Τις τελευταίες ημέρες αναζωπυρώθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μια συζήτηση γύρω από τις συνθήκες θανάτου του Γρηγόρη Αυξεντίου, του θρυλικού «Σταυραετού του Μαχαιρά». Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ είτε αυτοκτόνησε είτε εκτελέστηκε από συναγωνιστή του, επικαλούμενοι το γεγονός ότι κατά την ιατροδικαστική εξέταση του 1957 βρέθηκε διαμπερές τραύμα στο κεφάλι.
Σε εκτενή ανάρτηση που δημοσίευσε η σελίδα Ιστορικές Μνήμες ΕΟΚΑ 1955-1959 στο Facebook, παρουσιάζονται ιστορικά και επιστημονικά στοιχεία που αντικρούουν τα επιχειρήματα αυτά.
Η ιατροδικαστική διάσταση
Στις 4 Μαρτίου 1957, ο Βρετανός ιατροδικαστής κατέγραψε ότι το σώμα του Αυξεντίου ήταν πλήρως απανθρακωμένο και έφερε διαμπερές τραύμα από πυροβόλο όπλο. Όμως, όπως τονίζεται στην ανάρτηση, σε περιπτώσεις σοβαρής απανθράκωσης δεν είναι δυνατό να εκτιμηθεί με αξιοπιστία η απόσταση βολής, καθώς καταστρέφονται όλα τα κρίσιμα στοιχεία (αιθάλη, ίχνη πυρίτιδας, θερμικές αλλοιώσεις ιστών).
Η διεθνής βιβλιογραφία, όπως το εγχειρίδιο Gunshot Wounds του DiMaio (CRC Press, 2016) και το Handbook of Forensic Medicine των Madea & Saukko (Wiley-Blackwell, 2014), επιβεβαιώνει ότι η εκτίμηση της απόστασης βολής είναι ανέφικτη σε απανθρακωμένα σώματα. Συνεπώς, η αναφορά περί «βολής από δύο πόδια» δεν μπορεί να στηριχθεί επιστημονικά.
Το ιστορικό πλαίσιο
Οι συναγωνιστές του Αυξεντίου έχουν καταθέσει ότι εκείνος τους διέταξε να αποχωρήσουν από το κρησφύγετο και έμεινε πίσω για να πολεμήσει μόνος. Η μάχη που ακολούθησε διήρκησε ώρες. Οι Βρετανοί, αδυνατώντας να τον εξουδετερώσουν με σφαίρες και χειροβομβίδες, έριξαν βενζίνη και έβαλαν φωτιά. Ο Αυγουστής Ευσταθίου, ο τελευταίος συναγωνιστής που βγήκε από το κρησφύγετο, κατέθεσε ότι τη στιγμή της πυρκαγιάς δεν ακούστηκε πυροβολισμός. Τα ίδια τα βρετανικά αποικιακά αρχεία ενισχύουν αυτήν την εκδοχή.
Τα συμπεράσματα
Η ανάρτηση υπογραμμίζει ότι:
- Αν επρόκειτο για αυτοκτονία, το τραύμα θα έφερε χαρακτηριστικά εξ επαφής, κάτι που δεν προκύπτει.
- Δεν υπάρχει ιστορική ή μαρτυρική βάση για την υπόθεση εκτέλεσης από συναγωνιστή.
- Ο προσδιορισμός απόστασης βολής δεν ήταν εφικτός λόγω της απανθράκωσης.
«Η θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου δεν αποδομείται· αντίθετα επιβεβαιώνεται από την ίδια την αδυναμία των Βρετανών να τον συλλάβουν ζωντανό και την τελική τους επιλογή να πυρπολήσουν το κρησφύγετο», σημειώνει χαρακτηριστικά η σελίδα Ιστορικές Μνήμες ΕΟΚΑ 1955-1959.
