Οι δύο διαδοχικές επισκέψεις στην Άγκυρα από τον πρωθυπουργό της Βρετανίας, Στάρμερ, και τον Γερμανό καγκελάριο, Μερτς, αποτέλεσαν αφορμή για έντονη κριτική από την αξιωματική αντιπολίτευση της Τουρκίας και ιδιαίτερα από τον έμπειρο διπλωμάτη και αρμόδιο τομεάρχη Εξωτερικών Υποθέσεων του CHP, Ναμίκ Ταν. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Τουρκία εισέρχεται σε μια «νέα εποχή» εξωτερικής πολιτικής, όπου οι αρχές και οι θεσμικές αξίες αντικαθίστανται από συναλλαγές ισχύος, με τον Ερντογάν να λειτουργεί σε ένα διεθνές περιβάλλον, όπου η κανονικότητα έχει υποχωρήσει υπέρ μιας άτυπης γεωπολιτικής αγοράς.

Επίσκεψη Στάρμερ: Η εξασφάλιση συμφωνιών έναντι δημοκρατικών σιωπών

Ο Ναμίκ Ταν τονίζει ότι «πρώτα ήρθε ο πρωθυπουργός του Βρετανίας Στάρμερ και αμέσως μετά ο Γερμανός καγκελάριος Μερτς στην Άγκυρα. Αν και ο ένας είναι σοσιαλδημοκράτης και ο άλλος χριστιανοδημοκράτης, δεν ακούσαμε καμία ανησυχία ή ερώτηση από τους ηγέτες αυτών των δύο βαρέων βαρών ευρωπαϊκών κρατών σχετικά με τη δημοκρατία στη χώρα μας». Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Στάρμερ «έφυγε εξαιρετικά ικανοποιημένος» από τη συμφωνία για την προμήθεια 20 μαχητικών Eurofighter ύψους 10,7 δισ. δολαρίων, υπογραμμίζοντας ότι η τουρκική κοινή γνώμη αγνοεί το περιεχόμενό της, ενώ η Βρετανία εξασφαλίζει θέσεις εργασίας και στρατηγικά οφέλη.

Η προμήθεια Eurofighter: Μια ιστορική απομάκρυνση από την εξάρτηση των ΗΠΑ

Ο Ταν εξηγεί ότι η πιθανή απόκτηση 12 επιπλέον αεροσκαφών από Κατάρ και Ομάν σηματοδοτεί «την πρώτη φορά από το 1947 που η Τουρκία αποκτά μαχητικά από μη αμερικανική πηγή».

Το Ταμείο SAFE και η “πόρτα” της Ευρώπης: Το ενδιαφέρον δεν είναι η ένταξη, αλλά η πρόσβαση στη χρηματοδότηση

Η εμπλοκή τεσσάρων μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών στην αλυσίδα παραγωγής του Eurofighter, σύμφωνα με τον Ταν, προσφέρει στην Τουρκία «τη δυνατότητα να βάλει το πόδι της στη διπλωματική πόρτα» για πρόσβαση στο αμυντικό ταμείο SAFE ύψους 150 δισ. ευρώ.

Ωστόσο, επισημαίνει ότι η Άγκυρα σήμερα δεν επιδιώκει ούτε παρουσιάζει πολιτική βούληση για επιστροφή στην ευρωπαϊκή πορεία.

Η επίσκεψη Μερτς: Συνεργασία “δίπλα”, όχι “εντός” της ΕΕ

Κατά τον Ταν, ο Μερτς «δεν έδωσε καμία ελπίδα» για αναβίωση της ενταξιακής πορείας. Αντιθέτως, εστίασε στο μεταναστευτικό ζήτημα, δηλώνοντας στην Άγκυρα: «Σε γεωπολιτικές εποχές όπου οι μεγάλες δυνάμεις επηρεάζουν την πολιτική, ως Γερμανοί και Ευρωπαίοι πρέπει να ενισχύσουμε τις στρατηγικές μας συνεργασίες. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος από το να δημιουργήσουμε μια καλή και βαθιά συνεργασία με την Τουρκία».
Ο Ταν σχολιάζει ότι η Ευρώπη θέλει την Τουρκία «δίπλα» της, όχι «μέσα» της– ενώ η Άγκυρα αποδέχεται αυτό τον ρόλο ως «πελάτης» και όχι ως ισότιμος σύμμαχος.

Μια νέα, ανησυχητική εποχή συναλλακτικής διπλωματίας

Ο Ναμίκ Ταν υπογραμμίζει ότι «η συναλλακτική, διπλωματική προσέγγιση του δώσε-πάρε που ενισχύθηκε κατά τη διάρκεια της δεύτερης προεδρίας του Τραμπ έχει εδραιωθεί παγκοσμίως» και ότι η Τουρκία είναι πλέον άρρηκτο μέρος αυτής της νέας πραγματικότητας. Στο επίκεντρο δεν βρίσκεται η στρατηγική μακροπρόθεσμη στόχευση, αλλά η διατήρηση της εξουσίας και η εκμετάλλευση κάθε ρωγμής στο διεθνές σύστημα.

Οι επισκέψεις Στάρμερ και Μερτς, όπως επισημαίνει, είναι ενδεικτικές ενός κόσμου όπου οι θεσμοί συρρικνώνονται και οι συναλλαγές κυριαρχούν.

Διαβάστε επίσης: Το πρώτο τρίμηνο τα Eurofighters από το Κατάρ - Εξισορρόπηση στο Αιγαίο