Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα EUnity20 προώθησε την καλλιτεχνική δημιουργία ως μέσο κοινωνικής συνοχής, συμμετοχής και ευαισθητοποίησης για κρίσιμα κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2025, τρεις δημόσιες παρεμβάσεις μετέτρεψαν δημόσιους χώρους σε σημεία διαλόγου και συλλογικής εμπειρίας, συνδέοντας την τέχνη με τους στόχους του έργου για ευρωπαϊκή ταυτότητα, κοινωνική συνοχή και ενεργή συμμετοχή των πολιτών.

1.    Reviving the River – Φεστιβάλ Go For Green (20 Σεπτεμβρίου 2025)

Η διαδραστική εγκατάσταση “Reviving the River” μετέτρεψε το ξερό ποτάμι του Πεδιαίου σε έναν χώρο μνήμης, δημιουργικότητας και περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. Η εγκατάσταση μεταμόρφωσε το νερό, την αφή και τον ήχο σε ένα συλλογικό παιχνίδι, δημιουργώντας έναν «διάλογο» ανάμεσα στους ανθρώπους και τη φύση. Ανάμεσα στις βασικές στοχεύσεις ήταν η ευαισθητοποίηση για τη ρύπανση και την έλλειψη νερού, προκλήσεις που απασχολούν τόσο την ΕΕ όσο και τον διεθνή χώρο, με ιδιαίτερο αντίκτυπο στη Μεσόγειο και στην Κύπρο.

Οι καλλιτέχνες Julie και Στέλιος μοιράστηκαν την εμπειρία τους:

"..Μας άρεσε επίσης το συνεργατικό κομμάτι, να βλέπουμε τους ανθρώπους να έρχονται μαζί, να μοιράζονται τον χώρο και την εμπειρία μεταξύ τους ενώ συνδημιουργούσαν έναν ζωντανό ηχοτοπικό χώρο. Ήταν επίσης σημαντικό για εμάς ότι η εγκατάσταση δεν ήταν μόνο κάτι οπτικά ευχάριστο, αλλά ότι υπαινίσσεται με απαλό τρόπο το ξερό ποτάμι του Πεδιαίου, ευαισθητοποιώντας για το τι κυλούσε κάποτε εκεί».

Το φεστιβάλ Go For Green, με θέμα Water Dreams, ενίσχυσε τη σύνδεση με το έργο, προσκαλώντας το κοινό να επανασκεφτεί τη σχέση του με το νερό και να αναλογιστεί την ατομική και συλλογική ευθύνη για την προστασία του περιβάλλοντος, σε πλήρη συμφωνία με το Άρθρο 37 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ για το δικαίωμα στην περιβαλλοντική προστασία.

2. Chrorus of Ink – Φεστιβάλ Break the Maze (21 Σεπτεμβρίου 2025)

Η παρέμβαση “Chrorus of Ink” ενσωμάτωσε κάθε πινελιά ως φωνή των συμμετεχόντων σε μια συλλογική οπτική συμφωνία – ένα συνεχώς αναπτυσσόμενο αρχείο της κοινότητας και του πνεύματός της. 

Ο καλλιτέχνης Royal Venom εξήγησε:«Για μένα, επιβεβαίωσε ξανά πόσο η καλλιγραφία και η τέχνη δρόμου μπορούν να γίνουν εργαλεία ενότητας και μια οπτική γλώσσα που υπερβαίνει υπόβαθρα, γλώσσες και προσωπικές ιστορίες. Εκτίμησα το πώς το έργο ενθάρρυνε την αυθεντική ανταλλαγή, και νιώθω ευγνώμων που συνέβαλα σε μια συλλογική ατμόσφαιρα χτισμένη πάνω στη δημιουργικότητα, την ανοιχτότητα και την πολιτιστική ένταξη».

Η παρέμβαση τόνισε αξίες όπως η αξιοπρέπεια, η ελευθερία, η ισότητα και η αλληλεγγύη, ενώ το φεστιβάλ Break the Maze επέτρεψε την πρόσβαση στον πολιτισμό σε όλους, υπερβαίνοντας κοινωνικά και πολιτιστικά όρια. Το έργο αποτέλεσε παράλληλα χώρο έκφρασης για κοινότητες που συχνά μένουν εκτός των επίσημων θεσμών, ενισχύοντας την ευρωπαϊκή ταυτότητα μέσα από την ιστορία αντίστασης, δημιουργίας και αυτοέκφρασης που φέρει η κουλτούρα hip-hop.

3.    Finding Comfort in the Butcher Shop – Φεστιβάλ Πάμε Καϊμακλί (25-26 Οκτωβρίου 2025)

Η διαδραστική παρέμβαση “Finding Comfort in the Butcher Shop” έλαβε χώρα σε ένα παλιό κρεοπωλείο, έναν χώρο που ιστορικά φιλοξενούσε τη συλλογική ζωή της γειτονιάς. Οι συμμετέχοντες εξερεύνησαν τα συναισθήματά τους, δημιουργώντας έργα που αναδείκνυαν το αίσθημα του ανήκειν και της κοινότητας. 

Η καλλιτέχνης Nurtane Karagil δήλωσε:

«Ξεκινήσαμε χαρτογραφώντας τα συναισθήματά μας πάνω στα σώματά μας και χρωματίζοντας τα ανάλογα, και στη συνέχεια τα μετατρέψαμε σε μικρά πρόβατα — μια χειρονομία ευγνωμοσύνης προς τα ζώα που κάποτε καταναλώνονταν εκεί, αλλά και μια υπενθύμιση ότι εμείς οι άνθρωποι δεν είμαστε τόσο διαφορετικοί από συναισθηματικά πρόβατα, διαμορφωμένοι από την πολιτική κάτω από την οποία ζούμε. Με τη βοήθεια απαλού ροζ φωτισμού, ανακαλύψαμε τις συνδέσεις μεταξύ μας, τις ελπίδες που μας ενώνουν και τους κοινά μοιρασμένους πόνους που μας βοηθούν να μεγαλώνουμε μαζί.»

Η παρέμβαση ενίσχυσε τους στόχους του EUnity20 για δημοκρατική συμμετοχή, κοινωνική συνοχή και ευρωπαϊκή ταυτότητα, ενεργοποιώντας την τοπική κληρονομιά και τον διαπολιτισμικό διάλογο. Στον διαιρεμένο αστικό χώρο της Λευκωσίας, η δράση φανέρωσε πώς η τέχνη μπορεί να δημιουργήσει συνδέσεις και να ενισχύσει την αίσθηση συλλογικής ευθύνης πέρα από γεωγραφικά σύνορα.

Το EUnity20 μέσα από την τέχνη και την κοινότητα

Οι τρεις παρεμβάσεις απέδειξαν πώς η τέχνη λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα σε ανθρώπους, τόπους και αξίες. Μέσα από τη συλλογική εμπειρία, την ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον, την προώθηση του ανήκειν και την πρόσβαση στον πολιτισμό, το EUnity20 ενίσχυσε την ευρωπαϊκή διάσταση της κοινωνικής συνοχής, της δημοκρατικής συμμετοχής και του πολιτιστικού διαλόγου.

Περισσότερες πληροφορίες:

Κάθε παρέμβαση συνοδεύτηκε από ψηφιακές καμπάνιες και ενημερωτικά βίντεο στα Smart Nicosia Infopoints, προσκαλώντας το κοινό να συμμετάσχει ενεργά και να επανασκεφτεί ερωτήματα όπως:

• Μπορούμε να φανταστούμε ένα μέλλον όπου το νερό είναι κοινό αγαθό;
• Είναι η πρόσβαση στον πολιτισμό δικαίωμα ή προνόμιο;
• Τι σημαίνει να ανήκουμε σε μια κοινότητα και πώς το εκφράζουμε μέσα από την τέχνη;

Το EUnity20 απέδειξε ότι η τέχνη στον δημόσιο χώρο μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο κοινωνικής αλλαγής, διάλογου και ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ταυτότητας.

Το έργο EUNITY20 υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης CERV-2024-CITIZENS-REM, σε συνεργασία με τους ABR, YEU Cyprus, SigmaLive και το Πανεπιστήμιο Λεμεσού.