Η Ολομέλεια της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, εγκρίνοντας την έκθεση της Γαλλίδας Σοσιαλίστριας βουλευτού Ζωζέτ Ντυριέ, σχετικά με τα αποτελέσματα του μετα-διαλόγου του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Τουρκίας, χαιρετίζει "την αλληλεγγύη που επέδειξε η γειτονική χώρα στους πρόσφυγες της Συρίας και τονίζει ιδιαίτερα η σημασία "να αποκτήσει η Τουρκία σταθερότητα διότι αποτελεί σημείο αναφοράς στις μουσουλμανικές χώρες της νότιας ακτής της Μεσογείου, οι οποίες αντιμετωπίζουν μεγάλη αστάθεια".
Στο Ψήφισμα, αναγνωρίζεται ότι "η Τουρκία έχει ξεκινήσει μια σαφή, σημαντική, αλλά και μεγάλη διαδικασία μεταρρυθμίσεων", χωρίς ακόμη να έχουν ολοκληρωθεί η σύνταξη του νέου Συντάγματος και η αναθεώρηση του Ποινικού Κώδικα.
Η διαδικασία των μεταρρυθμίσεων στην Τουρκία, διευκρινίζεται στο Ψήφισμα, "λαμβάνει χώρα σε εξαιρετικά σύνθετες συνθήκες, τόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας όσον και στις εξωτερικές της σχέσεις", ενώ τονίζεται ότι κατά τα τελευταία δέκα χρόνια "η Τουρκία έχει εισέλθει σε μία περίοδο πολιτικής μετάβασης που χαρακτηρίζεται από τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου του στρατού, το άνοιγμα μεγάλων κοινωνικών δράσεων, την επίλυση του κουρδικού προβλήματος και την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας του ΡΚΚ".
Αναφέρεται, ωστόσο, ότι "εναπόκειται στην Τουρκία και τον τουρκικό λαό να καθορίσει στο μέλλον, το δημοκρατικό σύστημα και τον τύπο διακυβέρνησης της χώρας" και καλούνται οι τουρκικές αρχές να αξιοποιήσουν την εμπειρογνωμοσύνη της Επιτροπής της Βενετίας πριν από την οριστική αναθεώρηση του σχεδίου του τουρκικού συντάγματος.
Εκφράζεται παράλληλα η λύπη της Συνέλευσης για το γεγονός ότι μέχρι σήμερα είναι μεγάλος ο αριθμός των προφυλακισμένων βουλευτών κουρδικής καταγωγής, δημοσιογράφων, αιρετών αρχόντων περιοχών της ΝΑ Τουρκίας και απευθύνεται έκκληση στις τουρκικές αρχές να προωθήσουν επειγόντως μία νομοθετική λύση σε αυτό το πρόβλημα, στα πλαίσια του σεβασμού του δικαιώματος στην ελευθερία και την ασφάλεια καθώς και του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης.
Πρέπει να γίνει μία σε βάθος αναθεώρηση των νομικών διατάξεων και διοικητικών μέτρων, που αφορούν τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα της Τουρκίας και την αντιτρομοκρατική νομοθεσία, καταλήγει το Ψήφισμα.
Η συζήτηση
Κατά τη διάρκεια της σημερινής συζήτησης, η εισηγήτρια της έκθεσης κ. Ντυριέ, επεσήμανε μεν ότι η Τουρκία έχει σημειώσει πρόοδο σε σημαντικά θέματα, αλλά τόνισε ότι κάποια σημεία «παραμένουν εκκρεμή και ανολοκλήρωτα».
Στη συνέχεια, αντιπαραβάλλοντας την έκθεση προόδου της Τουρκίας που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την έκθεση της ΚΣΣΕ, σημείωσε ότι υπάρχουν ομοιότητες μεταξύ των δύο εκθέσεων, και αναφέρθηκε ειδικά στο αίτημα εκ μέρους του Ευρωκοινοβουλίου για το άνοιγμα των κεφαλαίων που αφορούν μεταρρυθμίσεις σε θέματα δικαιοσύνης και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
«Κι εμείς λέμε ότι η Τουρκία είναι μια χώρα κλειδί για την περιοχή, για τη Μεσόγειο και την ΕΕ, αλλά είμαστε υποχρεωμένοι να πούμε ότι ανησυχούμε ακόμα σχετικά με την πραγματικότητα στην Τουρκία και ότι πολλά ακόμα πρέπει να ολοκληρωθούν, κυρίως στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», πρόσθεσε η κ. Ντυριέ.
«Οι μεταρρυθμίσεις δεν έχουν προχωρήσει ακόμα όσο θα περιμέναμε», αν και η χώρα έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες, τόνισε, υπογραμμίζοντας ιδιαίτερα τη σημασία συνέχισης της συνταγματικής μεταρρύθμισης. Επίσης, σχολίασε το ζήτημα του ποσοστού 10% για την είσοδο ενός κόμματος στην Βουλή, τις εθνικές μειονότητες, τις περιφερειακές γλώσσες, ζητήματα του Ποινικού Κώδικα και της διαδικασίας αποκέντρωσης, επισημαίνοντας ότι «η απόφαση εν τέλει, είναι απόφαση του τουρκικού λαού» και εκφράζοντας την πεποίθηση ότι οι επόμενες προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές στη χώρα θα αποτελέσουν και για τους Τούρκους, αλλά και για το ΣτΕ, «την ολοκλήρωση μιας διαδικασίας».
Ο Ντιάζ Τετζέρα, εξ ονόματος των Σοσιαλιστών, επικεντρώθηκε στην ανάγκη μεταρρύθμισης του Τουρκικού Συντάγματος και προστασίας των μειονοτήτων, διότι, όπως υποστήριξε, «για να υπάρξει δημοκρατία δεν αρκεί να κυβερνά η πλειοψηφία. Ο καθορισμός της δημοκρατίας είναι ο τρόπος προστασίας των δικαιωμάτων των θρησκευτικών, κοινωνικών, σεξουαλικών και εθνικών μειονοτήτων».
«Η Τουρκία έχει όντως προοδεύσει σε πολλούς τομείς, αλλά θα πρέπει να κάνει περαιτέρω βήματα ώστε να «εγγυηθεί την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και την ασφάλεια του δικαστικού συστήματος», κατέληξε ο κ. Τετζέρα.
Για λογαριασμό της Ομάδας των Φιλελευθέρων, ο κ. Χάνκοκ υποστήριξε ότι «η Τουρκία θέλει περισσότερο στήριξη και όχι κριτική», ενώ ο κ. Βάλτερ, από τους Ευρωπαίους Δημοκράτες, υποστήριξε ότι η πρόοδος που έχει επιτύχει η Τουρκία είναι πολύ σημαντική και θα πρέπει να αποφασισθεί ο τερματισμός αυτής της διαδικασίας παρακολούθησης για την Τουρκία.
Εξαιρετικό και ισορροπημένο χαρακτήρισε το Ψήφισμα και ο κύρικ.ος Χιούνκο, για λογαριασμό της Ομάδας της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς, υπενθυμίζοντας όμως ότι, από το 2008 βρίσκονται ακόμη στην φυλακή εκλεγμένοι βουλευτές και τοπικοί άρχοντες στην Τουρκία.
Τέλος, ο κ. Σασί, του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, αναφέρθηκε στη σημασία της Τουρκίας για την Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή, προσθέτοντας ότι «η Συνέλευση επιθυμεί η χώρα να αποτελέσει μοντέλο, πρότυπο» για άλλες χώρες της περιοχής, και τόνισε ότι «παίζει σημαντικό ρόλο και στα δυτικά Βαλκάνια, όπου υπάρχει σημαντική μουσουλμανική μειονότητα και μπορεί να εξισορροπήσει την κατάσταση».
