Ο Πενταδάκτυλος οφείλει το όνομά του εξαιτίας του σχήματος της κορυφής του, η οποία μοιάζει σαν παλάμη με πέντε δάκτυλα.

Επίσης ο Πενταδάκτυλος αποτελείται από αλυσίδα βουνοκορφών, με ψηλότερο βουνό το Κυπαρισσόβουνο, το οποίο φτάνει τα 1025 μέτρα. Το μήκος της οροσειράς ξεπερνά τα εκατό χιλιόμετρα, ενώ το πλάτος της σε ελάχιστες περιπτώσεις υπερβαίνει τα πέντε. Στο δυτικό μέρος υψώνεται απότομα κοντά στο βορειοδυτικό ακρωτήριο Κορμακίτη, ενώ ανατολικά το ύψος των κορυφών μειώνεται για να καταλήξει βαθμιαία στη χερσόνησο της Καρπασίας, η οποία αποτελεί προέκταση του βουνού. Στα βόρεια, η οροσειρά χωρίζεται από τη θάλασσα με μια στενή παράκτια πεδιάδα, ενώ στα νότια απλώνεται η πεδιάδα της Μεσαορίας.

Η οροσειρά του Πενταδακτύλου έχει ως κύριο χαρακτηριστικό της τις απότομες βουνοκορφές, τις χαράδρες και τα φαράγγια. Ακόμη, ως συνέπεια του ασβεστολιθικού πετρώματος απαντάται πληθώρα επιφανειακών και υπόγειων καρστικών σχηματισμών, όπως υπόγειες σήραγγες, σπήλαια και καταβόθρες.