Η προστασία της βιοποικιλότητας αποτελεί προϋπόθεση για ένα βιώσιμο και δίκαιο μέλλον, αναφέρει το Τμήμα Δασών, με αφορμή την επέτειο της υιοθέτησης της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα, στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, που πραγματοποιήθηκε στο Ρίο ντε Τζανέιρο στις 5 Ιουνίου 1992. Σημειώνει, εξάλλου, ότι η Κύπρος φιλοξενεί περίπου 1925 είδη φυτών, 400 είδη πουλιών και 30 θηλαστικών, ενώ το 29% της έκτασής της έχει χαρακτηριστεί ως περιοχή Natura 2000.

«Η Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα αποτέλεσε μια διεθνή δέσμευση για την προστασία της ζωής στη Γη και την αναχαίτιση της συνεχούς υποβάθμισης των οικοσυστημάτων του πλανήτη. Για πρώτη φορά, αναγνωρίστηκε ότι η βιοποικιλότητα είναι το θεμέλιο της βιώσιμης ανάπτυξης, της επισιτιστικής ασφάλειας, της υγείας, της πολιτισμικής ταυτότητας και της οικολογικής σταθερότητας», αναφέρεται.

Όπως σημειώνει το Τμήμα Δασών, η Κυπριακή Δημοκρατία, αναγνωρίζοντας έγκαιρα την αξία της διεθνούς αυτής προσπάθειας, προσχώρησε στη Σύμβαση το 1996 και από τότε αποτελεί ενεργό μέλος της παγκόσμιας οικογένειας που εργάζεται για την προστασία της βιοποικιλότητας. Το Τμήμα Δασών, ως ο βασικός φορέας διαχείρισης και προστασίας των κρατικών δασών, συμβάλλει καθοριστικά στην εφαρμογή των προνοιών της Σύμβασης, υλοποιώντας σχέδια δράσης, μελέτες, παρακολούθηση ειδών και οικοτόπων και προγράμματα αποκατάστασης.

Το Τμήμα Δασών αναφέρει ότι η βιοποικιλότητα της Κύπρου είναι πλούσια και εξαιρετικά σημαντική σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Το νησί μας φιλοξενεί περίπου 1925 είδη και υποείδη φυτών, εκ των οποίων περισσότερα από 140 είναι ενδημικά, δηλαδή δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στον κόσμο.

Η πανίδα της Κύπρου περιλαμβάνει περισσότερα από 400 είδη πουλιών, 30 είδη θηλαστικών, δεκάδες είδη ερπετών και αμφιβίων, καθώς και πλούσια θαλάσσια και ενδημική εντομοπανίδα. Η γεωγραφική θέση της Κύπρου στη διασταύρωση τριών ηπείρων, σε συνδυασμό με την ποικιλομορφία του ανάγλυφου και του κλίματος, έχει καταστήσει το νησί καταφύγιο μοναδικών ειδών και υποδοχέα μεταναστευτικών πτηνών.

Η μεσογειακή βλάστηση της Κύπρου αποτελεί μέρος του μεγαλύτερου μεσογειακού βιογεωγραφικού οικοσυστήματος, το οποίο περιλαμβάνεται μεταξύ των 36 «παγκόσμιων hotspots» βιοποικιλότητας. Η μεσογειακή λεκάνη, αν και καλύπτει μόλις το 1,6% της παγκόσμιας επιφάνειας, φιλοξενεί πάνω από το 10% των γνωστών φυτικών ειδών, ενώ μεγάλο ποσοστό αυτών είναι ενδημικά.

Σύμφωνα με το Τμήμα Δασών, στην Κύπρο, η μεσογειακή βλάστηση εμφανίζεται σε διάφορες μορφές: από τις αείφυλλες σκληρόφυλλες συστάδες μακίας (θαμνώνες με σχινιές, λατζιές, πικροδάφνες και αντρουκλιές), μέχρι τα πευκοδάση και τις μικτές συστάδες τραχείας πεύκης και κέδρου στο Τρόοδος. Τα οικοσυστήματα αυτά, πέρα από το να προσφέρουν καταφύγιο σε πολυάριθμα είδη, παρέχουν και κρίσιμες υπηρεσίες, όπως η ρύθμιση του μικροκλίματος, η αποθήκευση άνθρακα, η συγκράτηση των εδαφών και η ρύθμιση του νερού.

Η αξία της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα δεν έγκειται μόνο στη γενική αρχή προστασίας της φύσης, συνεχίζει το Τμήμα Δασών, αλλά και στη θεσμική ενίσχυση των κρατών μελών να ενσωματώσουν περιβαλλοντικούς στόχους σε εθνικές πολιτικές, να εφαρμόζουν σχέδια δράσης, να προχωρούν σε καταγραφή και παρακολούθηση των ειδών, καθώς και να ευαισθητοποιούν τους πολίτες τους.

Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνεται, «η Κύπρος εκπονεί και εφαρμόζει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Βιοποικιλότητα, με την εμπλοκή πολλών φορέων, συμπεριλαμβανομένου του Τμήματος Δασών, του Τμήματος Περιβάλλοντος και των επιστημονικών ιδρυμάτων της χώρας».

Ιδιαίτερη σημασία, προστίθεται, έχει και η ένταξη της Κύπρου στο Δίκτυο Natura 2000, το οποίο αποτελεί το βασικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διατήρηση της φύσης και της βιοποικιλότητας, σημειώνεται στην ανακοίνωση. Το δίκτυο αυτό περιλαμβάνει περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί είτε ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για τα πουλιά, είτε ως Τόποι Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) για οικοτόπους και άλλα είδη.

«Στην Κύπρο έχουν χαρακτηριστεί συνολικά 69 περιοχές Natura 2000, οι οποίες καλύπτουν περίπου το 29% της χερσαίας έκτασης του νησιού. Από αυτές, πολλές βρίσκονται εντός ή σε επαφή με κρατικά δάση, και η διαχείρισή τους γίνεται από το Τμήμα Δασών, με στόχο τη διατήρηση των δασών και την προστασία τους από τη φωτιά και τη διατήρηση των προστατευόμενων ειδών και οικοτόπων σε ευνοϊκή κατάσταση διατήρησης», αναφέρεται.

Η ενεργός συμβολή στο Δίκτυο Natura 2000 και κατ' επέκταση η εφαρμογή των προνοιών της Σύμβασης για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας, αποτελεί βασικό πυλώνα της δασικής πολιτικής της Κύπρου. Μέσα από προγράμματα προστασίας σπάνιων και απειλούμενων ειδών, αναδασώσεις, αποκατάσταση πυρόπληκτων περιοχών, καθώς και την προώθηση της οικολογικής εκπαίδευσης, το Τμήμα Δασών ενσωματώνει στην πράξη τις αρχές της βιώσιμης διαχείρισης και της οικολογικής συνείδησης. Παράλληλα, αξιοποιεί χρηματοδοτικά εργαλεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνεργάζεται με διεθνείς οργανισμούς και στηρίζει την επιστημονική έρευνα που αφορά τη δασική βιοποικιλότητα.

«Η απώλεια βιοποικιλότητας δεν είναι απλώς ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα. Είναι ένα βαθύ κοινωνικό, οικονομικό και ηθικό ζήτημα. Με κάθε είδος που εξαφανίζεται, χάνεται ένα κομμάτι της φυσικής ισορροπίας, της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, αλλά και της ίδιας μας της επιβίωσης», συνεχίζει το Τμήμα Δασών.

«Τα δάση της Κύπρου δεν είναι απλώς περιοχές πρασίνου. Είναι ζωντανά οικοσυστήματα, με ιστορία, μνήμη και αλληλεξαρτήσεις. Είναι καταφύγιο για χιλιάδες μορφές ζωής, αλλά και πηγή οξυγόνου, έμπνευσης και ταυτότητας για τον άνθρωπο", σημειώνει.

Προσθέτει ότι σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η κλιματική αλλαγή, η αστικοποίηση, η ρύπανση και η άναρχη ανάπτυξη ασκούν τεράστιες πιέσεις στα φυσικά μας συστήματα. Η προστασία της βιοποικιλότητας δεν είναι πολυτέλεια, αλλά προϋπόθεση για ένα βιώσιμο και δίκαιο μέλλον.

«Η Κύπρος, μέσα από τη συμμετοχή της στη Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα, δεν περιορίζεται σε διακηρύξεις. Δεσμεύεται με έργα, νομοθεσίες, προγράμματα και συνεργασίες», αναφέρει το Τμήμα Δασών και καλεί τους πολίτες να αγκαλιάσουν την ιδέα ότι η προστασία της φύσης δεν είναι υπόθεση κάποιων ειδικών, αλλά ευθύνη όλων.

«Η βιοποικιλότητα της Κύπρου είναι πλούτος, μνήμη, και παρακαταθήκη. Αν την προστατεύσουμε σήμερα, θα μας προστατεύει αύριο. Γιατί το δάσος δεν είναι μόνο πράσινο. Είναι το μέλλον μας», καταλήγει στην ανακοίνωσή του το Τμήμα Δασών.

Πηγή: ΚΥΠΕ