Ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παραποίησης σε σύγκριση με άλλα προϊόντα, αντιμετωπίζουν τα κρασιά και τα οινοπνευματώδη ποτά  με ετήσιες απώλειες πωλήσεων ύψους 2289 εκατομμυρίων ευρώ και σχεδόν 5700 θέσεων εργασίας στην ΕΕ, ενώ στην Κύπρο, κάθε χρόνο χάνονται 8 εκατομμύρια ευρώ σε πωλήσεις και πάνω από 16 θέσεις εργασίας στον τομέα αυτόν, αναφέρεται σε δελτίο Τύπου από το EUIPO, το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχετικά με στοιχεία για τα παραποιημένα τρόφιμα και ποτά στην Ευρώπη.

Όπως σημειώνεται, τα παραποιημένα τρόφιμα και ποτά που βρέθηκαν, περιέχουν επικίνδυνες ουσίες, όπως μεθανόλη, υδράργυρο και τοξικά φυτοφάρμακα, με αποτέλεσμα πέρα από τις οικονομικές συνέπειες, να υπάρχει και μεγάλος κίνδυνος για την υγεία όσων τα καταναλώνουν. 

Στο Δελτίο Τύπου, το EUIPO θέτει το ερώτημα «Τι βρίσκεται στο τραπέζι σου;», στο πλαίσιο  της εκστρατείας του για την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παραποίησης, η οποία αποκαλύπτει την ανησυχητική απειλή που αποτελούν τα παραποιημένα τρόφιμα και ποτά σε ολόκληρη την ΕΕ.

Τα παραποιημένα προϊόντα συνδέονται συχνά με είδη πολυτελείας ή με τον τομέα της ένδυσης και της μόδας. Ωστόσο, σύμφωνα με την έκθεση του 2022 για την εκτίμηση των  απειλών σχετικά με το έγκλημα κατά  της διανοητικής ιδιοκτησίας, τα τρόφιμα – ιδίως τα μπισκότα, τα ζυμαρικά, τα πατατάκια και τα γλυκά – αποτελούσαν τη δεύτερη κατηγορία προϊόντων με τις περισσότερες κατασχέσεις στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ το 2020.

Σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Αστυνομικής Υπηρεσίας (Europol) για την εκτίμηση της απειλής της σοβαρής και οργανωμένης εγκληματικότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το 2025 (SOCTA), υπογραμμίζεται ότι η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου έχει προσφέρει στους απομιμητές νέους τρόπους διανομής παραποιημένων τροφίμων, καθιστώντας όλο και πιο δύσκολο για τους καταναλωτές να αναγνωρίσουν τα αυθεντικά προϊόντα. Οι εγκληματίες παραποιούν τις ετικέτες και τις συσκευασίες των τροφίμων και προσαρμόζουν τις διαδικασίες παραγωγής, στοχεύοντας προϊόντα υψηλής αξίας.

Ο εκτελεστικός διευθυντής του EUIPO, João Negrão, δήλωσε πως τα παραποιημένα τρόφιμα και ποτά αποτελούν σημαντική ανησυχία για τη δημόσια υγεία. «Η εκστρατεία μας αποσκοπεί να εφοδιάσει τους καταναλωτές με τις γνώσεις που χρειάζονται για να προστατεύσουν τον εαυτό τους, υποστηρίζοντας παράλληλα τις νόμιμες επιχειρήσεις που τηρούν τα πρότυπα ποιότητας της ΕΕ. Πρόκειται για μια μάχη που πρέπει να δώσουμε όλοι μαζί, αρχές, παραγωγοί και καταναλωτές».

Η παραποίηση ποτών, ιδίως αλκοολούχων, παραμένει σημαντικό πρόβλημα, με οργανωμένες εγκληματικές ομάδες να χρησιμοποιούν εξελιγμένες μεθόδους για να εξαπατούν τους καταναλωτές. Οι παραποιητές συχνά επαναχρησιμοποιούν αυθεντικές φιάλες ή εκτυπώνουν πλαστές ετικέτες και τις τοποθετούν σε άδειες φιάλες, καθιστώντας πιο δύσκολο για τους καταναλωτές και τις αρχές να διακρίνουν τα νόμιμα από τα παραποιημένα προϊόντα.

Οσον αφορά τον οικονομικό αντίκτυπο, σύμφωνα με τα στοιχεία του EUIPO, ο τομέας των οίνων και των οινοπνευματωδών ποτών ήταν ένας από τους τομείς που επλήγησαν περισσότερο από την παραποίηση κατά την περίοδο 2013-2017. Συνολικά, 2289 εκατομμύρια ευρώ χάθηκαν σε πωλήσεις και σχεδόν 5700 θέσεις εργασίας καταστράφηκαν ετησίως στην ΕΕ λόγω της παραποίησης. Η απώλεια φόρων από τα προϊόντα αυτά ήταν επίσης σημαντική, καθώς ανήλθε σε 2068 εκατομμύρια ευρώ.

Η Κίνα και η Τουρκία ήταν μεταξύ των χωρών προέλευσης που αναφέρθηκαν συχνότερα για παραποιημένα τρόφιμα και ποτά που κατασχέθηκαν στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ το 2019 και το 2020.

Η εκστρατεία του EUIPO «Τι υπάρχει στο τραπέζι σας;» παρέχει πρακτικές συμβουλές στους καταναλωτές για το πώς να προστατεύονται από τα παραποιημένα προϊόντα. Οι καταναλωτές ενθαρρύνονται να αγοράζουν από επίσημους εμπόρους λιανικής πώλησης και κανάλια διανομής, καθώς και από επίσημους ισότοπους εταιρειών, προκειμένου να αποφεύγουν τα παραποιημένα προϊόντα. Η επαλήθευση της σήμανσης του προϊόντος και της προέλευσής του και ο έλεγχος των λογότυπων πιστοποίησης μπορούν να βοηθήσουν στην επιβεβαίωση της νομιμότητας του προϊόντος. Ειδικότερα, οι καταναλωτές πρέπει να αναζητούν τις επίσημες ετικέτες γεωγραφικής ένδειξης (ΓΕ) της ΕΕ, όπως ΠΟΠ, ΠΓΕ και ΕΠΙΠ, προκειμένου να διασφαλίζουν την αυθεντικότητα των προϊόντων που αγοράζουν.

Είναι επίσης σημαντικό να εξετάζουν προσεκτικά τη συσκευασία και το ίδιο το προϊόν, καθώς τα παραποιημένα προϊόντα συχνά παρουσιάζουν ελαττώματα στην τελική επεξεργασία ή ορθογραφικά λάθη. Η χρήση εργαλείων επαλήθευσης της γνησιότητας, όπως QR κωδικοί και ολογράμματα, μπορεί να βοηθήσει περαιτέρω στην επαλήθευση της γνησιότητας ενός προϊόντος.

Πηγή: ΚΥΠΕ