Ο Χικμάτ αλ-Χίτζρι αποτελεί σήμερα μια από τις πιο εμβληματικές και πολυσυζητημένες προσωπικότητες στη συριακή κοινωνία, ειδικά στη νότια επαρχία της Σουέιντα, όπου διαδραματίζει κεντρικό ρόλο ως ανώτατος πνευματικός ηγέτης (Sheikh al-‘Aql) της κοινότητας των Δρούζων.
Γεννημένος το 1965 στη Βενεζουέλα, φοίτησε στα συριακά σχολεία και ακολούθησε νομικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Δαμασκού, αποφοιτώντας το 1990. Προέρχεται από ιστορική οικογένεια θρησκευτικών ηγετών των Δρούζων, με τους προγόνους του να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αντίσταση τόσο κατά της αιγυπτιακής κατοχής όσο και στη διάρκεια της Γαλλικής Εντολής.
Ποιοι είναι οι Δρούζοι;
Οι Δρούζοι είναι μια αραβόφωνη εθνοθρησκευτική μειονότητα που ζει στη Συρία, τον Λίβανο, το Ισραήλ και τα κατεχόμενα Υψίπεδα του Γκολάν. Η θρησκεία τους αποτελεί παρακλάδι του σιιτικού Ισλάμ, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και δόγματα.
Περίπου οι μισοί από το σύνολο του ενός εκατομμυρίου πιστών ζουν στη Συρία, όπου αντιπροσωπεύουν περίπου το 3% του πληθυσμού. Στο Ισραήλ, η Δρούζικη κοινότητα θεωρείται σε γενικές γραμμές πιστή στο κράτος, κυρίως λόγω της συμμετοχής των μελών της στις ένοπλες δυνάμεις. Σύμφωνα με την Ισραηλινή Στατιστική Υπηρεσία, περίπου 152.000 Δρούζοι ζουν στο Ισραήλ και τα κατεχόμενα Υψίπεδα του Γκολάν.
Στη Συρία, οι Δρούζοι κατείχαν παραδοσιακά ευάλωτη θέση στο πολιτικό σύστημα. Κατά τη διάρκεια του σχεδόν 14ετούς εμφυλίου πολέμου, συγκρότησαν δικές τους πολιτοφυλακές στη νότια Συρία. Μετά την πτώση του Άσαντ τον Δεκέμβριο, αντιστάθηκαν στις προσπάθειες του κράτους να επιβάλει τον έλεγχό του στη νότια χώρα. Παρότι οι Δρούζικες ομάδες διαφέρουν στη στάση τους απέναντι στη νέα εξουσία — από επιφυλακτικότητα έως πλήρη απόρριψη — πολλές αντιτίθενται στην παρουσία κυβερνητικών δυνάμεων στη Σουέιντα και αρνούνται την ένταξή τους στον συριακό στρατό, βασιζόμενες αντί γι' αυτό σε τοπικές πολιτοφυλακές.
Αν και η συριακή κυβέρνηση καταδίκασε τις πρόσφατες επιθέσεις κατά των Δρούζων και δεσμεύτηκε να αποκαταστήσει την τάξη, κατηγορείται επίσης για επιθέσεις κατά της μειονότητας. Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (SOHR) με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο κατέγραψε "εκτελέσεις χωρίς δίκη" Δρούζων από κυβερνητικές δυνάμεις, γεγονός που ενίσχυσε την καχυποψία της κοινότητας απέναντι στη Δαμασκό.
Μετά την αιφνίδια πτώση του Άσαντ, το Ισραήλ επιδίωξε να προσεγγίσει τη Δρούζικη κοινότητα κοντά στα βόρεια σύνορά του, επιδιώκοντας συμμαχίες με τις μειονότητες της Συρίας. Παρουσιάζεται όλο και περισσότερο ως προστάτης των μειονοτήτων της περιοχής — Κούρδων, Δρούζων και Αλαουιτών — ενώ παράλληλα επιτίθεται σε στρατιωτικούς στόχους και κυβερνητικές δυνάμεις στη Συρία.
Κατά τις σεχταριστικές συγκρούσεις του Μαΐου, το Ισραήλ πραγματοποίησε αεροπορικές επιδρομές κοντά στο προεδρικό μέγαρο της Δαμασκού, προειδοποιώντας για επιθέσεις κατά των Δρούζων. Ωστόσο, ορισμένοι Δρούζοι σε Συρία και Λίβανο κατηγορούν το Ισραήλ ότι εκμεταλλεύεται τις σεχταριστικές εντάσεις για να εξυπηρετήσει τις δικές του επεκτατικές φιλοδοξίες στην περιοχή.
Ο ρόλος αλ-Χίτρζι
Ο αλ-Χίτζρι διαδέχθηκε τον αδερφό του στη θέση του Sheikh al-‘Aql μετά τον αιφνίδιο θάνατο του τελευταίου το 2012. Αν και αρχικά φάνηκε διστακτικός στο να αναλάβει το αξίωμα, σύντομα εξελίχθηκε σε κυρίαρχη φωνή της κοινότητας των Δρούζων, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που η Συρία συγκλονιζόταν από συγκρούσεις και πολιτικές αναταράξεις.
Ανοιχτή κριτική στο Καθεστώς
Από τα πρώτα χρόνια της ηγεσίας του, ο Χίτζρι κράτησε μετριοπαθή στάση απέναντι στο καθεστώς Άσαντ, αποφεύγοντας ανοικτή αντιπαράθεση. Αυτό άλλαξε δραματικά μετά το περιστατικό του 2021, όταν αξιωματούχος ασφάλειας προσέβαλε δημόσια τον ίδιο, γεγονός που πυροδότησε διαδηλώσεις στη Σουέιντα και σηματοδότησε το «διαζύγιο» της τοπικής ηγεσίας με τη Δαμασκό. Εκείνη τη στιγμή, ο αλ-Χίτζρι μετατράπηκε από προσεκτικό επικριτή σε ανοιχτό πολέμιο τόσο της κυβέρνησης Άσαντ όσο και των διαδοχικών διοικήσεων μετά την πτώση του καθεστώτος.
Σε δημόσιες τοποθετήσεις του, έχει καταγγείλει τις εξουσίες στη Δαμασκό ως «εξτρεμιστικές» και «καταζητούμενες από τη διεθνή δικαιοσύνη». Έχει κατηγορήσει το συριακό κράτος για «συστηματικές δολοφονίες», «τυφλούς βομβαρδισμούς» και «γενοκτονία» εις βάρος των Δρούζων.
Διαβάστε επίσης: Πάνω από 350 νεκροί στη νότια Συρία εξαιτίας της βίας
Ο αλ-Χίτζρι έχει απευθύνει εκκλήσεις για διεθνή προστασία της κοινότητάς του, ειδικά μετά από αυξημένα περιστατικά βίας. Υποστηρίζει μια νέα πολιτική δομή στη Συρία, με επίκεντρο τη δικαιοσύνη, τη συμμετοχή όλων των κοινοτήτων, τον διαχωρισμό των εξουσιών και τη μετάβαση σε ένα πολιτικό κράτος δικαίου και ισότητας. Απορρίπτει κάθε λύση ή μεταβατικό σχέδιο που αφήνει εκτός ουσιαστικού ρόλου τις θρησκευτικές και εθνοτικές μειονότητες.
Επιρροή και Αντιδράσεις στην Κοινότητα
Αν και χαίρει σεβασμού από μεγάλο μέρος της κοινότητας των Δρούζων, η στάση του Χίτζρι έχει δημιουργήσει και εσωτερικές αντιπαραθέσεις, με ορισμένους να αμφισβητούν την ανοιχτή αντιπαράθεσή του με τις κεντρικές συριακές αρχές. Παρά τη διαίρεση, η παρουσία και οι τοποθετήσεις του προσελκύουν διεθνές ενδιαφέρον και επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την πολιτική ισορροπία στη νότια Συρία.
