Στην ετήσια διάσκεψη πολιτικής του Middle East Forum για το 2025, με τίτλο «Statecraft Reimagined», που πραγματοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον πριν από μερικές βδομάδες, ο Μάικλ Ρούμπιν, διευθυντής ανάλυσης πολιτικής του MEF, συντόνισε μια σημαντική συζήτηση με θέμα τις γεωπολιτικές δυναμικές μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Τουρκίας. Στο πάνελ συμμετείχαν οι Άντρια Πετράνι, Διευθύντρια Μέσης Ανατολής στο υπουργείο Εξωτερικών της Κύπρου και Ιωάννης Φοίβος Γεωργακάκης, Διευθυντής για τη Μέση Ανατολή στο ελληνικό ΥΠΕΞ, οι οποίοι ανέλυσαν τις στρατηγικές σχέσεις, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες συνεργασίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο κ. Γεωργακάκης τόνισε ότι, παρά τις σημαντικές γεωπολιτικές αλλαγές, η στρατηγική κατεύθυνση Ελλάδας και Κύπρου παραμένει σταθερή. Υπογράμμισε τη σημασία της συμμαχίας με το Ισραήλ, μέσα στο πλαίσιο του σχήματος «3+1» με τις ΗΠΑ, ενώ επεσήμανε τη διαρκή επιδείνωση του περιφερειακού περιβάλλοντος μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Η στρατηγική συνεργασία, σύμφωνα με Γεωργακάκη και την Π. Πετράνι, έχει πρακτικό χαρακτήρα, με στόχους που περιλαμβάνουν την ασφάλεια, την ενέργεια, τις υποδομές και τις κοινές δημοκρατικές αξίες. Το σχήμα «3+1» συνδέεται άμεσα με τον διαδρόμο IMEC, που προωθεί διασυνδεσιμότητα μεταξύ Ινδίας, Μέσης Ανατολής και Ευρώπης.
Ωστόσο, διατυπώθηκε κριτική για καθυστερήσεις στην υλοποίηση έργων όπως ο IMEC, αλλά και ανησυχία για σήματα που έρχονται από τις ΗΠΑ, όπως το ενδεχόμενο κλεισίματος του αμερικανικού προξενείου Θεσσαλονίκης, που υπονομεύει την παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή.
Εκτενής αναφορά έγινε και στον ρόλο της Τουρκίας ως αποσταθεροποιητικού παράγοντα, με παραβιάσεις σε κυπριακά ύδατα, επιθετική στάση στη Λιβύη και διεκδικήσεις στη βάση του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας». Οι ομιλητές τόνισαν ότι η Τουρκία επιδιώκει να ελέγχει τα ενεργειακά και διασυνδετικά έργα της περιοχής, και ότι μόνο η σαφής και ενεργή στήριξη από τις ΗΠΑ μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην Κρήτη και τη βάση της Σούδας ως στρατηγικό κόμβο των ΗΠΑ και στο γεγονός ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις λίγες χώρες του ΝΑΤΟ που δαπανούν πάνω από 3% του ΑΕΠ για την άμυνα.
Ο Μάικλ Ρούμπιν εξήρε την κυπριακή διπλωματία και χαρακτήρισε τον ΥΠΕΞ της Κύπρου, Κωνσταντίνο Κόμπο, ως ένα πρόσωπο με διεθνές κύρος και διπλωματικό δυναμισμό, λέγοντας πως «ίσως στο μέλλον να είναι υποψήφιος για Νόμπελ Ειρήνης».
Η διάσκεψη, που φιλοξενήθηκε στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ, συγκέντρωσε κορυφαίους αναλυτές, πολιτικούς και ειδικούς, προσφέροντας μια πλατφόρμα για την ανταλλαγή ιδεών και την επαναξιολόγηση των στρατηγικών προσεγγίσεων σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον. Η παρουσία της Ελλάδας και της Κύπρου στο πάνελ υπογράμμισε τη σημασία τους ως πυλώνων σταθερότητας στην περιοχή, ενώ η συζήτηση για την Τουρκία και το Ισραήλ ανέδειξε τις πολυπλοκότητες των διμερών και περιφερειακών σχέσεων.
