Η παγκόσμια ανησυχία βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο ενδεχομένως από την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο διεθνολόγος και Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Έρευνας στο ΤΕΠΑΚ, Χαράλαμπος Χρυσοστόμου, μετά το πλήγμα των ΗΠΑ κατά πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν .

Ο κ. Χρυσοστόμου έκανε αναφορά σε τρία πιθανά σενάρια απάντησης του Ιράν, ενώ εξέφρασε την εκτίμηση ότι και στην Κύπρο τα πράγματα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα και πρέπει να υπάρξει εγρήγορση και πρωτόγνωρα μέτρα ασφαλείας.

Το χτύπημα

Περιγράφοντας τα αποτελέσματα της αμερικανικής επέμβασης, ο κ. Χρυσοστόμου είπε ότι οι ΗΠΑ χτύπησαν τρεις περιοχές όπου υπήρχαν υποδομές του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν: τη Nατάνζ, που την είχα χτυπήσει και οι Ισραηλινοί και την περιοχή του Ισφαχάν, αλλά χτύπησαν και το Φορντό, όπου θεωρείται ότι σε βάθος πέρα των εκατό μέτρων βρισκόταν το μεγάλο μέρος του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. «Το χτύπησαν με έξι βόμβες, η καθεμία έχει περίπου ισχύ δεκατρείς τόνους, με ειδικά βομβαρδιστικά, τα οποία είχαν μετακινήσει το τελευταίο 48ωρο», είπε, σημειώνοντας ότι αυτή ήταν και η ένδειξη ότι αναμένεται χτύπημα.

Ο κ. Χρυσοστόμου ανέφερε ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στη δήλωσή του έκανε λόγο για «απόλυτη επιτυχία του χτυπήματος και πλήρη καταστροφή του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν». Από την άλλη, οι Ιρανοί ισχυρίζονται ότι το χτύπημα ήταν ισχυρό μεν, αλλά δεν έχει καταστρέψει το πυρηνικό του πρόγραμμα. «Μάλιστα υπάρχουν πληροφορίες από το Ρόιτερς ότι οι Ιρανοί είχαν φροντίσει να μετακινήσουν μέρος των υποδομών τους από το Φορντό σε κάποια άλλη άγνωστη περιοχή», σημείωσε.

Διαβάστε ακόμη: Η Βρετανία απαντά για το Ακρωτήρι κι αν της ζητήθηκε βοήθεια από τις ΗΠΑ

Ωστόσο, ο διεθνολόγος ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι ακόμα και αν δεν έχει καταστραφεί ολοσχερώς το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν από το χτύπημα, σίγουρα θα δημιουργήσει μεγάλη καθυστέρηση στο να φτάσει το Ιράν σε μια κατάσταση που να μπορεί να παράγει πυρηνικά για στρατιωτικούς σκοπούς.

Σημείωσε ως κρίσιμη τη δήλωση του Τραμπ, «που με πολύ θριαμβευτικό και πανηγυρικό τόνο μίλησε για ‘απόλυτη επιτυχία’», αναφέροντας ότι υπήρξε ένα είδος ρητορικής παγκόσμιας ηγεμονίας ότι μόνο η Αμερική μπορούσε να κάνει αυτό το πράγμα και (ο Τραμπ) απευθύνθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο για να ενημερώσει ότι η πυρηνική απειλή του Ιράν αυτή τη στιγμή είναι πάρα πολύ απομακρυσμένη. Τόνισε, όμως, ο κ. Χρυσοστόμου, ότι ο Τραμπ έδωσε ένα ξεκάθαρο τελεσίγραφο στο Ιράν ότι αν δεν προσέλθει σε συνομιλίες, τότε αναμένεται μεγαλύτερο χτύπημα.

«Ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος αυτή τη μέρα είναι ο Νετανιάχου, ο οποίος καλωσόρισε το χτύπημα των ΗΠΑ και μάλιστα η δήλωση του ήταν αρκετά καθοριστική για το πώς Ισραήλ και Ηνωμένες Πολιτείες βλέπουν τον ρόλο τους την επόμενη μέρα στην περιοχή», συνέχισε ο κ. Χρυσοστόμου, αναφέροντας ότι ο Νετανιάχου είπε ότι πρώτα είναι η δύναμη και μετά η ειρήνη . «Άρα, επιβάλλουμε την ειρήνη όπως εμείς θέλουμε με τους δικούς μας όρους», είπε.

«Έχουμε μπει πλέον σε αχαρτογράφητα νερά αστάθειας και πλέον η ανησυχία σε παγκόσμια κλίμακα είναι όσο ποτέ προηγουμένως, ενδεχομένως από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο», υπογράμμισε ο κ. Χρυσοστόμου.

Τρία σενάρια αντίδρασης από το Ιράν

Ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν αντέδρασε καταδικάζοντας την αμερικανική επίθεση και είπε ότι αυτό το πράγμα δεν θα μείνει ατιμώρητο και ότι οι Αμερικανοί θα πάρουν την απάντηση από το Ιράν, επεσήμανε ο κ. Χρυσοστόμου, κάνοντας λόγο για τρία πιθανά σενάρια αντίδρασης του Ιράν.

Το πρώτο σενάριο είναι να προσέλθει το Ιράν στη διπλωματία. Είναι το σενάριο αποκλιμάκωσης, αποπυροδότησης. «Θεωρώ πως αυτή τη στιγμή είναι πάρα πολύ απομακρυσμένο διότι οι Ιρανοί δεν θεωρούν, μετά το χτύπημα αυτό, τις ΗΠΑ ως αξιόπιστο διαμεσολαβητή και παράγοντα, με τον οποίο μπορούν να διαπραγματευτούν», είπε.

Αυτό, εξάλλου, ήταν και το μήνυμα που έστειλε χθες στο πλαίσιο της συνάντησής του πριν το χτύπημα με ηγέτες της Ευρώπης ο Ιρανός Υπουργός Εξωτερικών, με τον κ. Χρυσοστόμου να αναφέρει ότι ο Τραμπ σκοπίμως φρόντισε να υποβαθμίσει την εν λόγω συνάντηση, λέγοντας ότι οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να διαπραγματευτούν, «εγώ κάνω κουμάντο, μαζί μου πρέπει να διαπραγματευτούν, άρα θα επιβάλω τη διπλωματία με τις βόμβες».

Ο κ. Χρυσοστόμου εκτίμησε ότι το σενάριο της διπλωματικής οδού είναι πολύ απομακρυσμένο αυτή τη στιγμή, διότι μετά το χτύπημα διαπραγματεύσεις σημαίνουν συνθηκολόγηση, παράδοση της Τεχεράνης.

Το δεύτερο σενάριο είναι το σενάριο της περαιτέρω κλιμάκωσης σε επικίνδυνο πλέον πλαίσιο, με απάντηση από το Ιράν, η οποία θα συμπεριλάβει αμερικανικούς στόχους, είτε βάσεις είτε άλλους αμερικανικούς στόχους στην περιοχή. «Αυτό θα ήταν ό,τι χειρότερο διότι αυτό θα σημαίνει και νέα ανταπάντηση από πλευράς Ηνωμένων Πολιτειών», σημείωσε.

Εκτός από αυτό το χαρτί, το Ιράν έχει και το χαρτί που ονομάζεται κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, πράγμα το οποίο θα επιφέρει τεράστιες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, στο εμπόριο πετρελαίου. «Είναι ένα σενάριο το οποίο μπορεί να το δούμε», πρόσθεσε.

Το τρίτο σενάριο, σύμφωνα με τον κ. Χρυσοστόμου, είναι ένα ενδιάμεσο σενάριο, σύμφωνα με το οποίο το Ιράν συνεχίζει τα χτυπήματα προς το Ισραήλ. «Ήδη είδαμε μια δόση αυτού του σεναρίου σήμερα το πρωί, οπόταν υπήρχαν πυραυλικά χτυπήματα του Ιράν στο Ισραήλ. Να συνεχιστούν τα χτυπήματα μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, χωρίς όμως να επεκτείνεται αυτό και σε αμερικανικούς στόχους», ανέφερε.

Εξάλλου, εκτίμησε ότι είναι κρίσιμη η κατάσταση στο Ιράν, το οποίο βρίσκεται σε πάρα πολύ δύσκολη θέση. «Μπορεί η Ρωσία και η Κίνα να καταδίκασαν το χτύπημα, όμως δεν είναι διατεθειμένες αυτές οι χώρες να στηρίξουν με τον άλφα ή βήτα τρόπο το Ιράν. Άρα είναι σε πάρα πολύ δύσκολη θέση και σε μεγάλο δίλημμα. Ο ίδιος ο Χαμενεΐ από χθες έχει δώσει τρία ονόματα θρησκευτικών ηγετών από το ιερατείο ως πιθανούς διαδόχους του σε περίπτωση που αυτός σκοτωθεί», ανέφερε.

Ο ίδιος θεωρεί ότι η πρώτιστη έγνοια της Κυβέρνησης στην Τεχεράνη είναι η διατήρηση και η μη πτώση του καθεστώτος.

Από την άλλη, σημείωσε ότι ο Τραμπ ήρθε ως «ο ειρηνοποιός, ο άνθρωπος που θα τέλειωνε τον πόλεμο της Ουκρανίας σε δύο μήνες και τώρα γίνεται ο Πρόεδρος των ΗΠΑ που ξεκινά έναν πολύ πιο επικίνδυνο πόλεμο από αυτόν που είχε κάνει στο Ιράκ ο Μπους ο νεότερος το 2003».

Επιπλέον, ανέφερε ότι μετά την απόλυτη ταύτιση, πια, ΗΠΑ-Ισραήλ, Τραμπ και Νετανιάχου «επιχειρούν να διαμορφώσουν ξεκάθαρα μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας στη Μέση Ανατολή, όπου ο ισχυρός πρωταγωνιστής θα είναι το Ισραήλ», εκτίμησε.

Από την άλλη, πρόσθεσε, αυτή τη στιγμή ούτε η Κίνα ούτε η Ρωσία έχουν πρόθεση να συνδράμουν το Ιράν, όμως δεν θα ήθελαν πτώση του καθεστώτος στην Τεχεράνη και αλλαγή διακυβέρνησης με φιλοδυτική Κυβέρνηση, καθώς είναι τεράστιο το διακύβευμα συνεργασίας και το οικονομικό διακύβευμα μεταξύ η Ιράν-Κίνας και Ιράν-Ρωσίας, «που δεν θα ήθελαν με τίποτε μια πτώση του καθεστώτος και μια φιλοδυτική κυβέρνηση στο Ιράν». Συνεπώς, αυτή τη στιγμή μπορεί να μην υπάρξει πρόθεση συνδρομής προς το Ιράν, όμως διπλωματικά θα πιέσουν στο να μη γίνει, τουλάχιστον, πτώση του καθεστώτος, που αν τα πράγματα εκτραχυνθούν αυτό το σενάριο θα αρχίσει να αποκτά περισσότερες πιθανότητες, ανέφερε, επαναλαμβάνοντας ότι «τα πράγματα βρίσκονται στο χειρότερο σημείο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο».

Ερωτηθείς για τυχόν ευρύτερη εμπλοκή πέραν των μέχρι σήμερα δρώντων, ο κ. Χρυσοστόμου είπε ότι το Λονδίνο έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν υπήρχε καμία εμπλοκή ή συμμετοχή βρετανικών δυνάμεων, ούτε βρετανικών βάσεων, ούτε από το Ακρωτήρι στην Κύπρο. «Αυτό είναι σημαντικό για την Κύπρο, γιατί τουλάχιστον δεν έχουν εμπλακεί οι βάσεις σε αυτό το χτύπημα για να μπορούν να είναι και στόχοι του Ιράν αν επιχειρήσει να χτυπήσει πέραν από το Ισραήλ», ανέφερε.

Συνέχισε σημειώνοντας ότι κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα εάν υπάρξει χτύπημα του Ιράν σε αμερικανικούς στόχους και πόσο πλέον και άλλες δυτικές χώρες θα εμπλακούν στον πόλεμο. «Αυτή τη στιγμή θεωρώ ότι όλα τα επιτελεία και τα κυβερνητικά συμβούλια επεξεργάζονται όλα τα δεδομένα και είναι σε κατάσταση εγρήγορσης και αναμονής, χωρίς να θέλουν να κάνουν ξεκάθαρες τοποθετήσεις. Είναι σε κατάσταση αναμονής του τι θα πράξει το Ιράν», επεσήμανε.

Η κατάσταση στην Κύπρο

Ερωτηθείς για τις επιπτώσεις των εξελίξεων στην Κύπρο, είπε ότι η χώρα μας επηρεάζεται λόγω της γενικότερης κατάστασης. Τυχόν περαιτέρω όξυνση και κλείσιμο των Στενών Ορμούζ θα σημαίνει τεράστια οικονομική επίπτωση στην αγορά πετρελαίου, ανέφερε.

Επίσης, είπε ότι το ότι είμαστε τόσο πολύ κοντά στο Ισραήλ προκαλεί μεγάλη ανησυχία, σε περίπτωση που τα πράγματα χειροτερέψουν ακόμα περισσότερο.

«Ευτυχώς τουλάχιστον σε αυτή τη φάση δεν εμπλέκονται οι Βρετανικές Βάσεις και ας ελπίσουμε ότι θα συνεχίσει η Βρετανία αυτή τη στάση. Δεν ξέρω πόση πίεση και επιρροή μπορεί να υπάρξουν έτσι ώστε να μην εμπλακούν. Φαίνεται ότι οι ίδιοι αυτή τη στιγμή επιθυμούν να μην εμπλακούν", ανέφερε.

Ο κ. Χρυσοστόμου σημείωσε, παράλληλα, το γεγονός πως στην Κύπρο διαμένουν πέραν των 20.000 Ισραηλινών, υπάρχουν ισραηλινές επιχειρήσεις και δραστηριότητες, και πως μέσω Κύπρου διακινούνται για επιστροφή στη χώρα τους Ισραηλινοί.

Καταληκτικά, σημείωσε ότι τα πράγματα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα. «Πρέπει να υπάρξει και εγρήγορση και τα μέτρα ασφαλείας να είναι πρωτόγνωρα, διότι δεν μπορούμε να αποκλείσουμε οτιδήποτε», προειδοποίησε.