Η 3η Διακυβερνητική Σύνοδος Ελλάδας – Κύπρου πραγματοποιείται σήμερα στην Αθήνα, με κύριο αντικείμενο την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου και τη συνολική εμβάθυνση των διμερών σχέσεων. Η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Νίκο Χριστοδουλίδη σηματοδοτεί τη συνέχιση μιας στενής συνεργασίας που αποκτά ιδιαίτερο στρατηγικό βάρος ενόψει των εξελίξεων στον ενεργειακό και γεωπολιτικό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός αναμένεται να ενημερώσει τον Κύπριο Πρόεδρο για τις πρόσφατες επαφές του με Αμερικανούς αξιωματούχους και τις συμφωνίες που ενισχύουν τον ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακής πύλης προς την Ευρώπη, στο πλαίσιο και του Διατλαντικού Διαδρόμου PTEC.

Σύμφωνα με το σημερινό πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ», η Αθήνα ετοιμάζει επιστολή προς την Άγκυρα ενόψει της Διάσκεψης «5x5» που αναμένεται να πραγματοποιηθεί τον Δεκέμβριο, με τη συμμετοχή Ελλάδας, Τουρκίας, Κύπρου, Λιβύης και Αιγύπτου. Η πρωτοβουλία, που προωθείται από το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, στοχεύει στην ενεργοποίηση περιφερειακού διαλόγου για ασφάλεια και ενέργεια στην Ανατολική Μεσόγειο. 

 Βρυξέλλες: Συνάντηση για τον Great Sea Interconnector

Παράλληλα, στις Βρυξέλλες πραγματοποιείται η τριμερής συνάντηση του υπουργού Ενέργειας της Ελλάδας, Σταύρου Παπασταύρου, και του Κύπριου ομολόγου του, Γιώργου Παπαναστασίου, με τον Ευρωπαίο επίτροπο Ενέργειας, Νταν Γιόργκενσεν. Κεντρικό θέμα η πορεία του έργου Great Sea Interconnector (GSI), της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου, και η ενεργότερη εμπλοκή της ΕΕ σε όλα τα επόμενα βήματα.

Η Λευκωσία και η Αθήνα επιδιώκουν να καταστεί σαφές ότι πρόκειται για ευρωπαϊκό έργο κοινού ενδιαφέροντος, με στρατηγική σημασία για την ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση των πηγών τροφοδοσίας στην περιοχή.

 Το παρασκήνιο: Η «3+1» και η εμπλοκή του Ισραήλ

Η συνάντηση στις Βρυξέλλες έρχεται σε συνέχεια της Διατλαντικής Συνόδου “3+1” που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, με τη συμμετοχή των υπουργών Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και ΗΠΑ. Οι τέσσερις πλευρές επιβεβαίωσαν τη στήριξή τους σε έργα περιφερειακής διασύνδεσης — μεταξύ αυτών και ο GSI — στο πλαίσιο του διαδρόμου Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης (IMEC).

Το Ισραήλ έχει προτείνει επανασχεδιασμό του έργου ώστε να ξεκινήσει με το τμήμα Κύπρου – Ισραήλ, το οποίο θεωρείται τεχνικά ευκολότερο και γεωπολιτικά ασφαλέστερο. Παρά τη συζήτηση αυτή, Ελλάδα και Κύπρος επιμένουν ότι το τμήμα Κρήτης – Κύπρου παραμένει προτεραιότητα και κρίσιμο στάδιο για τη διασύνδεση ολόκληρης της περιοχής.

 Ενεργειακή απεξάρτηση και νέα έργα

Στην ατζέντα των συζητήσεων περιλαμβάνονται και οι ευρωπαϊκές πολιτικές για την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία έως το 2028, καθώς και η ανάπτυξη του Κάθετου Διαδρόμου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Ο κ. Παπασταύρου αναμένεται να θέσει το ζήτημα της παύσης ροών ρωσικού φυσικού αερίου μέσω TurkStream, καθώς και την ενίσχυση των υποδομών LNG και ηλεκτρικών διασυνδέσεων που θα μετατρέψουν την Ελλάδα σε κόμβο ενεργειακής σταθερότητας.