Η Αίγυπτος επιχειρεί να αναβιώσει την ιδέα μιας κοινής αραβικής στρατιωτικής δύναμης ταχείας αντίδρασης, στα πρότυπα του ΝΑΤΟ, με στόχο την άμυνα σε περίπτωση επίθεσης εναντίον αραβικών κρατών. Η πρόταση, που είχε διατυπωθεί πριν από περίπου μια δεκαετία χωρίς να προχωρήσει, επανέρχεται στο προσκήνιο ενόψει της αραβοϊσλαμικής συνόδου κορυφής που θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα στη Ντόχα, στον απόηχο της ισραηλινής επίθεσης κατά στελεχών της Χαμάς στο Κατάρ.

Σύμφωνα με τον λιβανέζικο Τύπο, ο πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι επιδιώκει να εξασφαλίσει περιφερειακή στήριξη για τη δημιουργία μιας δύναμης που θα μπορούσε να αναπτυχθεί ταχέως σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος δεχθεί επίθεση. Η παλαιστινιακή ιστοσελίδα Ma’an μετέδωσε ότι η Αίγυπτος συζητά τη συνεισφορά περίπου 20.000 στρατιωτών και τη διοίκηση από Αιγύπτιο στρατηγό τεσσάρων αστέρων, με τη Σαουδική Αραβία ως βασικό εταίρο.

Οι διαβουλεύσεις, όπως αναφέρουν αραβικά και διεθνή μέσα, επικεντρώνονται στη δομή και τον τρόπο λειτουργίας της δύναμης, ώστε να αντικατοπτρίζει τις στρατιωτικές δυνατότητες και τα πολιτικά δεδομένα των συμμετεχόντων κρατών. Στο τραπέζι βρίσκεται η εμπλοκή χωρών όπως το Μαρόκο και η Αλγερία, ενώ η Σαουδική Αραβία ή άλλο κράτος του Κόλπου ενδέχεται να αναλάβει τη δεύτερη θέση στη διοίκηση, με την Αίγυπτο να διατηρεί τον ηγετικό ρόλο.

Μολονότι δεν υπάρχει ακόμη επίσημη επιβεβαίωση από το Κάιρο, η πρωτοβουλία θεωρείται προσπάθεια της Αιγύπτου να τοποθετηθεί στο επίκεντρο μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας για τον αραβικό κόσμο. Η χρονική συγκυρία, λίγες ημέρες μετά την ισραηλινή επίθεση στη Ντόχα, προσδίδει επιπλέον επείγοντα χαρακτήρα στις κινήσεις του Καΐρου.

Από την πλευρά του Ισραήλ, ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ επέκρινε την πρόταση, χαρακτηρίζοντάς την «σοβαρό πλήγμα στο υπάρχον πλαίσιο ειρήνης» και υποστηρίζοντας ότι υπονομεύει περαιτέρω τις Συμφωνίες του Αβραάμ.

Το παρασκήνιο του «Αραβικού ΝΑΤΟ»

Η υλοποίηση του σχεδίου της Αιγύπτου για έναν Ενιαίο Αραβικό Στρατό και μια «εκδοχή του ΝΑΤΟ» στη Μέση Ανατολή παραμένει ασαφής. Αυτό διότι, αν και έχει συζητηθεί πολλές φορές στο παρελθόν, έχει επανειλημμένα βαλτώσει. Το 2014, καθώς η αστάθεια στην περιοχή κλιμακωνόταν λόγω της εξάπλωσης της εξτρεμιστικής τρομοκρατικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ISIS) και του εμφυλίου πολέμου στην Υεμένη, ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι πρότεινε τη δημιουργία ενός Ενιαίου Αραβικού Στρατού. Ωστόσο, το σχέδιο εγκαταλείφθηκε, καθώς η Αίγυπτος, που επέμενε να διατηρήσει την αποκλειστική διοίκηση, και τα κράτη του Κόλπου, που ζητούσαν κοινή ηγεσία, δεν κατάφεραν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους. Το 2017, κατά την πρώτη θητεία του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, συζητήθηκε μια στρατιωτική συμμαχία υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας με την υποστήριξη των ΗΠΑ, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το Ιράν, όμως δεν προχώρησε περαιτέρω.