Η επόμενη ημέρα της ορκωμοσίας του Τζο Μπάιντεν δεν θα κριθεί στα λόγια και στους συμβολισμούς, αλλά στις πράξεις. Οι όποιες διακηρύξεις και τα εύκολα λόγια πλέον δεν μπορούν να αποτελούν μέρος της μετα-Τραμπ εποχής. Στο ρεπορτάζ για τον νέο ένοικο του Λευκού οίκου η Süddeutsche Zeitung γράφει ότι «είναι πολύ πιθανό ότι η αμερικανική κοινωνία υπέστη πάρα πολύ μεγάλη ζημιά για να διορθωθεί. Αλλά αν με λίγη αισιοδοξία μπορεί κανείς να εμπιστευθεί ένα άτομο που να μπορεί να ελέγξει αυτή τη ζημιά, έστω και εν μέρει και να την οδηγήσει σε έναν πιο ευχάριστο Ιανουάριο του 2022, τότε αυτός είναι ο 78χρονος Τζο Μπάιντεν, ο οποίος στη μακρά καριέρα του πάνω απ' όλα φαίνεται να έχει μάθει ένα πράγμα: αυτό που είναι πραγματικά σημαντικό. Ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ φαίνεται να γνωρίζει τι είναι πραγματικά σημαντικό: πράξεις και όχι λόγια».

 

Για το ίδιο θέμα η Frankfurter Allgemeine Zeitung γράφει: «η χαρούμενη προσδοκία εκφράζει την ανακούφιση ότι επιτέλους τελείωσε η εποχή Τραμπ και πρόκειται να ξεκινήσει μια νέα εταιρική σχέση με την ΕΕ, η οποία επλήγη εξίσου άσχημα τα τελευταία χρόνια όπως η φήμη των Ηνωμένων Πολιτειών. Πόσο θα διαρκέσει αυτό το νέο αίσθημα ευτυχίας θα φανεί όταν η νέα ομάδα ξεκινήσει τη δουλειά της, επιστρέψει η καθημερινή ρουτίνα διακυβέρνησης και τα πάθη κάμψουν τα συμφέροντα».

Αυτός είναι ο κεντρικός άξονας της προβληματικής γύρω από την επόμενη ημέρα για τις ΗΠΑ. Δίχως αμφιβολία ο Μπάιντεν ανέλαβε τα ηνία των ΗΠΑ σε μια περίοδο πολλαπλών και αλλεπάλληλων κρίσεων. Η επιδημία παίρνει συνεχώς και απειλητικότερη μορφή, η οικονομία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Στο παρασκήνιο βυσσοδομεί η περιβαλλοντική κρίση. Σύμφωνα με την DW μετά από μια ισοπεδωτική τετραετία Τραμπ ο νέος πρόεδρος θέλει να ανατρέψει μια σειρά από αποφάσεις του προκατόχου του και να θέσει τις βάσεις για τη δική του πολιτική τροχιά. Σε αυτήν τη διαδικασία μεγάλη σημασία έχουν οι πρώτες εκατό ημέρες.

Πανδημία

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ψηλά στην ατζέντα του Μπάιντεν θα βρεθεί η διαχείριση της πανδημίας του κορωνοϊού, ζήτημα που μονοπώλησε την προεκλογική του εκστρατεία και ήρθε σε αντίθεση με τη φιλοσοφία της Διοίκησης Τραμπ. Όπως αναφέρει η DW, σε αυτήν την δύσκολη πορεία τρεις είναι οι κεντρικοί στόχοι: Μέχρι την εκπνοή των πρώτων 100 ημερών θα πρέπει να ανοίξουν τα περισσότερα σχολεία. Μέχρι τότε καλούνται όλοι οι Αμερικανοί να φορούν μάσκες. Ο Τζο Μπάιντεν σκοπεύει μάλιστα εκεί που του επιτρέπουν οι ομοσπονδιακοί νόμοι να το επιβάλει δεσμευτικά. Για παράδειγμα στα κυβερνητικά κτήρια, στα τραίνα ή στα αεροπλάνα. Ο δεύτερος στόχος είναι τα εμβόλια. Μέσα σε 100 ημέρες θα πρέπει να υπάρχουν εκατό εκατομμύρια δόσεις. Μέχρι τώρα ο εμβολιασμός γίνεται με ρυθμό χελώνας. Ο νέος πρόεδρος θέλει να επιταχύνει. Η Υπηρεσία Προστασίας Καταστροφών θα πρέπει να βοηθήσει στο στήσιμο εμβολιαστικών κέντρων. Κινητά συνεργεία θα πρέπει να αναλαμβάνουν εμβολιασμούς σε απομακρυσμένες περιοχές και τα φαρμακεία της χώρας θα πρέπει να αναλάβουν κι αυτά εμβολιασμούς. Σε ό, τι αφορά τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού και πολίτες άνω των 65 χρονών θα πρέπει να εμβολιάζονται ακόμη κι αν παραβιάζεται η προτεραιότητα. Ο Μπάιντεν με μια εκστρατεία ενημέρωσης θέλει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των Αμερικανών στο εμβόλιο. Τέλος ο νέος πρόεδρος θέλει να ξαναγίνει μέλος και τυπικά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Υπενθυμίζεται ότι μεσούσης της πανδημίας ο Τραμπ απέσυρε επίσημα τις ΗΠΑ από τον ΠΟΕ.

Σύμφωνα με τον Πέτρο Βαμβακά, αναπληρωτή καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σπουδών του Emmanuel College της Βοστώνης, ο οποίος μίλησε στη Huffingtonpost, «αυτή τη στιγμή για τον Μπάιντεν το μεγάλο στοίχημα είναι πως θα καταφέρει τις πρώτες 100 ημέρες να αντιμετωπίσει την πανδημία, αν του ξεφύγει τότε θα έχει τρομερό πρόβλημα δεδομένου ότι θα έχει μόνο μια θητεία λόγω της ηλικίας του. Αρα η νέα προεκλογική εκστρατεία θα αρχίσει έπειτα από ένα, ενάμιση χρόνο και θα είναι πολύ πιο δραματική».

Οικονομία

Άμεσα συνυφασμένη με τον πανδημία είναι και ο τομέας της οικονομίας. Σύμφωνα με την DW θα πρέπει να δρομολογήσει ένα οικονομικό σχέδιο ύψους 1,9 τρις δολάρια. Σε αυτό περιλαμβάνονται άμεση βοήθεια στους πολίτες ύψους 1400 δολαρίων ανά κεφαλή και μεγαλύτερη στήριξη σε μικρές επιχειρήσεις και ανέργους. Σε αυτό το ποσό συνυπολογίζεται και το κόστος καταπολέμησης της πανδημίας, όπως κονδύλια για το εμβολιαστικό πρόγραμμα, περισσότερα τεστ ή μέτρα προστασίας στα σχολεία. Κατά την παρουσίαση του οικονομικού του σχεδίου ο Μπάιντεν υπογράμμισε ότι οι δαπάνες είναι απαραίτητες για να αποφευχθούν μακροχρόνιες επιπτώσεις στην αμερικανική οικονομία. Σε ένα δεύτερο βήμα ο νέος Αμερικανός πρόεδρος θέλει μέσω ενός επενδυτικού προγράμματος να στηρίξει την οικονομία, κυρίως με επενδύσεις στις υποδομές της χώρας. Συγκεκριμένα σχέδια θέλει να αποκαλύψει κατά τη διάρκεια των πρώτων 100 ημερών διακυβέρνησής του, τον Φεβρουάριο. Η εφαρμογή τους θα επεκταθεί σε όλη την τετραετία.

Ο κ. Βαμβακάς σημειώνει ότι όσον αφορά τις υποδομές στην Αμερική πράγματι οι περισσότερες είναι από τη δεκαετία του ’30 και ένα από τα λάθη του Τραμπ είναι πως όταν εκλέχθηκε δεν αφοσιώθηκε σε αυτό, να φτιάξει νέες υποδομές και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Αντίθετα επικεντρώθηκε στην βεντέτα με τον Ομπάμα και αφοσιώθηκε στο να ανατρέψει το σύστημα υγείας.

Εξωτερική πολιτική

Μετά την εκλογική του νίκη ο Μπάιντεν επαναλαμβάνει συνεχώς ότι η “Αμερική είναι και πάλι εδώ”. Ο νέος πρόεδρος θέλει να βάλει τέλος στην τακτική αιφνιδιασμού των εταίρων των ΗΠΑ που ακολούθησε ο προκάτοχός του προκαλώντας τουλάχιστον αμηχανία. Ο νέος πρόεδρος θέλει να αναζωογονήσει τις συμμαχίες της χώρας του και να ενισχύσει τη διπλωματία. Αλλά η επαφή με τους συμμάχους δεν θα είναι εύκολη υπόθεση σε σχέση με άλλες προκλήσεις στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Χρόνος δεν απομένει πολύς. Το Φεβρουάριο εκπνέει η προθεσμία ισχύος για τη συμφωνία New Start που ρυθμίζει τη μείωση του πυρηνικού οπλοστασίου ανάμεσα στη Ουάσιγκτον και τη Μόσχα. Ο Μπάιντεν θέλει να την παρατείνει και τη θεωρεί ως εφαλτήριο για μια νέα συμφωνία αφοπλισμού. Αμέσως με την ανάληψη των καθηκόντων του ο νέος πρόεδρος αναμένεται να δώσει δείγματα γραφής για τους Αμερικανούς στρατιώτες στο Αφγανιστάν. Όπως και ο Τραμπ θέλει να σταματήσει τους “ατέλειωτους” πολέμους στη χώρα και στην Εγγύς Ανατολή. Ανάμεσα στους πλέον μακρόπνοους στόχους ανήκει η αποπυρηνικοποίηση της Β. Κορέας και η δημιουργία βάσεων για την επιστροφή στην διεθνή συμφωνία για τα πυρηνικά της Τεχεράνης.

Την ίδια ώρα οι προσδοκίες από τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ είναι τεράστιες, ειδικά στην περίπτωση της ΕΕ, η οποία ελπίζει ότι οι διαταραγμένες σχέσεις με τις ΗΠΑΣ με αφορμή κυρίως τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν θα εξομαλυνθούν. Από την άλλη πλευρά υπάρχει έντονη ανησυχία για το τι θα καταφέρει ο Τζο Μπάιντεν σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής, όταν έχει πρωτίστως να διαχειριστεί την αποκατάσταση μιας διχασμένης χώρας. Τι θα σήμαινε αυτό για τους Ευρωπαίους; Για τον Γάλλο υπ. Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Κλεμάν Μπον: «Η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη». Για τον ίδιο ακόμη και υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν/Χάρις η έννοια της «στρατηγικής αυτονομίας» δεν θα πρέπει να χάσει τη σημασία της.

Όπως εκτιμά ο Γάλλος υπουργός: «Η Ευρώπη πρέπει να καθορίσει τις δικές της αξίες και τα δικά της συμφέροντα. Φυσικά όχι ενάντια στις ΗΠΑ. Θα πρέπει να συνεργαστούμε». Ο Κλεμάν Μπον θεωρείται έμπιστος του προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν. «Η συνεργασία χρειάζεται ένα νέο ξεκίνημα» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Πάντως ένα βασικό ζήτημα που θα ρυθμίσει η κυβέρνηση Μπάιντεν είναι να μπει τέλος «στην περιφρόνηση του Τραμπ για την Ευρώπη», αναφέρει η Τζούντι Ντέμπσι από το Carnegie Europe. O Mπάιντεν άλλωστε γνωρίζει καλά την Ευρώπη, αλλά και την καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ. Γεγονός είναι επίσης ότι στο μέλλον οι σχέσεις ΕΕ και ΗΠΑ θα πρέπει να διευρυνθούν και να συμπεριλάβουν στο φάσμα τους κι άλλες σημαντικές δημοκρατίες και συμφωνίες: από τον Καναδά και την Ιαπωνία μέχρι την Ινδία και τη Λατινική Αμερική.

Η Ντέμπσι εκτιμά επίσης ότι ΕΕ και ΗΠΑ μπορούν να ξεπεράσουν τον εφιάλτη των χρόνων Τραμπ, αν γίνει πλήρως κατανοητό πώς λειτουργούν σήμερα οι λαϊκιστές και οι ακροδεξιοί μέσα από το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ίδια τέλος παρατηρεί: «Η διακυβέρνηση Τραμπ απέδειξε την ευπάθεια των δημοκρατικών θεσμών αλλά και τη δύναμή τους. Αλλά βέβαια ποια ακριβώς είναι η κληρονομιά του Τραμπ παραμένει ακόμη ανοιχτό ζήτημα προς διερεύνηση».

Για τις «ελπίδες» της ο  κ. Βαμβακάς εξήγησε ότι «είναι αστείο να περιμένουμε από τη χώρα που έχει στήσει τη σκακιέρα να πάρει το μέρος μας ενώ είμαστε ένα πιόνι πάνω σε αυτή τη σκακιέρα. Αυτές οι προσδοκίες δείχνουν ότι δεν έχουμε σωστή αντίληψη για την ισχύ και τις βλέψεις της Αμερικής. Από την άλλη η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα στρατηγικό σημείο αλλά φαίνεται ότι δεν καταλαβαίνουμε τη σημασία που έχουμε. Από την άλλη η στρατηγική θέση και το μέγεθος της Τουρκίας της επιτρέπει να κινείται προς διάφορες κατευθύνσεις. Η Δύση την χρειάζεται και όταν λέμε Δύση, εννοούμε την Ευρώπη ή την Αμερική, ανάλογα που είναι το κέντρο βάρους.

Αρά πρέπει να δούμε την Τουρκία όχι σε μια διμερή σχέση αλλά σε σχέση με την ευρύτερη περιοχή. Έτσι ποτέ δεν πρέπει να μπούμε σε μια συζήτηση ελπίζοντας ότι η μεγάλη δύναμη θα πάρει το μέρος μας. Διότι πολύ απλά η μεγάλη δύναμη θα προασπίσει τα δικά της συμφέροντα και σε καμία περίπτωση, εάν υπάρξει μια διαμάχη μεταξύ των δύο, δεν πρόκειται να πάρουν το μέρος της Ελλάδος διότι η Τουρκία έχει τεράστια αβαντάζ έναντι της χώρας μας. Αρα εμείς πρέπει να είμαστε έξυπνοι στρατηγικά και να έχουμε κάποια ευελιξία γιατί εάν περιμένουμε ότι κάποιος θα υποστηρίξει το δικό μας δίκαιο, το διαρκές παράπονό μας, τότε βασιζόμαστε σε λανθασμένες επιλογές».

Διαβάστε επίσης:

Αλλάζει σελίδα η Αμερική—Ακυρώνει με διατάγματα την πολιτική Τράμπ ο Μπάιντεν

Θεωρίες συνωμοσίας για τo πουλί της Lady Gaga στην ορκωμοσία Μπάιντεν (ΦΩΤΟ)

Πληροφορίες από DW, Huffingtonpost