Ο πλανήτης παλεύει με μια «νέα πραγματικότητα», καθώς φτάνει στο πρώτο από μια σειρά καταστροφικών και ενδεχομένως μη αναστρέψιμων σημείων καμπής του κλίματος: τον μαζικό θάνατο των κοραλλιογενών υφάλων, σύμφωνα με μια ιστορική έκθεση που συνέταξαν 160 επιστήμονες από όλο τον κόσμο.

Καθώς οι άνθρωποι καίνε ορυκτά καύσιμα και αυξάνουν τις θερμοκρασίες, αυτό ήδη προκαλεί πιο έντονους καύσωνες, πλημμύρες, ξηρασίες και δασικές πυρκαγιές. Όμως, στον ορίζοντα διαφαίνονται ακόμη μεγαλύτερες επιπτώσεις. Η κλιματική αλλαγή ενδέχεται επίσης να ωθεί τα κρίσιμα συστήματα της Γης —από το τροπικό δάσος του Αμαζονίου έως τα πολικά στρώματα πάγου— τόσο μακριά από την ισορροπία τους, ώστε να καταρρεύσουν, προκαλώντας καταστροφικά κύματα επιπτώσεων σε ολόκληρο τον πλανήτη.

«Πλησιάζουμε με ταχύ ρυθμό σε πολλαπλά σημεία καμπής των συστημάτων της Γης, τα οποία θα μπορούσαν να μεταμορφώσουν τον κόσμο μας, με καταστροφικές συνέπειες για τους ανθρώπους και τη φύση», δήλωσε ο Τιμ Λέντον, καθηγητής στο Ινστιτούτο Παγκόσμιων Συστημάτων του Πανεπιστημίου του Έξετερ και ένας από τους συγγραφείς της έκθεσης που δημοσιεύθηκε την Κυριακή.

Τα κοράλλια των θερμών υδάτων είναι τα πρώτα, σύμφωνα με την έκθεση.

Από το 2023, οι ύφαλοι του κόσμου υφίστανται το χειρότερο μαζικό φαινόμενο λεύκανσης που έχει καταγραφεί ποτέ, καθώς οι ωκεανοί φτάνουν σε ιστορικά υψηλές θερμοκρασίες, με πάνω από το 80% να έχει επηρεαστεί. Αυτό που κάποτε ήταν ένας υποθαλάσσιος κόσμος γεμάτος χρώμα και ζωή αντικαθίσταται πλέον από ένα ξεθωριασμένο τοπίο, κυριαρχούμενο από φύκια.

«Έχουμε πλέον ωθήσει (τους κοραλλιογενείς υφάλους) πέρα από τα όρια των αντοχών τους», δήλωσε ο Μάικ Μπάρετ, επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF) στο Ηνωμένο Βασίλειο και συν-συγγραφέας της έκθεσης. Αν δεν αντιστραφεί η παγκόσμια θέρμανση, «οι εκτεταμένοι ύφαλοι, όπως τους γνωρίζουμε, θα χαθούν», έγραψαν οι συγγραφείς.

Οι επιπτώσεις θα είναι εκτεταμένες και βαθιές. Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι αποτελούν ζωτικό βιότοπο για τα θαλάσσια είδη, είναι ουσιαστικοί για την επισιτιστική ασφάλεια, συνεισφέρουν τρισεκατομμύρια δολάρια στην παγκόσμια οικονομία και λειτουργούν ως φυσικό φράγμα που προστατεύει τις παράκτιες περιοχές από τις καταιγίδες.

Ακόμη χειρότερα πρόκειται να συμβούν εάν οι θερμοκρασίες συνεχίσουν να αυξάνονται. Ο πλανήτης βρίσκεται στο χείλος αρκετών ακόμη σημείων καμπής, καθώς θεωρείται πλέον σχεδόν βέβαιο ότι θα ξεπεράσει τον παγκοσμίως συμφωνημένο στόχο περιορισμού της θέρμανσης στους 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, σύμφωνα με την έκθεση.

Ένα από τα πιο ανησυχητικά σημεία είναι η πιθανή κατάρρευση της Ατλαντικής Μεσημβρινής Ανακυκλοφορίας, ενός κρίσιμου δικτύου θαλάσσιων ρευμάτων γνωστού ως AMOC. Μια τέτοια εξέλιξη θα είχε καταστροφικές παγκόσμιες συνέπειες, οδηγώντας ορισμένες περιοχές του πλανήτη σε βαθιά ψύχρα, αυξάνοντας τη θερμοκρασία σε άλλες, διαταράσσοντας τις εποχές των μουσώνων και προκαλώντας άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

«Υπάρχει πλέον ο κίνδυνος η κατάρρευση να συμβεί μέσα στη διάρκεια ζωής των ανθρώπων που έχουν γεννηθεί και ζουν σήμερα στον πλανήτη», δήλωσε ο Μάικ Μπάρετ.

Ο κόσμος δεν είναι προετοιμασμένος για τις επιπτώσεις που θα επιφέρει η υπέρβαση αυτών των σημείων καμπής, ανέφερε η Μαντζάνα Μιλκοράιτ, ερευνήτρια στο Τμήμα Κοινωνιολογίας και Ανθρώπινης Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου του Όσλο και συγγραφέας της έκθεσης.

Οι τρέχουσες πολιτικές και οι διεθνείς συμφωνίες είναι «σχεδιασμένες για σταδιακές αλλαγές, όχι για αυτού του είδους τις απότομες, μη αναστρέψιμες και αλληλένδετες μεταβολές», δήλωσε. Ο τρόπος με τον οποίο θα αντιδράσουν τώρα οι κυβερνήσεις «θα μπορούσε να διαμορφώσει το σύστημα της Γης για πάρα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα», πρόσθεσε.

Οι δράσεις που προτείνει η έκθεση περιλαμβάνουν τη ραγδαία μείωση της ρύπανσης που θερμαίνει τον πλανήτη και την ενίσχυση της απομάκρυνσης του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.

Ο κόσμος θα ξεπεράσει το όριο του 1,5 βαθμού, δήλωσε ο Λέντον, αλλά το κλειδί θα είναι να περιοριστεί στο ελάχιστο η περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας πάνω από αυτό το επίπεδο και να μειωθεί ξανά όσο το δυνατόν ταχύτερα.

Μέσα στα ανησυχητικά της ευρήματα, η έκθεση παρουσίασε και ορισμένα θετικά νέα, όπως την «ριζική παγκόσμια επιτάχυνση» της ηλιακής ενέργειας και των ηλεκτρικών οχημάτων, καθώς και των μπαταριών και των αντλιών θερμότητας. Όπως διαπιστώθηκε, όταν οι ρυπογόνες τεχνολογίες αντικαθίστανται, είναι απίθανο να επανέλθουν, καθώς οι καθαρότερες επιλογές είναι φθηνότερες και αποδοτικότερες.

Η έκθεση δημοσιεύεται μόλις έναν μήνα πριν οι κυβερνήσεις συγκεντρωθούν στη Βραζιλία για τη Διάσκεψη COP30, την ετήσια διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα. Η φετινή χρονιά είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς οι χώρες καλούνται να παρουσιάσουν τους στόχους τους για τη μείωση των εκπομπών κατά την επόμενη δεκαετία.

«Αυτή η ζοφερή κατάσταση πρέπει να αποτελέσει ένα καμπανάκι αφύπνισης· αν δεν δράσουμε αποφασιστικά τώρα, θα χάσουμε επίσης το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, τα στρώματα πάγου και τα ζωτικά θαλάσσια ρεύματα», δήλωσε ο Μάικ Μπάρετ. «Σε ένα τέτοιο σενάριο, θα αντικρίζαμε ένα πραγματικά καταστροφικό αποτέλεσμα για ολόκληρη την ανθρωπότητα.»

Διαβάστε επίσης: Τι κάνουμε αν εκδηλωθεί τσουνάμι στην Κύπρο-Γεωλογικός λειτουργός εξηγεί (VID)

Πηγή: CNN