Με φόντο τα σοκαριστικά στοιχεία του 2024 — 438 παραπομπές παιδιών για σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση, επτά στα δέκα θύματα κορίτσια και μέσο όρο ηλικίας τα 12 έτη — η Διευθύντρια του Hope for Children, Άντρια Νεοκλέους, μιλά για μια πραγματικότητα που δεν επιτρέπει εφησυχασμό.

«Η κακοποίηση υπάρχει στην κοινωνία μας, όπως και σε όλες τις χώρες», αναφέρει. Αν και το πρόβλημα είναι διαχρονικό, η ίδια επισημαίνει ότι σήμερα «ακούγεται περισσότερο, υπάρχουν περισσότερες αναφορές, γιατί υπάρχει περισσότερη ευαισθητοποίηση». Τα νέα πρωτόκολλα στα σχολεία, η εκπαίδευση των δασκάλων και η ενημέρωση των παιδιών έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στο να βρίσκουν θάρρος να μιλήσουν.

Διαβάστε επίσης: Κάθε 20 ώρες ένα παιδί καταγγέλλει σεξουαλική κακοποίηση - Σοκάρουν οι αριθμοί

Το διαδίκτυο ως παράγοντας κινδύνου

Η αύξηση των καταγγελιών σχετίζεται και με την ψηφιακή εποχή. «Το διαδίκτυο έχει μπει για τα καλά στη ζωή των παιδιών», σημειώνει η κ. Νεοκλέους, εξηγώντας πως πλέον καταγράφονται πολλές περιπτώσεις βίας μέσω διαδικτύου. Αναφέρει πως «οι Σκανδιναβικές χώρες ήδη έχουν λάβει μέτρα… ένα φράγμα προστασίας γύρω από τα παιδιά», κάτι που, όπως λέει, «ίσως πρέπει να δούμε και στην Κύπρο».

Για να υπάρξει πραγματική προστασία, απαιτείται πολλαπλή δράση. «Πρέπει να ρυθμιστούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης… και να επενδύσουμε περισσότερο στην εκπαίδευση των παιδιών και των γονιών». Παράλληλα, συνεχίζεται η συστηματική δουλειά του Hope for Children στα σχολεία για την πρόληψη της βίας.

Όταν ο δράστης είναι οικείος

Οι στατιστικές δείχνουν ότι ένας στους δύο δράστες ανήκει στο περιβάλλον του παιδιού — ένα εύρημα ιδιαίτερα ανησυχητικό. «Αυτός είναι και ο λόγος που το έγκλημα κρύβεται με πολλή μυστικότητα», τονίζει.

Τα παιδιά συχνά βρίσκουν το θάρρος να μιλήσουν σε τρίτους που εμπιστεύονται, κυρίως στο σχολείο. «Το σχολείο είναι εκεί που περνούν τον περισσότερο χρόνο, χτίζουν σχέση με το δάσκαλο».

Η κ. Νεοκλέους επισημαίνει τα σημάδια που πρέπει να κινητοποιούν γονείς και εκπαιδευτικούς. «Απότομη αλλαγή συμπεριφοράς, άρνηση να δουν άτομα με τα οποία πριν είχαν καλή σχέση, σημάδια άλλων ειδών βίας που συχνά συνδυάζονται με τη σεξουαλική».

Ωστόσο τονίζει ότι στόχος δεν είναι ο φόβος, αλλά η εμπιστοσύνη. «Είναι σημαντικό να έχουν ανοιχτή επικοινωνία με τα παιδιά τους, ότι οτιδήποτε κι αν τους συμβαίνει μπορούν να πάνε στους γονείς να μιλήσουν».

Το Σπίτι του Παιδιού

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδιού, η Διευθύντρια αξιολογεί το επίπεδο προστασίας στην Κύπρο. «Πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, αλλά είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε τι έχουμε πετύχει».

Αναφέρεται στο πρόγραμμα Σπίτι του Παιδιού, που λειτουργεί από το 2017 υπό το Hope for Children. «Ένα πρόγραμμα καινοτόμο που αναγνωρίζεται ως καλή πρακτική σε όλη την Ευρώπη… με τη συνεργασία όλων των αρμόδιων φορέων».

Το μεγαλύτερο βήμα προόδου αφορά στην κατάθεση των παιδιών. «Καταφέραμε να συνδέσουμε όλα τα δικαστήρια της Κύπρου με τους χώρους του Σπιτιού του Παιδιού, έτσι ώστε τα παιδιά να καταθέτουν μέσω τηλεδιάσκεψης και να μην πηγαίνουν στο δικαστήριο».

Μια πρακτική που μειώνει τον επανατραυματισμό: «Ήταν μια πολύ ψυχοφθόρα διαδικασία, πόσο μάλλον για ένα παιδί που δεν γνωρίζει τι συμβαίνει».