Σημαντικές επιπτώσεις στην κυπριακή ελαιοκαλλιέργεια προκαλεί η συνεχιζόμενη ξηρασία, όπως εξήγησε στο Ράδιο Πρώτο ο Γενικός Γραμματέας του Παναγροτικού Συνδέσμου, Τάσος Γιαπάνης. Με την Κύπρο να εισέρχεται πλέον στην τέταρτη συνεχόμενη χρονιά ανομβρίας, οι ελαιοπαραγωγοί βρίσκονται σε οριακό σημείο.
«Τα δέντρα έχουν πάθει σοκ»
Ο κ. Γιαπάνης τόνισε ότι, σε αντίθεση με μεγάλες παραγωγικές χώρες όπως το Μαρόκο, η Τυνησία, η Ισπανία και η Ελλάδα, οι οποίες είχαν «πολύ καλές χρονιές», η Κύπρος καταγράφει δραματική μείωση στην παραγωγή.
Όπως είπε, η παρατεταμένη έλλειψη νερού δεν επιτρέπει στα δέντρα να θρέφονται επαρκώς:
«Τα δέντρα έχουν πάθει σοκ. Δεν τρέφονται με αρκετό νερό ώστε να παράξουν καρπό. Η παραγωγή είναι πολύ μειωμένη.»
Το παράδοξο των τιμών
Παρά την εσωτερική έλλειψη, οι διεθνείς τιμές του ελαιολάδου παραμένουν σταθερές, αφού οι μεγάλες παραγωγικές χώρες έχουν υπερπαραγωγή.
Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Γιαπάνη, πιέζει και τις κυπριακές τιμές: «Η παραγωγή μας είναι λίγη, άρα κανονικά η τιμή έπρεπε να ανέβει. Όμως οι διεθνείς τιμές παραμένουν ίδιες, κι έτσι ο παραγωγός έχει λιγότερο προϊόν αλλά ίδια έσοδα.»
Αύξηση κόστους, μείωση εισοδημάτων
Ο ΓΓ του Παναγροτικού εξήγησε ότι το κόστος παραγωγής για τον αγρότη δεν έχει μειωθεί:
– λίπασμα
– φυτοπροστατευτικά
– καύσιμα και εργατικά
– συντήρηση εξοπλισμού
Ωστόσο, η παραγωγή έχει καταρρεύσει.
Παράδειγμα: «Εκεί που ο αγρότης έπαιρνε 100 ευρώ τον μήνα, τώρα μπορεί να πάρει 20–30. Οι υποχρεώσεις του όμως μένουν ίδιες: δάνεια, οικογένεια, παιδιά που σπουδάζουν.»
Ανάγκη άμεσης ενίσχυσης – Το αίτημα για περισσότερο νερό
Ο κ. Γιαπάνης ζήτησε από το κράτος να δώσει επιπρόσθετες ποσότητες νερού στις σύγχρονες γραμμικές καλλιέργειες ελιάς, οι οποίες χρειάζονται πολλαπλάσια άρδευση σε σχέση με τις παραδοσιακές.
Το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών είχε ορίσει στο παρελθόν 150 κυβικά νερού ανά δεκάριο — ποσότητα που αφορούσε παραδοσιακές ελιές.
Μετά από μελέτες, το όριο για γραμμικές φυτεύσεις αυξήθηκε στα 450 κυβικά.
Σήμερα, δίνονται περίπου 250 κ.μ., ενώ ο κλάδος ζητά τουλάχιστον 400 κ.μ. για να μην πεθάνουν τα δέντρα.
Οικονομική στήριξη τώρα: «Αν δεν στηριχθεί ο αγρότης, δεν θα υπάρχει αύριο»
Ο Παναγροτικός ζητά από την Πολιτεία άμεση οικονομική στήριξη για κάλυψη του χαμένου εισοδήματος:
«Ο πρωτογενής τομέας πληρώνει μόνος του την ξηρασία. Το κράτος πρέπει να σταθεί αρωγός.»
Σπορά νεφών: λύση ανάγκης – «Εφαρμόζεται σε 38 χώρες, πρέπει να γίνει και στην Κύπρο»
Ο κ. Γιαπάνης δήλωσε υπέρ της άμεσης εφαρμογής της τεχνολογίας cloud seeding (σποράς νεφών):
«Είναι μια καινοτόμος μέθοδος που εφαρμόζεται σε 38 χώρες. Το συζητούμε χρόνια, αλλά πρέπει επιτέλους να εφαρμοστεί. Το Ιράν ήδη ξεκινά στοχευμένα προγράμματα λόγω ξηρασίας. Πρέπει να κάνουμε το ίδιο.»
Υπογράμμισε ότι ενώ τα έργα υποδομής (αφαλατώσεις, κινητές μονάδες, δίκτυα νερού) χρειάζονται 3–10 χρόνια για να ολοκληρωθούν, ο αγρότης πρέπει να επιβιώσει σήμερα.
Η εικόνα του κλάδου: κρίσιμη και άμεση ανάγκη για μέτρα
Η κυπριακή ελαιοκαλλιέργεια βρίσκεται σε σημείο καμπής. Αν δεν δοθεί νερό και οικονομική στήριξη, οι συνέπειες — προειδοποιεί ο Παναγροτικός — θα είναι μακροχρόνιες και δύσκολα αναστρέψιμες.
