπε πως η υπογραφή της σύμβασης και η κύρωση της Σύμβασης είναι διαφορετικές διαδικασίες, εξηγώντας ότι για να καταστεί δυνατή η αξιοποίηση της δυνατότητας εξαίρεσης που παρέχει το ίδιο το Συμβούλιο της Ευρώπης θα πρέπει να διατυπωθούν οι αντίστοιχες επιφυλάξεις κατά την υπογραφή της Σύμβασης. Σημείωσε ταυτόχρονα ότι η διατύπωση επιφυλάξεων δεν αποκλείει την εφαρμογή των διατάξεων αυτών μετά τη κύρωση της Σύμβασης αφού το κράτος θα είναι σε θέση να τις εφαρμόσει.

Ο κ. Νικολάου διευκρίνισε περαιτέρω ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης παρέχει δυνατότητα διατύπωσης επιφυλάξεων στην αποζημίωση θυμάτων βίας, τη δικαιοδοσία των δικαστηρίων και περιέχει πρόνοια επέκτασης της δικαιοδοσίας των δικαστηρίων στις περιπτώσεις τις οποίες η βία έχει προκληθεί σε άλλη χώρα για πρόσωπο το οποίο έχει τη μόνιμη διαμονή του στην Κύπρο και ανεξαρτήτως εάν η πράξη αυτή συνιστά ποινικό αδίκημα στη χώρα που διαπράχθηκε.

Ανέφερε ότι επίσης επιτρέπει εξαιρέσεις στις αυτεπάγγελτες και μονομερείς διαδικασίες διερεύνησης και εκδίκασης, με το χρόνο παραγραφής αδικημάτων, το χρόνο διαμονής, επισημαίνοντας ότι στην Κύπρο δεν παραγράφεται ποινικό αδίκημα.

Απαντώντας σε ερωτήσεις Βουλευτών, ο Υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε ότι δεν ήταν σε θέση σήμερα να διευκρινίσει με ακρίβεια τις επιφυλάξεις που θα διατυπωθούν.

Ο κ. Νικολάου ενημέρωσε την Επιτροπή ότι από το Μάιο του 2011 που “άνοιξε” η υπογραφή της Σύμβασης, 36 κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης υπέγραψαν τη Σύμβαση εκ των οποίων 15 την κύρωσαν. Πρόσθεσε ότι 22 κράτη μέλη της ΕΕ υπέγραψαν και 8 την έχουν κυρώσει.

Είπε ακόμα πως η εφαρμογή της Σύμβασης άρχισε την 1 Αυγούστου 2014.

Περαιτέρω ενημέρωσε την Επιτροπή ότι στο Συμβούλιο Υπουργών της Ρώμης η αρμόδια κοινοτική Επίτροπος απηύθυνε έκκληση από τα κράτη της ΕΕ να υπογράψουν να κυρώσουν και εφαρμόσουν τη Σύμβαση.

Δήλωσε, επίσης, ενώπιον της Επιτροπής ότι εξετάστηκαν οι υποχρεώσεις που προκύπτουν από την υπογραφή της Σύμβασης και θα καταρτιστεί πρόγραμμα σταδιακής υλοποίησης της.

Η παράμετρος του κόστους
Η Εκπρόσωπος του Γραφείου της Επιτρόπου Διοικήσεως υπέδειξε στην Επιτροπή ότι η βία κατά των γυναικών έχει οικονομικές επιπτώσεις για αυτό οι προσεγγίσεις δεν πρέπει περιοριστούν στη λογιστική αντιμετώπιση των οικονομικών επιβαρύνσεων προς τον κρατικό προϋπολογισμό. Αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στο κόστος νοσηλείας των θυμάτων, στο κόστος που έχει στην αγορά εργασίας η ψυχολογική κατάσταση των θυμάτων και στη φροντίδα των παιδιών.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής της Βουλής, εξέφρασε την ευχάριστη θέση της Επιτροπής μετά την ενημέρωση για την πρόθεση του Υπουργείου Δικαιοσύνης να υπογράψει τη Σύμβαση. Επίσης, εξέφρασε την ικανοποίηση του ΔΗΚΟ.

Ανέφερε ότι η Επιτροπή ζήτησε από τον Υπουργό να διενεργηθεί σωστή μελέτη για αντιμετώπιση της βίας σε επίπεδο θύτη αφού το θύμα επιστρέφει στο ίδιο σπίτι με το θύτη. Σε ό,τι αφορά τη συλλογή στοιχείων προέκυψε το θέμα των πολλαπλών τηλεφωνημάτων προς τις διάφορες εμπλεκόμενες υπηρεσίες και εξήγησε ότι το κράτος θα χρηματοδοτεί το Σύνδεσμο για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια, ώστε να συλλέγει στοιχεία για να μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα.

Ο κ. Φυττής εξέφρασε, επίσης, την προθυμία της Βουλής να συμβάλει στην υλοποίηση των Συμβάσεων.

ΔΗΚΟ
Η Βουλευτής του ΔΗΚΟ Αθήνα Κυριακίδου που αποτελεί το Σύνδεσμο μεταξύ της ΚΣΣΕ και του κυπριακού Κοινοβουλίου για τη Σύμβαση, είπε πως αυτή αντιμετωπίζει ολιστικά το θέμα της ενδοοικογενιακής βίας και της βίας κατά των γυναικών. Εξέφρασε, επίσης, χαρά και ικανοποίηση για το γεγονός ότι η Κυπριακή Δημοκρατία πήρε απόφαση να υπογράψει τη Σύμβαση και τόνισε ότι το άρθρο 16 της Σύμβασης προβλέπει τη λειτουργία προγραμμάτων θεραπείας των θυτών ώστε να μην επαναλάβουν το αδίκημα.

ΔΗΣΥ
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Στέλλα Κυριακίδου τόνισε ότι η βία θίγει την αξιοπρέπεια της γυναίκας και όχι μόνο. Πρόσθεσε ότι πρόκειται για ένα έγκλημα στο οποίο πρέπει να επιδεικνύουμε μηδενική ανοχή και εξέφρασε ικανοποίηση για την απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής για υπογραφή της Σύμβασης και γα το γεγονός ότι για πρώτη φορά υπήρξε τεχνοκρατική μελέτη που προβλέπει τη διαδικασία από την υπογραφή προς την κύρωση. Καταλήγοντας, διαβεβαίωσε ότι οι διαδικασίες και η εφαρμογή θα παρακολουθούνται από τη Βουλή.

ΑΚΕΛ
Η Βουλευτής του ΑΚΕΛ Σκεύη Κουκουμά εξέφρασε ανησυχία επειδή, όπως ανέφερε, “ακούσαμε και σήμερα τα ίδια που μας ειπώθηκαν και πέρσι από τον Υπουργό Δικαιοσύνης”. Αφού ανέφερε ότι υπήρξε η απόφαση Υπουργικής Επιτροπής από το Φεβρουάριο του 2013 για υπογραφή της Σύμβασης, πρόσθεσε ότι δύο χρόνια μετά επαναλήφθηκε απλά η βούληση για υπογραφή της Σύμβασης και κατάληξε διατυπώνοντας τη θέση ότι τα θέματα των γυναικών παραμένουν σε στασιμότητα.

ΕΔΕΚ
Η Βουλευτής του ΚΣ ΕΔΕΚ Ρούλα Μαυρονικόλα χαιρέτισε, έστω και την πρόθεση, όπως ανέφερε, της Κυβέρνησης να υπογράψει τη Σύμβαση. Πρόσθεσε ότι “κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου για τα αυξανόμενα και ανησυχητικά κρούσματα βίας μέσα στην οικογένεια και ειδικά σε βάρος των γυναικών. Διατύπωσε, επίσης, τη θέση ότι το οικονομικό σκέλος εφαρμογής της Σύμβασης, που προβάλλεται κατά κόρον, είναι πλασματικό, καθώς η πρόληψη και η εφαρμογή σχεδίου δράσης θα μειώσει το κόστος. “Εάν εφαρμόσουμε σωστά την πρόληψη και το σχεδιασμό θα έχουμε λιγότερο έως καθόλου κόστος”, κατέληξε.
ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ