Η Τουρκική εισβολή του 1974 έτυχε στενής παρακολούθησης  από δυνάμεις του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, που διέθεταν εκτεταμένες υποδομές πληροφοριών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ωστόσο, συμφωνα με δημοσίευμα του The Space Review (02/09/25) ενώ υπήρχαν δορυφορικά μέσα (HEXAGON και GAMBIT) με δυνατότητες υψηλής ανάλυσης, η τεχνολογία βασιζόταν ακόμη σε φιλμ που έπρεπε να ανακτηθεί και να αναλυθεί με καθυστέρηση ημερών ή εβδομάδων.

Έτσι, παρότι οι δορυφόροι κατέγραψαν κρίσιμες εικόνες — από την απόβαση στην Κερύνεια, ως τις μάχες στο αεροδρόμιο Λευκωσίας και την καταστροφή επιβατικών αεροσκαφών της Cyprus Airways — οι εικόνες αυτές έγιναν διαθέσιμες μόνον αφού οι επιχειρήσεις είχαν ολοκληρωθεί.

Όπως σημειώνεται, η αδυναμία των ΗΠΑ να δράσουν έγκαιρα, λόγω της κρίσης του Γουότεργκεϊτ και της παραίτησης Νίξον, επέτρεψε στην Τουρκία να επιβάλει τετελεσμένα, προκαλώντας πολιτικό σοκ στη Δύση και πλήττοντας τις αμερικανικές σχέσεις τόσο με την Ελλάδα όσο και με την Τουρκία.

Σήμερα, τα αποχαρακτηρισμένα δορυφορικά ντοκουμέντα υπενθυμίζουν πως η Ανατολική Μεσόγειος υπήρξε και παραμένει γεωπολιτική πυριτιδαποθήκη.

Ακολουθούν τα δείγματα δορυφορικών εικόνων: 


Πολλά πλοία ανοικτά των ακτών κατά την εισβολή στην Κύπρο. Η εικόνα αυτή τραβήχτηκε από δορυφόρο αναγνώρισης HEXAGON την ημέρα της εισβολής, (πηγή: μέσω Harry Stranger)



Πρωί της 20ής Ιουλίου 1974, τουρκικές δυνάμεις αποβιβαζόμενες στην Κερύνεια στη βόρεια ακτή. Διακρίνονται πολλαπλά αποβατικά σκάφη που αποβιβάζουν στρατεύματα. (πηγή: μέσω Harry Stranger)


Τουρκικές δυνάμεις εισβάλουν στο νησί και κατευθύνονται προς την Λευκωσίας και το αεροδρόμιό της. Σε αυτή τη φωτογραφία φαίνονται πολλές εστίες φωτιάς (πηγή:  Harry Stranger)


Το Αεροδρόμιο Λευκωσίας ήταν κύριος στόχος τόσο για τις τουρκικές όσο και για τις ελληνικές δυνάμεις. Η τουρκική αεροπορία βομβάρδισε το αεροδρόμιο για να αποτρέψει τη χρήση του από τους Έλληνες. Πολλά επιβατικά αεροσκάφη βρίσκονταν στο αεροδρόμιο και φαίνονται στον διάδρομο. Η φωτογραφία αυτή τραβήχτηκε στις 24 Ιουλίου, αφού είχε τεθεί σε ισχύ η κατάπαυση του πυρός. (πηγή: μέσω Harry Stranger)


Η τουρκική αεροπορία κατάφερε προσωρινά να θέσει το αεροδρόμιο εκτός λειτουργίας. Στον διάδρομο είναι ορατοί αρκετοί κρατήρες. Ο διάδρομος είχε επίσης αποκλειστεί από ένα κατεστραμμένο επιβατικό αεροσκάφος τύπου Trident. (πηγή: μέσω Harry Stranger)

Ένα ακόμη αεροσκάφος Trident υπέστη ζημιές κάποια στιγμή, αν και δεν κάηκε. Πενήντα χρόνια αργότερα εξακολουθούσε να βρίσκεται στον χώρο του αεροδρομίου, που παραμένει εγκαταλελειμμένο. Δύο άλλα αεροσκάφη Trident υπέστησαν μικρές ζημιές, αλλά παρέμειναν καθηλωμένα στο αεροδρόμιο μέχρι που αργότερα πέταξαν ξανά. Ένα από αυτά βρίσκεται σήμερα σε μουσείο.




Φωτογραφία της 24ης Ιουλίου, τραβηγμένη από δορυφόρο αναγνώρισης HEXAGON, δείχνει ένα επιβατικό αεροσκάφος τύπου Trident που εξακολουθεί να καίγεται στον διάδρομο του Αεροδρομίου Λευκωσίας. Το αεροδρόμιο δέχθηκε επανειλημμένες επιθέσεις από τις τουρκικές δυνάμεις μετά την εισβολή της 20ής Ιουλίου 1974. (πηγή: μέσω Harry Stranger)

Διαβάστε επίσης: Μαρτυρία Σουηδού ΟΗΕ '74:Τούρκοι εκτέλεσαν παιδιά γιατί «θα γίνουν στρατιώτες»