«Ένα συντεταγμένο κράτος δεν αλλάζει το δόγμα ασφάλειάς του, ούτε την αμυντική του διάταξη στη βάση ενός ή κάποιων, αναμφίβολα εξαιρετικά τραγικών, περιστατικών, που σχετίζονται όμως με υποθέσεις εγκληματικότητας και όχι με μεταβολές στο αμυντικό πεδίο ή στην εκτίμηση απειλής», δηλώνει στην εφ΄ όλης της ύλης συνέντευξή του στη «Σημερινή», την πρώτη που παραχωρεί αφότου ανέλαβε τα ηνία του υπουργείου Άμυνας, ο Χριστόφορος Φωκαΐδης.

 

Αναφερόμενος στη φύλαξη στρατιωτικού οπλισμού στις οικίες των εφέδρων, θέμα που επανήλθε στην επικαιρότητα με αφορμή την πρόσφατη οικογενειακή τραγωδία στο Στρόβολο, ο υπουργός λέγει ότι η απόφαση για παραχώρηση ατομικού οπλισμού στηρίχθηκε στην ανάγκη να ταχθούν οι έφεδροι σε ελάχιστο χρόνο, προκειμένου να αντιμετωπιστεί μια ενδεχόμενη τουρκική απειλή. Τονίζει ότι «χωρίς εφεδρεία δεν υπάρχει Εθνική Φρουρά και χωρίς Εθνική Φρουρά δεν υπάρχει δυνατότητα αποτροπής». Αναφέρει, δε, ότι πραγματοποιούνται συσκέψεις με όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, «έτσι ώστε να βελτιώσουμε τη δυνατότητά μας να ανιχνεύουμε έγκαιρα προβληματικές περιπτώσεις εφέδρων και να αφαιρείται ο οπλισμός όταν απαιτείται».

 

Σε σχέση με το σχέδιο αναδιοργάνωσης της Εθνικής Φρουράς, ο υπουργός παραδέχεται πως υπάρχουν καθυστερήσεις, επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι «βρίσκονται ήδη σε πορεία υλοποίησης σειρά ριζικών μεταβολών που θα αλλάξουν το επόμενο διάστημα σταδιακά την όλη κατάσταση πραγμάτων».

 

Ερωτηθείς για την ενεργειακή ασφάλεια, συγκεκριμένα αν υπάρχει στα σκαριά η αγορά οποιωνδήποτε οπλικών συστημάτων, ο υπουργός Άμυνας απάντησε ότι θα πρέπει να είμαστε ειλικρινείς με τους πολίτες. «Εργαζόμαστε στη βάση των δυσμενών περιοριστικών συνθηκών που επιβάλλει η οικονομική συγκυρία». 

 

Σπάνιο υπόδειγμα πολιτικού ανδρός ο Τάσος

Φέτος αναλάβατε το Υπουργείο Άμυνας μέσα σε δύσκολες συνθήκες, λόγω του θανάτου του αείμνηστου Τάσου Μητσόπουλου. Πέραν της εκτέλεσης των καθηκόντων σας, νιώθετε ότι καλείστε να καλύψετε το κενό που άφησε;

Το κενό που αφήνει πίσω του ο Τάσος Μητσόπουλος δεν νομίζω ότι μπορεί να καλυφθεί. Ο Τάσος ήταν ένα σπάνιο υπόδειγμα πολιτικού ανδρός και ανθρώπου. Άφησε, όμως, πίσω του μια μεγάλη πολιτική κληρονομιά που οφείλουμε να ακολουθήσουμε. Μια κληρονομιά ήθους, εντιμότητας και ανθρωπιάς, που σε μια εποχή που η πολιτική δοκιμάζεται και απαξιώνεται τόσο έντονα, αποτελεί φάρο καθοδήγησης προκειμένου να αποκαταστήσουμε τη χαμένη σχέση εμπιστοσύνης με τους πολίτες.

 

Σχέδιο ανασυγκρότησης 

Πώς προχωρεί το σχέδιο ανασυγκρότησης της Εθνικής Φρουράς, για την υλοποίηση του οποίου έχουν ήδη παρουσιαστεί αρκετές καθυστερήσεις;

Είναι γεγονός ότι υπήρξαν εδώ και χρόνια καθυστερήσεις γύρω από αυτό το ζήτημα και είναι γεγονός, επίσης, πως δικαιολογημένα οι πολίτες αισθάνονται ότι πολλές φορές μένουμε μόνο στις εξαγγελίες. Αυτό αποτελεί, αν θέλετε, ένα αρνητικό σύμπτωμα που παρουσιάζει η πολιτική μας ζωή ευρύτερα. Γι’ αυτό και συνειδητά αποφεύγω τις πολλές κουβέντες και τα μεγάλα λόγια. Είχα πει από την πρώτη στιγμή πως, ειδικά στο Υπουργείο Άμυνας, θα πρέπει να λέμε λιγότερα και να πράττουμε περισσότερα. Αφού με ρωτάτε, όμως, συγκεκριμένα, θα πρέπει να σας πω ότι βρίσκονται ήδη σε πορεία υλοποίησης σειρά ριζικών μεταβολών που θα αλλάξουν το επόμενο διάστημα, σταδιακά, την όλη κατάσταση πραγμάτων. Θα αποφύγω, όμως, να περιπέσω στο σφάλμα για το οποίο μίλησα προηγουμένως, και θα αποφύγω να επαναλάβω κοινότοπες διακηρύξεις. Θα περιοριστώ να σας πω μόνον ότι υπάρχει και σχέδιο, αλλά και αποφασιστικότητα να υλοποιηθεί. Και, βεβαίως, όλοι κρινόμαστε, στο τέλος, από το αποτέλεσμα.

 

Ενεργειακή ασφάλεια και στρατιωτική ενίσχυση

Γίνεται λόγος διαρκώς για την ενεργειακή ασφάλεια. Αυτό προϋποθέτει όχι μόνον αξιόμαχες, αλλά και ισχυρές ένοπλες δυνάμεις. Δεν είναι σχήμα οξύμωρο, από τη μία να επιδιώκουμε ενεργειακή ασφάλεια και από την άλλη να μην ενισχύεται οπλικά και άλλως πως η Εθνική Φρουρά;

Κατ’ αρχάς εκτιμώ ότι θα πρέπει να δώσουμε τη σωστή ερμηνεία και ανάλυση στον όρον ενεργειακή ασφάλεια.  Η ενεργειακή ασφάλεια περιλαμβάνει διάφορους πυλώνες, που στόχο έχουν την επάρκεια και εξασφάλιση της συνεχούς παροχής ενέργειας για τις ανάγκες της Κύπρου και μελλοντικά (εφόσον αρχίσει η παραγωγή φυσικού αερίου ή/και πετρελαίων) και των εξαρτωμένων από εμάς αγορών. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, θα πρέπει να αναπτύξουμε δράσεις στους πιο κάτω άξονες:

Πρώτον, την εξασφάλιση των ηλεκτρονικών συστημάτων, των συστημάτων παραγωγής, επεξεργασίας, μεταφοράς και διάθεσης από κυβερνοεπιθέσεις. Δεύτερον, την εξασφάλιση της υγείας και ασφάλειας του προσωπικού και της προστασίας του περιβάλλοντος. Τρίτον, την εξασφάλιση των εγκαταστάσεων και του προσωπικού από εξωτερικούς κινδύνους, δηλαδή την τρομοκρατία ή και τη στρατιωτική απειλή.

Έχοντας υπ' όψιν τα παραπάνω,  μπορεί να διαπιστώσει κανείς ότι στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας εμπλέκονται αρκετά Υπουργεία και Υπηρεσίες. Το Υπουργείο Άμυνας έχει την ευθύνη να συνδράμει το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης σε περίπτωση τρομοκρατικών ενεργειών αλλά και στην εσχάτη των περιπτώσεων, εφόσον δεχθούμε στρατιωτική επίθεση, όπου θα πρέπει να αντιδράσουμε με όλα τα διαθέσιμα μέσα. 

Ωστόσο, δεν είναι προς το συμφέρον της Κύπρου να διασυνδέει την ενεργειακή ασφάλεια με τη στρατιωτική πτυχή. Αυτό είναι κάτι που επιδιώκει η Τουρκία. Δεν πρέπει, λοιπόν, να παρασυρθούμε. Αυτό δεν σημαίνει ότι εμείς δεν πρέπει να προετοιμαζόμαστε, ώστε να δημιουργήσουμε ένα ολοκληρωμένο σύστημα ασφάλειας όσον αφορά στην επιτήρηση και τον έλεγχο των περιοχών της ΑΟΖ στις οποίες αναπτύσσονται δραστηριότητες αξιοποίησης του υποθαλάσσιου πλούτου μας. Και το υπογραμμίζω αυτό.  

 

Δεν σηκώνουν αγορές τα οικονομικά

Βρίσκεται στα σκαριά η αγορά οποιωνδήποτε νέων οπλικών συστημάτων; 

Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς με τους πολίτες. Εργαζόμαστε στη βάση των δυσμενών περιοριστικών συνθηκών που επιβάλλει η οικονομική συγκυρία. Ευθύνη μας είναι να διαχειριστούμε το δημόσιο χρήμα με τον πιο αποδοτικό και υπεύθυνο τρόπο, προς όφελος της ενίσχυσης της αμυντικής μας ικανότητας. Υπάρχουν σχεδιασμοί και διερευνώνται εναλλακτικές επιλογές έτσι, ώστε να μεγιστοποιήσουμε τη δυνατότητα του κράτους να υπερασπίζεται την ασφάλεια και τα κυριαρχικά του δικαιώματα, μέσα πάντα στο δεδομένο οικονομικό περιβάλλον. Θα ήταν, από κει και πέρα, ανεύθυνο εκ μέρους μου να αναλύσω δημόσια συγκεκριμένες επιλογές ή σχεδιασμούς. Και νομίζω ότι ο κόσμος το κατανοεί αυτό, παρά την καχυποψία που υπάρχει ως αποτέλεσμα της ευρύτερης μείωσης της εμπιστοσύνης απέναντι στο πολιτικό σύστημα, για την οποίαν αναφέρθηκα προηγουμένως.

 

Αναγκαία τα G3 των εφέδρων

Πρόσφατα, σε τοποθέτησή σας στη Βουλή, με αφορμή την πρόσφατη οικογενειακή τραγωδία στο Στρόβολο, αποκλείσατε το ενδεχόμενο αφαίρεσης του στρατιωτικού οπλισμού από τους εφέδρους, με αιτιολογικό την παρουσία των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων. Με ποια επιπλέον μέτρα σκοπεύετε να διασφαλίσετε ότι τα G3 δεν θα καταλήγουν σε λάθος χέρια;

Θεωρώ πως ένα συντεταγμένο κράτος δεν αλλάζει το δόγμα ασφάλειάς του, ούτε την αμυντική του διάταξη, στη βάση ενός ή κάποιων, αναμφίβολα εξαιρετικά τραγικών, περιστατικών, που σχετίζονται όμως με υποθέσεις εγκληματικότητας και όχι με μεταβολές στο αμυντικό πεδίο ή στην εκτίμηση απειλής. 

Η απόφαση για παραχώρηση ατομικού οπλισμού στηρίχθηκε στην ανάγκη, ακριβώς, όπως υπάρχει η δυνατότητα να ταχθούν οι έφεδροι σε ελάχιστο χρόνο στους χώρους όπου προβλέπεται, για να αντιμετωπιστεί μια ενδεχόμενη τουρκική απειλή. 

Όπως ξέρετε, η Εθνική Φρουρά στηρίζεται στην εφεδρεία. Χωρίς εφεδρεία, δεν υπάρχει Εθνική Φρουρά και, χωρίς Εθνική Φρουρά, δεν υπάρχει δυνατότητα αποτροπής. Από κει και πέρα, πρέπει να πω πως περιθώρια για να βελτιωθούν και εμπλουτιστούν τα υφιστάμενα μέτρα που είχαν αποφασιστεί τον Οκτώβριο του 2013 από το Υπουργικό Συμβούλιο υπάρχουν. Γι’ αυτόν το λόγο πραγματοποιούνται συσκέψεις με όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, όπως την Αστυνομία, τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, το Τμήμα Κοινωνικής Ευημερίας και άλλες, έτσι ώστε να βελτιώσουμε τη δυνατότητά μας να ανιχνεύουμε έγκαιρα προβληματικές περιπτώσεις και να αφαιρείται ο οπλισμός όταν απαιτείται. Όπως, επίσης, μπορεί περαιτέρω να βελτιωθεί η ταχύτητα αλληλοενημέρωσης και η συνεργασία μεταξύ αυτών των υπηρεσιών και της Εθνικής Φρουράς. 

 

Πόρισμα για έκρηξη χειροβομβίδας

Πού βρίσκεται η διερεύνηση του τραυματισμού εθνοφρουρού και αξιωματικού από χειροβομβίδα; Προκύπτει, βάσει των ερευνών, ανθρώπινο λάθος; 

Όπως θυμάστε, μετά το τραγικό ατύχημα με την έκρηξη χειροβομβίδας διατάχθηκε ανακριτική έρευνα, όπως προβλέπεται από τους στρατιωτικούς κανονισμούς. Είχα δηλώσει, ωστόσο, από την πρώτη στιγμή, ότι το όποιο αποτέλεσμα της έρευνας θα διαβιβαζόταν στον Γενικό Εισαγγελέα, αφενός για να υπάρχει απόλυτη διαφάνεια, και, αφετέρου, για να αξιολογήσει, αν προκύπτει θέμα για περαιτέρω έρευνα ή τυχόν ποινικές ευθύνες. Η Γενική Εισαγγελία, όταν παρέλαβε το πόρισμα, με κάποιες επιπρόσθετες παρατηρήσεις του Αρχηγού, έκρινε ότι ήταν ελλιπές και ότι έπρεπε να διερευνηθεί περαιτέρω. 

Δόθηκε, συνεπώς, εντολή όπως συνεχιστεί η έρευνα, βάσει της κατεύθυνσης της Γενικής Εισαγγελίας. Δυστυχώς, έχουμε μια καθυστέρηση αυτήν τη στιγμή, λόγω του ότι ο αξιωματικός που είχε οριστεί ως ανακριτής αντιμετωπίζει κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας και αναμένεται να ολοκληρώσει την έρευνα όταν επανέλθει στα καθήκοντά του εντός Ιουλίου.