Η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μετσόλα ανακοίνωσε τους νικητές του Βραβείου Ζαχάρωβ. Οι φυλακισμένοι δημοσιογράφοι Αντρέι Ποτζομπούτ από τη Λευκορωσία και Μζια Αμαγλοπέλι από την Γεωργία είναι οι φετινοί νικητές του Βραβείου Ζαχάρωβ 2025.

Ανακοινώνοντας τους βραβευθέντες στην αίθουσα της ολομέλειας την Τετάρτη, η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Roberta Metsola δήλωσε: «Δίνοντας το φετινό Βραβείο Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης στον Andrzej Poczobut από τη Λευκορωσία και στην Mzia Amaglobeli από τη Γεωργία, τιμούμε δύο δημοσιογράφους των οποίων το θάρρος λάμπει σαν φάρος για όλους όσοι αρνούνται να σιωπήσουν. Και οι δύο πληρώνουν βαρύ τίμημα επειδή τόλμησαν να πουν την αλήθεια απέναντι στην εξουσία, εξελισσόμενοι σε σύμβολα του αγώνα για ελευθερία και δημοκρατία. Το Κοινοβούλιο συμπαραστέκεται σε αυτούς και σε όλους εκείνους που εξακολουθούν να παλεύουν για ελευθερία.»

Ο Andrzej Poczobut είναι δημοσιογράφος, δοκιμιογράφος, blogger και ακτιβιστής από την πολωνική μειονότητα στη Λευκορωσία. Είναι γνωστός για την ανοιχτή κριτική του στο καθεστώς Lukashenka και τα γραπτά του για την ιστορία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ έχει συλληφθεί επανειλημμένα. Το 2021 συνελήφθη και καταδικάστηκε σε οκτώ έτη φυλάκισης σε σωφρονιστικό κατάστημα. Έκτοτε, η υγεία του έχει επιδεινωθεί αλλά, παρά το γεγονός ότι δεν λαμβάνει την ιατρική περίθαλψη που χρειάζεται, εξακολουθεί να αγωνίζεται για την ελευθερία και τη δημοκρατία. Η τρέχουσα κατάσταση της υγείας του είναι άγνωστη και το καθεστώς δεν επιτρέπει στην οικογένειά του να τον επισκεφθεί. Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε στις 15 Μαρτίου 2023, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση του Andrzej Poczobut, δηλώνοντας ότι οι κατηγορίες εναντίον του ήταν «πολιτικά υποκινούμενες» και είχαν «στόχο τη φίμωση ανεξάρτητων φωνών και την καταστολή της ελευθερίας της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι».

Η Mzia Amaglobeli, Γεωργιανή δημοσιογράφος και διευθύντρια των διαδικτυακών μέσων ενημέρωσης Batumelebi και Netgazeti, συνελήφθη τον Ιανουάριο του 2025 για συμμετοχή σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Τον Αύγουστο καταδικάστηκε σε δύο χρόνια φυλάκισης για πολιτικούς λόγους. Η Amaglobeli, ως η πρώτη γυναίκα πολιτικός κρατούμενος της Γεωργίας μετά την ανεξαρτησία της χώρας και υπερασπίστρια της ελευθερίας της έκφρασης, έχει γίνει σύμβολο του κινήματος διαμαρτυρίας υπέρ της δημοκρατίας στην Γεωργία, αντιτιθέμενη στο καθεστώς του κυβερνώντος κόμματος «Γεωργιανό Όνειρο» μετά τις αμφιλεγόμενες εκλογές του Οκτωβρίου του 2024. Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε στις 19 Ιουνίου 2025, το Κοινοβούλιο ζήτησε την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση της Mzia Amaglobeli, καταδικάζοντας «τις συστημικές επιθέσεις του καθεστώτος του Γεωργιανού Ονείρου κατά των δημοκρατικών θεσμών, της πολιτικής αντιπολίτευσης, των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης, της κοινωνίας των πολιτών και της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης».

Το Κοινοβούλιο στο πλευρό των υπερασπιστών της δημοκρατίας και της ελευθερίας της έκφρασης

Το Κοινοβούλιο συμπαραστέκεται αταλάντευτα στην δημοκρατική αντιπολίτευση της Λευκορωσίας, στην οποία απένειμε το 2020 το Βραβείο Ζαχάρωφ για την ελευθερία της σκέψης. Τον Μάιο του 2024 η πρόεδρος Roberta Metsola υπέγραψε επιστολή προθέσεων για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των δημοκρατικών δυνάμεων στη Λευκορωσία.

Σε πανηγυρική συνεδρίαση της ολομέλειας στο Στρασβούργο στις 22 Οκτωβρίου 2025, το Κοινοβούλιο καλωσόρισε δύο εξέχοντες ηγέτες της αντιπολίτευσης από τη Λευκορωσία, τον Sergey Tihanovski και τη Sviatlana Tsikhanouskaya, εγκρίνοντας ψήφισμα για την κατάσταση στη Λευκορωσία την ίδια ημέρα. Όσον αφορά τη Γεωργία, τον Νοέμβριο του 2024, το Κοινοβούλιο ζήτησε από τη χώρα να διεξαγάγει νέες εκλογές μετά τις αμφιλεγόμενες εκλογές του Οκτωβρίου του 2024. Τον Ιούλιο του 2025, οι ευρωβουλευτές ενέκριναν ψήφισμα με το οποίο εκφράζουν τη λύπη τους για τη δημοκρατική οπισθοδρόμηση και την καταστολή στη Γεωργία και δηλώνουν ότι η σημερινή κυβέρνηση της Γεωργίας θέτει σε κίνδυνο την ενταξιακή πορεία της χώρας στην ΕΕ. Κάλεσαν την ΕΕ και τα κράτη μέλη να επιβάλουν διμερείς και συντονισμένες προσωπικές κυρώσεις σε επιφανείς αξιωματούχους του Γεωργιανού Ονείρου, ζητώντας επίσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επανεξετάσει την εφαρμογή της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ-Γεωργίας.

Βραβείο Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης

Το Βραβείο Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης, το οποίο ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του σοβιετικού φυσικού και πολιτικού αντιφρονούντα Andrei Sakharov, είναι η υψηλότερη διάκριση της ΕΕ στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κάθε χρόνο από το 1988, το Κοινοβούλιο το απονέμει σε άτομα, ομάδες ή οργανώσεις σε αναγνώριση του έργου τους για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ελευθερίας της έκφρασης και των δημοκρατικών αξιών. Αρκετοί βραβευθέντες με το Βραβείο Ζαχάρωφ κέρδισαν το Νόμπελ Ειρήνης. Πρόσφατα, η βραβευμένη με το Βραβείο Ζαχάρωφ 2024 Maria Corina Machado από τη Βενεζουέλα τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης 2025. Άλλα παραδείγματα είναι ο Nelson Mandela, η Malala Yousafzai, ο Denis Mukwege και η Nadia Mourad.

Δείτε εδώ τους προηγούμενους βραβευθέντες 

Διαβάστε επίσης: Κρεμλίνο: Η ημερομηνία για τη συνάντηση κορυφής Πούτιν-Τραμπ δεν ακόμα οριστεί

Πηγή: europarl.europa.eu