Το χτύπημα του Ισραήλ στο Ιράν εκ του αποτελέσματος κρίνεται επιτυχημένο, καθώς κατάφερε να χτυπήσει πυρηνικές εγκαταστάσεις και να πλήξει σοβαρά τη στρατιωτική ηγεσία του Ιράν, είπε στο ΚΥΠΕ ο διεθνολόγος και προϊστάμενος της Υπηρεσίας Έρευνας του ΤΕΠΑΚ, Χαράλαμπος Χρυσοστόμου.

Ο κ. Χρυσοστόμου σημείωσε, ωστόσο, ότι, παρόλο που το Ισραήλ θεωρεί «υπαρξιακή απειλή» την ανάπτυξη πυρηνικού οπλοστασίου από το Ιράν, το χτύπημά του, με βάση το διεθνές δίκαιο, δεν μπορεί να θεωρηθεί αμυντικό. Εκτίμησε ότι το Ιράν δεν θα επιλέξει να κλιμακώσει την κατάσταση, φοβούμενο εσωτερική αστάθεια του καθεστώτος. Επισήμανε, επιπλέον, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση διατηρεί ρόλο «κομπάρσου», βλέποντας τις εξελίξεις παθητικά.

Ερωτηθείς για τους λόγους που επέλεξε αυτή τη συγκυρία το Ισραήλ να προβεί σε αυτό το χτύπημα, είπε ότι φαίνεται ότι υπάρχουν «ξεκάθαρες πλέον ενδείξεις και πληροφορίες» και από τον αρμόδιο διεθνή οργανισμό για τα πυρηνικά, ότι το Ιράν έχει φτάσει στο τελικό στάδιο ολοκλήρωσης του πυρηνικού του προγράμματος για χρήση πλέον για πολεμικούς σκοπούς.

«Αυτό για το Ισραήλ είναι υπαρξιακή απειλή», σημείωσε, καθώς στόχος του Ιράν είναι η διάλυση του κράτους του Ισραήλ. Στόχος, λοιπόν, αυτού του χτυπήματος, που διέφερε από τα προηγούμενα, ήταν να αποτρέψει την πιθανότητα ολοκλήρωσης του προγράμματος και να εξοντώσει τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.

Σημείωσε, ωστόσο, ότι για να καταστεί αυτό εφικτό, δεν ήταν αρκετό το χθεσινό χτύπημα, αλλά χρειάζονται και άλλα, «διότι ενδεχόμενα υπάρχει διασπορά των εγκαταστάσεων όχι μόνο σε ένα σημείο, αλλά χρειάζονται και πολύ εξειδικευμένες βόμβες από βομβαρδιστικά, τα οποία να μπορούν να παρεισφρέουν στο υπέδαφος για να μπορούν να εξοντώνουν υποδομές».

Ένας δεύτερος λόγος, είναι η αποτυχία επίτευξης συμφωνίας στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ιράν και Ηνωμένων Πολιτειών, που θα έμπαιναν στον έκτο γύρο.

Ο τρίτος λόγος, επισήμανε, είναι ότι σημερινή γεωπολιτική συγκυρία. «Είναι μια ευκαιρία για το Ισραήλ να προβεί σε κάτι τέτοιο που το είχε ως στόχο εδώ και πάρα πολύ καιρό», είπε, σημειώνοντας ότι για το Ισραήλ η παρουσία Τραμπ στην εξουσία των ΗΠΑ, είναι ευνοϊκή, καθώς, παρά τις όποιες μικροδιαφωνίες έχει με τον Νετανιάχου, «είναι απόλυτος σύμμαχος και υποστηρικτής του», όπως είπε, αφού μέχρι και προχθές ούτε καν ψήφισμα για την ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα δεν είχαν ψηφίσει οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Επιπλέον, το Ισραήλ έχει ήδη, σε πολύ μεγάλο βαθμό, εξοντώσει τους αντιπροσώπους του Ιράν στην περιοχή: Χαμάς στη Γάζα, Χεζμπολάχ στον Νότιο Λίβανο, έχει πέσει το καθεστώς Άσαντ στη Συρία, οι Χούθι στην Υεμένη είναι πληγωμένοι. «Άρα, εφόσον έχει τελειώσει με τους πληρεξούσιους του Ιράν στην περιοχή, χτυπά την καρδιά του εχθρού, που είναι η Τεχεράνη και οι πυρηνικές της εγκαταστάσεις».

Επιπρόσθετος στόχος του Ισραήλ, ανέφερε ο κ. Χρυσοστόμου, είναι η αποσταθεροποίηση του καθεστώτος των μουλάδων, η πτώση του θεοκρατικού καθεστώτος του Ιράν. «Αυτός είναι ο απώτερος στόχος, δηλαδή να πέσει το καθεστώς των μουλάδων και να υπάρξει μια νέα τάξη πραγμάτων που δεν θα είναι εχθρική προς το Ισραήλ, όπως ήταν πριν την ιρανική επανάσταση του 1979».

Ερωτηθείς αν θεωρείται επιτυχημένο το χτύπημα του Ισραήλ και πόσο αποδυνάμωσε το ιρανικό καθεστώς, απάντησε ότι κρίνεται επιτυχημένο, εξαιτίας δύο στοιχείων. Το πρώτο στοιχείο είναι ότι πλήγηκαν πυρηνικές εγκαταστάσεις, αν και δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τον βαθμός καταστροφής αυτή τη στιγμή, αφού ούτε οι Ιρανοί θα παραδεχτούν κάτι τέτοιο στον βαθμό που έχει γίνει.

Το δεύτερο στοιχείο που κρίνει επιτυχημένο το χτύπημα, είναι τα πλήγματα κατά υψηλόβαθμων αξιωματούχων του ιρανικού καθεστώτος. Συγκεκριμένα, έχουν σκοτωθεί ο επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης, που είναι «ο πιο ισχυρός στρατιωτικός ηγέτης στο Ιράν, αυτός που περιφρουρεί το καθεστώς και την ύπαρξη των μουλάδων στην εξουσία». Επίσης, σκοτώθηκε και ο επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων. «Το να εξοντώνονται οι δύο πιο ισχυροί στρατιωτικοί ηγέτες μιας χώρας, αποτελεί αιτία πολέμου», είπε. Επιπλέον, φαίνεται να έχουν σκοτωθεί και πυρηνικοί επιστήμονες, που αποτελεί πλήγμα στη γνώση και την επιστημοσύνη της προσπάθειας οικοδόμησης πυρηνικού προγράμματος.

Ερωτηθείς αν η «υπαρξιακή απειλή» προς το Ισραήλ της ύπαρξης ιρανικού πυρηνικού προγράμματος νομιμοποιεί, με όρους διεθνούς δικαίου, το χτύπημα του Ισραήλ, ο κ. Χρυσοστόμου διευκρίνισε ότι «με βάση το διεθνές δίκαιο δεν μπορεί να θεωρηθεί αυτό το πράγμα ως άμυνα, είναι επιθετική ενέργεια».

«Όταν εσύ δέχεσαι επίθεση, τότε έχεις το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας για προστατεύσεις την ασφάλεια και την εδαφική ακεραιότητα σου», είπε. Αναφέρθηκε, ακόμα, στις χθεσινές δηλώσεις Νετανιάχου, σημειώνοντας ότι για να δικαιολογήσει το χτύπημα ανέφερε ότι, εάν δεν γινόταν τώρα, δεν θα υπήρχε επόμενη γενιά στο Ισραήλ, ισχυριζόμενος ότι η απόκτηση και η ολοκλήρωση πυρηνικού προγράμματος του Ιράν θα συνιστούσε απειλή εξόντωσης του Ισραήλ.

«Πάρα πολλές χώρες έχουν πυρηνικά. Αυτό δεν δικαιολογεί την επίθεση από άλλες χώρες», με επίκληση στο δόγμα της άμυνας, είπε, σημειώνοντας ότι και το Ισραήλ έχει πυρηνικά.

Ερωτηθείς αν υπήρξαν προειδοποιήσεις από τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας πριν το χτύπημα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις, όπως είχε κάνει αντίστοιχα με τα χτυπήματα της Ρωσίας σε ουκρανικό πυρηνικό εργοστάσιο, απάντησε αρνητικά. Όπως είπε, το κρίσιμο όταν γίνεται ένα τέτοιο χτύπημα σε πυρηνικές υποδομές, είναι κατά πόσο θα υπάρχει διαρροή πυρηνικού υλικού στην ατμόσφαιρα, το οποίο θα είναι θανάσιμα επιβλαβές για την υγεία των κατοίκων. Σημείωσε ότι δεν υπάρχει από ιρανικής πλευράς τέτοια πληροφόρηση, αν υπάρχει διαρροή, κάτι που, όπως είπε, μπορεί να μη γίνει και για σκοπούς γοήτρου. «Δεν θέλουν να παραδεχτούν οι Ιρανοί πόσος ήταν ο βαθμός της ζημιάς που έχει γίνει. Αλλά, σίγουρα, όταν χτυπιούνται πυρηνικά, ο κίνδυνος αυτός είναι πάντα υπαρκτός».

Πιθανότερη η αποκλιμάκωση από πλευράς Ιράν

Το κρίσιμο ερώτημα για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, σημείωσε ο κ. Χρυσοστόμου, είναι ποια θα είναι η έκταση και η ένταση της απάντησης του Ιράν. Όπως είπε, την προηγούμενη φορά το Ιράν έδειξε ότι έχει τη δυνατότητα, είτε με drones, είτε με πυραύλους και ρουκέτες, να χτυπήσει το Ισραήλ. «Θα είναι τέτοιας θέσης και έκτασης που θα δώσει το πάτημα στο Ισραήλ να συνεχίσει περαιτέρω χτυπήματα και να υλοποιήσει την πλήρη εξουδετέρωση των πυρηνικών οικοδομών του ή θα είναι ένα χτύπημα μέχρι ενός σημείου, για σκοπούς γοήτρου, όπως έγινε και τις προηγούμενες φορές, για να μην συνεχιστεί αυτός ο φαύλος κύκλος; Η δική μου εκτίμηση είναι ότι θα είναι το δεύτερο», υπογράμμισε.

Όπως εξήγησε, το καθεστώς του Ιράν δεν θέλει αυτή τη στιγμή να μπει σε μια ολοκληρωτική σύγκρουση με το Ισραήλ, διότι ενδεχομένως αυτό να οδηγήσει στην αποσταθεροποίηση του καθεστώτος και την πτώση του.

«Με όση πληροφόρηση μπορούμε να έχουμε για το τι συμβαίνει εντός του Ιράν», είπε, «κατά καιρούς είδαμε εσωτερικές εξεγέρσεις και ταραχές, οι οποίες έχουν πληγεί στο αίμα και είχαν κατασταλεί. Άρα, ήδη η κοινωνία στο Ιράν είναι σε μία κατάσταση αυταρχισμού, ανελευθερίας, περιορισμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία επιδεινώνεται και λόγω της οικονομικής κατάστασης, εξαιτίας του εμπάργκο», σημείωσε.

Άρα, συνέχισε, από τη μια το αυταρχικό καθεστώς και από την άλλη οι οικονομικές δυσκολίες, δημιουργούν μια κατάσταση εσωτερικής αστάθειας και αντίδρασης. «Για αυτό εκτιμώ ότι δεν θα πάνε στα άκρα, διότι ενδεχομένως το επόμενο χτύπημα να είναι και στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν, που θα είναι τεράστιο και το οικονομικό πλήγμα και θα δημιουργήσει τεράστια αστάθεια. Όμως αυτά θα πρέπει να περιμένουμε να το δούμε.

Ερωτηθείς αν εκτιμά ότι το Ιράν θα υλοποιήσει τις απειλές για χτυπήματα σε αμερικανικές πρεσβείες της περιοχής, σε περίπτωση χτυπήματος, ο κ. Χρυσοστόμου ανέφερε ότι η απομάκρυνση διπλωματικού προσωπικού των ΗΠΑ από την περιοχή και το ότι έθεσαν σε εγρήγορση τις στρατιωτικές υποδομές και βάσεις που έχουν στην περιοχή, είναι η μεγαλύτερη απόδειξη ότι οι ΗΠΑ γνώριζαν για το χτύπημα.

«Τώρα εκτιμώ ότι δεν θα προχωρήσουν οι Ιρανοί να κάνουν χτύπημα σε αμερικανικούς στόχους, διότι θα είναι σαν να δίνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες τον λόγο και τη δικαιολογία να συνδράμουν πλέον και εκείνοι το Ισραήλ στα χτυπήματα», είπε, σημειώνοντας ότι το Ισραήλ δεν έχει τη δυνατότητα για πλήρη εξόντωση των υποδομών με βόμβες και βομβαρδιστικά που να μπορούν να μπουν στο έδαφος και χρειάζονται τη συνδρομή των ΗΠΑ. «Αν χτυπήσουν οι Ιρανοί αμερικανικούς στόχους, ενδεχομένως να δώσουν τον λόγο, τη δικαιολογία και την έξωθεν μαρτυρία και αιτιολόγηση στους Αμερικανούς για να προχωρήσουν σε κάτι τέτοιο», πρόσθεσε.

«Κομπάρσος» η ΕΕ, σε δεύτερη μοίρα η Γάζα

Ο κ. Χρυσοστόμου υπογράμμισε ότι «δυστυχώς, σε όλα αυτά που γίνονται η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ισχυρές χώρες της Ευρώπης είναι απόλυτοι θεατές. Χωρίς καμία ουσιαστική παρέμβαση ή ρόλο, είναι κομπάρσοι της διεθνούς σκηνής αυτή τη στιγμή», είπε.

Επιπλέον, είπε ότι η προσοχή πια, είναι στραμμένη σε αυτό το θέμα. Όταν τα βλέμματα ήταν στραμμένα στη Γάζα, η διεθνής κοινότητα δεν κατόρθωσε να βρει μία λύση. «Πόσο μάλλον τώρα», σημείωσε, αναφέροντας ότι συνεχίζεται η τραγική κατάσταση στη Γάζα και περιορίζονται οι πιθανότητες να υπάρξει μια φόρμουλα που να τερματιστεί «αυτή η τραγική κατάσταση».

Επιπτώσεις στην Κύπρο

Κληθείς να σχολιάσει πώς επηρεάζεται η Κύπρος από τις εξελίξεις, είπε ότι όταν υπάρχει μια τέτοια αποσταθεροποίηση στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής που γειτνιάζει τόσο πολύ με την Κύπρο, αναπόφευκτα αυτή η αστάθεια και οι κίνδυνοι που δημιουργούνται επηρεάζουν και τη χώρα.

Επιπλέον, έκανε λόγο και για οικονομικές συνέπειες, με την εκτόξευση στις τιμές του πετρελαίου να έχουν ήδη ανεβεί στα ύψη, με όλες τις επιπτώσεις που αυτό συνεπάγεται.

Ακόμα, σημείωσε ότι, λόγω της γειτνίασης, ενδεχομένως να υπάρξουν περαιτέρω αυξημένη μετακίνηση Ισραηλινών στην Κύπρο, είτε για μόνιμη είτε για προσωρινή εγκατάσταση. «Ενδεχομένως, αυτή η ένταση και η ανασφάλεια που υπάρχει στον ισραηλινό πληθυσμό και η συνεχόμενη πολεμική κατάσταση που υπάρχει, να οδηγήσει και άλλους Ισραηλινούς να θέλουν να έρθουν, είτε μόνιμα είτε προσωρινά, στην Κύπρο.

Τέλος, η Κύπρος μπορεί να λειτουργήσει υποβοηθητικά, ειδικά με τα θέματα των πτήσεων, με το κλείσιμο εναέριων χώρων της περιοχής, με διευκόλυνση πτήσεων από και προς το Ισραήλ μέσω Κύπρου.

Καταληκτικά, είπε ότι αυτά τα χτυπήματα είναι πρωτόγνωρα, σε σχέση με τις προηγούμενες φορές. Προηγούμενα χτυπήματα ήταν ελεγχόμενα, για σκοπούς γοήτρου και δεν είχαν χτυπήσει πυρηνικές υποδομές. «Πλέον πάμε σε ουσιαστικό χτύπημα με άλλο στόχο, παρά συμβολικό».