Ο Σερντάρ Ντενκτάς – πρώην «αναπληρωτής πρωθυπουργός» του ψευδοκράτους– εξαπέλυσε έντονη κριτική τόσο προς την Τουρκία όσο και προς τις διεθνείς πρωτοβουλίες επίλυσης του ζητήματος, κάνοντας λόγο για πλήρη αποτυχία τόσο του μοντέλου της ομοσπονδίας όσο και της πολιτικής των «δύο κρατών».
«Οι προτάσεις για ομοσπονδία και ‘δύο κράτη’ στο κυπριακό πρόβλημα έχουν μπλοκαριστεί και η 'τουρκική πλευρ έχει αποκλειστεί παρά τις προσπάθειες του ΟΗΕ να ξεκινήσει μια νέα διαδικασία».
Παράλληλα, κατηγόρησε την Άγκυρα για αυξημένη επιρροή που αποδυναμώνει τη ντόπια πολιτική και τροφοδοτεί τη δυσαρέσκεια του πληθυσμού.
«Ο λαός έχει χάσει την εμπιστοσύνη του στο ‘κράτος’».
Διάσταση μεταξύ Άγκυρας και Τουρκοκυπρίων ηγετών
Μιλώντας σε ομάδα δημοσιογράφων από την Τουρκία, ο Ντενκτάς υπογράμμισε το κλίμα αβεβαιότητας και απομόνωσης της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Παρόντες ήταν επίσης ο Κουντρέτ Οζερσάι – πρώην «πρόεδρος της βουλής» και ηγέτης του «Λαϊκού Κόμματος» – και ο Μετέ Χατάιν, ερευνητής του Διεθνούς Ινστιτούτου Ειρήνης του Όσλο (PRIO), ο οποίος μίλησε για τη ραγδαία αύξηση πληθυσμού στα κατεχόμενα και τις συνέπειες της.
Ο Ντενκτάς σχολίασε την πρόσφατη κινητικότητα υπό την αιγίδα του ΟΗΕ:
«Η νέα Εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ διορίστηκε εδώ. Γίνεται προσπάθεια για μια νέα διαδικασία. Ωστόσο, λέγεται ότι αν δεν υπάρξει τουλάχιστον μια πρωτοβουλία προς την κατεύθυνση του 3Α, δεν θα υπάρξουν επίσημες συνομιλίες», αναφερόμενος στις τουρκοκυπριακές απαιτήσεις για «απευθείας πτήσεις, εμπόριο και επαφές».
Διαδικασία με άγνωστη ατζέντα και διάχυτη αβεβαιότητα
Ο Ντενκτάς, κάνοντας αναδρομή στις τελευταίες εξελίξεις από την άτυπη τριμερή συνάντηση στις ΗΠΑ, τόνισε την αδιαφάνεια της νέας διαπραγματευτικής φάσης:
«Η διαδικασία έχει ξεκινήσει από τον περασμένο Σεπτέμβριο. Με άλλα λόγια, από την τριμερή άτυπη συνάντηση στις ΗΠΑ, αυτή η διαδικασία έχει ξεκινήσει. Εμείς εξακολουθούμε να λέμε 'Δεν θα συναντηθούμε αν δεν συμβεί αυτό', αλλά ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ διόρισε μία εκπρόσωπο. Άρα κάτι συμβαίνει κάπου, απλά δεν το πληροφορούμαστε. Ως 'Τ/Κ', πραγματικά δεν γνωρίζουμε τι συμβαίνει. Η πόλωση στη ‘χώρα’, η πόλωση μεταξύ ομοσπονδίας και 'δύο κρατών', φαίνεται να έχει μετριαστεί λίγο τον τελευταίο καιρό».
Κόπωση ιδεών
Επανερχόμενος στη θεμελιώδη διχογνωμία περί λύσης, ο Ντενκτάς τόνισε ότι ακόμα και οι υπέρμαχοι της ομοσπονδίας αναγνωρίζουν πλέον την αποτυχία του μοντέλου.
«Στην πραγματικότητα, ακόμη και όσοι υποστηρίζουν την ομοσπονδία γνωρίζουν ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί τίποτα με τη θέση περί δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας», για να προσθέσει:
«Αυτή η ρητορική συνεχίζεται επειδή δεν μπορούν να την αντικαταστήσουν με κάτι άλλο. Λένε ότι βασίζεται στην ιδεολογία, αλλά είναι προφανές ότι δεν θα λειτουργήσει. Εδώ και 50 χρόνια έχουμε συζητήσει τα πάντα. Η δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία δεν έχει πια κανένα θέμα προς συζήτηση. Δεν υπάρχει κανένα σημείο στο οποίο μπορούμε να συμφωνήσουμε. Η 'Ε/Κ πλευρά' δεν θέλει να μοιραστεί την εξουσία μαζί μας με κανέναν τρόπο. Δεν τους κατηγορώ και πολύ. Επειδή όλος ο κόσμος τους λέει: 'Εσείς είστε οι μοναδικοί εκπρόσωποι της Κύπρου, εσείς είστε οι μοναδικοί ιδιοκτήτες της Κύπρου'. Σε μια τέτοια κατάσταση, γιατί να μοιραστούν οι 'Ε/Κ' την εξουσία με κάποιον άλλο; Η κύρια ευθύνη βαρύνει τον ΟΗΕ. Η πολιτική των 'δύο κρατών' είναι μια πολιτική στην οποία πιστεύω και εγώ ως στόχο. Όμως, η πορεία που ακολουθούμε και το περιβάλλον στο οποίο βρισκόμαστε είναι εντελώς λανθασμένα. Έχουμε ένα ζήτημα λύσης που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε, επειδή είναι κενό περιεχομένου. Ζούμε σε ένα περιβάλλον που αποξενώνει ακόμη και τον ίδιο μας τον λαό από το 'κράτος'. Όσο ο λαός μας χάνει την πίστη του στο 'κράτος', πώς θα εξηγήσουμε στον κόσμο ότι είμαστε 'ξεχωριστά κράτη'; Αυτή η ερώτηση δεν έχει απαντηθεί».
Απόγνωση από το ΑΚΡ και προσέγγιση στο CHP
Σε μια αποκαλυπτική δήλωση, ο Ντενκτάς παραδέχτηκε ότι έχει εγκαταλείψει κάθε προσδοκία από την κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, δηλώνοντας την πρόθεσή του να παρουσιάσει τις δικές του προτάσεις στην αντιπολίτευση.
«Δεν μπορούμε να το ανακοινώσουμε στους ανθρώπους μας, διότι πρέπει πρώτα να το συζητήσω με την Άγκυρα», είπε, προσθέτοντας:
«Μπορεί να έχουν και αυτοί κάτι να προσθέσουν ή να αφαιρέσουν, διότι το Κυπριακό είναι ένα ζήτημα στο οποίο εργαζόμαστε από κοινού. Δυστυχώς, όμως, δεν κατέστη δυνατό να το εξηγήσω και να το μεταφέρω στην πλευρά του ΑΚΡ. Επομένως, δεν μπορώ να μπω σε λεπτομέρειες μαζί σας τώρα, αλλά αυτή την εβδομάδα θα το πω στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων του κύριου κόμματος της αντιπολίτευσης της Τουρκίας, του CHP. Επειδή έχω χάσει κάθε ελπίδα από την πλευρά του ΑΚΡ. Μπορεί να μην με συμπαθούν, αλλά αν υπάρχει μια ιδέα, ας καθίσουν να την ακούσουν. Δεν έχουν καμία τέτοια πρόθεση».
Η φωνή της τουρκοκυπριακής «αντιπολίτευσης» φαίνεται να φανερώνει το βαθύ χάσμα τόσο εσωτερικά όσο και σε σχέση με την Τουρκία.
