Μια σύντομη ανασκόπηση του διεθνούς τύπου σκιαγραφεί το πώς βλέπουν άλλες χώρες τις ενεργειακές και πολιτικές εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο.

Η είδηση για τον EastMed απουσιάζει από τα πρωτοσέλιδα του κρατικού «BBC» της Βρετανίας, ακόμα και στην τουρκική έκδοση. Δεν εντοπίστηκε ούτε μια αναφορά. Ενώ υπάρχει αναφορά για την επικύρωση αποστολής τουρκικών στρατευμάτων στην Λιβύη, δεν υπάρχει τίποτα για τον EastMed. 

Το κρατικό «RT» της Ρωσίας γράφει πως με τη συμφωνία που υπέγραψαν στην Αθήνα οι τρεις χώρες «προκάλεσαν το μένος της Τουρκίας, καθώς επιδιώκει να βρει πάτημα στην πλούσια, ενεργειακά, περιοχή». Το RT, αφού αναφέρει τις λεπτομέρειες, επικεντρώνεται στις τουρκικές αντιδράσεις, μεταφέροντας την αντίδραση του τουρκικού ΥΠΕΞ που έγραφε πως οποιαδήποτε προσπάθεια που αγνοεί την Τουρκία και τους Τουρκοκύπριους και τα «ίσα δικαιώματα που έχουν επί των φυσικών πόρων της Κύπρου» είναι καταδικασμένη να αποτύχει. 

Το «Sputnik» αναφέρεται σε «μέγα-ντηλ» μεταξύ των τριών χωρών, με περισσότερες λεπτομέρειες και αναφορά στην κατοπινή συμμετοχή της Ιταλίας, καθώς και στην ελλαδο-ιταλική συνεργασία για τον IGI Poseidon, που θα συνενωθεί με τον EastMed. Σχετικά με τις τουρκικές αντιδράσεις, το ρωσικό μέσο αναφέρει την αποστολή πολεμικών πλοίων. 

Στην ισραηλινή «Haaretz», η Ora Coren γράφει για την υπογραφή μνημονίου συναντίληψης μεταξύ της Energean, «της Βρετανο-Ελληνικής εταιρείας που ελέγχει τα ισραηλινά τεμάχια φυσικού αερίου Karish και Tanin», και της ΔΕΠΑ. Αυτό «είναι η πρώτη εμπορική συμφωνία που συνδέεται με τον σχεδιαζόμενο αγωγό EastMed». 

Στο αμερικανικό «Bloomberg», ο Paul Tugwell μεταφέρει τις δηλώσεις των τριών ηγετών για τα στρατηγικά οφέλη της συμφωνίας, τον θετικό αντίκτυπο σε ασφάλεια και ευημερία, και το πώς «ο EastMed δεν αποτελεί απειλή για κανένα».

Γίνεται, επίσης, αναφορά στις τουρκικές αντιδράσεις και την παράνομη συμφωνία με τη Λιβύη, ενώ παρατίθεται χάρτης όπου σημειώνονται τόσο τα μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην περιοχή, όσο και η παράνομη οριοθέτηση μεταξύ Τουρκίας–Λιβύης. 

Ωστόσο, άλλο άρθρο του ανταποκριτή του «Bloomberg Businessweek» στην Άγκυρα, Selcan Hacaoglu, τιτλοφορείται «Πώς η Τουρκία καταστρέφει τα μεγάλα σχέδια των γειτόνων της για αέριο». Το άρθρο εστιάζει στην τουρκική χρήση του πολεμικού της ναυτικού και της παράνομης συμφωνίας με τη Λιβύη για να αναστατώσει τους σχεδιασμούς των γειτόνων της, οι οποίοι την απέκλεισαν από το παιχνίδι. Ο Hacaoglu απαριθμεί τις διαφορές, με πρώτη τον τεράστιο πλούτο που κρύβεται στους βυθούς της ανατολικής Μεσογείου. Στην ερώτηση «γιατί η Τουρκία έμεινε στην απέξω;», απαντά «διότι η Κυπριακή Δημοκρατία συμπεριλαμβάνεται και οι δύο είναι πικροί εχθροί. Η Κύπρος διχοτομήθηκε στην πράξη το 1963 όταν ξέσπασαν συγκρούσεις μεταξύ Τουρκοκυπρίων στον βορρά και των Ελληνοκυπρίων στον νότο». 

Η Ιταλία στηρίζει τη συμφωνία για τον EastMed», που εγείρει «μια πρόκληση για την Τουρκία, η οποία απαιτεί κυριαρχία επί των υδάτων που διασχίζει» ο αγωγός, γράφει χαρακτηριστικά η ιταλική εφημερίδα «La Stampa».

«Ο Ιταλός υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης, Στέφανο Πατουανέλι, με επιστολή του προς τον Έλληνα υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κωστή Χατζηδάκη, εξέφρασε "τις θερμότερες ευχές του για την επιτυχία της πρωτοβουλίας, την οποία η Ιταλία συνεχίζει να στηρίζει, στο πλαίσιο ευρωπαϊκών σχεδίων κοινού ενδιαφέροντος"», συνεχίζει το άρθρο της La Stampa.

Η εφημερίδα τονίζει ότι στο μέλλον, ο αγωγός EastMed μπορεί να συνδεθεί με τον αγωγό φυσικού αερίου Ποσειδών, που συνδέει Ελλάδα–Ιταλία και, μολονότι αυτό είναι πιο δύσκολο, με τον αγωγό TAP βορειότερα. Η εφημερίδα υπογραμμίζει ωστόσο ότι σε σχέση με αυτές τις δυο ενεργειακές υποδομές έχουν εκφραστεί αντιρρήσεις από μέρους του Κινήματος Πέντε Αστέρων, το οποίο συγκυβερνά την Ιταλία με το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα.

«Η διένεξη με την Τουρκία είναι σαφώς εντονότερη και η επίλυσή της πιο δύσκολη. Η διαδρομή του αγωγού EastMed αψηφά την συμφωνία της Άγκυρας με την Τρίπολη, με την οποία η Τούρκοι θεωρούν ότι διαθέτουν (χωρίς καμία νομική βάση) την κυριαρχία επί των υδάτων που θα διασχίσει η υποθαλάσσια αυτή ενεργειακή υποδομή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζει τα επιχειρήματα της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Κύπρου (αλλά και του Ισραήλ) έναντι της Τουρκίας», θυμίζει η La Stampa.

Για τη στάση της Άγκυρας, το άρθρο αναφέρει: «Η Τουρκία προχώρησε σε εχθρικές ενέργειες και έναντι της Ιταλίας, εκτός από εκείνες κατά της Ελλάδας και της Κύπρου, που είναι ιστορικοί της αντίπαλοι. Εδώ και πάνω από σαράντα χρόνια, άλλωστε, κατέχει με τον στρατό της το ένα τρίτο του κυπριακού εδάφους. Μια κατοχή η οποία δεν έχει αναγνωριστεί ούτε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, ούτε από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Πρόσφατα, η Άγκυρα έστειλε πλοία για γεωτρήσεις, συνοδευόμενα από πολεμικά σκάφη, σε ύδατα επί των οποίων η Κύπρος έχει αποκλειστικά οικονομικά δικαιώματα. Η Τουρκία απαγόρευσε –με τα όπλα– σε πλοίο της ιταλικής εταιρίας Saipem να εργαστεί στην περιοχή αυτή».

Η γερμανική εφημερίδα «TAZ» σχολίασε: «Όταν δύο εμπορικά τρένα ταξιδεύουν το ένα πάνω στο άλλο σε μια σιδηροδρομική γραμμή, ένας υπεύθυνος του σιδηροδρόμου φροντίζει ένα εκ των δύο να μεταφερθεί σε άλλες ράγες. Στη Μέση Ανατολή δεν πρόκειται βέβαια για σιδηροδρομικές διαφορές αλλά για κάτι πολύ πιο πολύτιμο: για το φυσικό αέριο που βρίσκεται στον βυθό της θάλασσας. Πολλά έθνη συναγωνίζονται για το δικαίωμα εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου. Το τρένο από την Κύπρο, το Ισραήλ και την Ελλάδα έχει πάρει τον δρόμο του εδώ και καιρό. Αυτές οι χώρες αποφάσισαν τώρα, το πολύτιμο φορτίο που βρίσκεται μπροστά τους να το μεταφέρουν με έναν κοινό αγωγό στην Ευρώπη. Αυτό είναι φιλόδοξο και ακριβό. Οι χώρες αυτές είναι βέβαιες ότι είναι οι νόμιμοι κύριοι του φυσικού αερίου. Αλλά από την άλλη πλευρά και η Τουρκία έχει στείλει το δικό της τρένο». Η εφημερίδα συνεχίζει πως «σε έναν κόσμο όπου ισχύει η πολυμέρεια, θα υπήρχαν μέσα για ειρηνική διευθέτηση της διαμάχης για το φυσικό αέριο. Ωστόσο, αυτή η τάξη πραγμάτων έχει βγει εκτός μόδας. Και αυτό είναι κάτι για το οποίο θα θρηνούμε». 

Η επίσης γερμανική «Süddeutsche Zeitung» έκανε μια αναδρομή στην εξέλιξη του νεοοθωμανισμού, ως στοιχείου της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, ήδη από την εποχή του ΥΠΕΞ Αχμέτ Νταβούτογλου - ο οποίος πλέον έχει ιδρύσει δικό του κόμμα. Όπως παρατηρεί η εφημερίδα, «μια δεκαετία αργότερα η Τουρκία βρίσκεται σε οικονομική κρίση, έχει παραλύσει πολιτικά και πολιτιστικά. Μόνο το οθωμανικό όνειρο δεν έχει χαθεί, το οποίο τώρα θα μπορούσε να εξελιχθεί σε εφιάλτη. Τα τουρκικά στρατεύματα θα γράψουν ιστορία στη Λιβύη, είπε ο Ερντογάν, ο οποίος χαρακτηρίζει τη Λιβύη "αδελφό λαό"».

Το σχόλιο αναφέρεται επίσης και στις δηλώσεις του Ερντογάν το 2016, ότι η Ρόδος και η Κως είναι τουρκικά νησιά, οι οποίες είχαν εκληφθεί σαν να ήθελε «να τινάξει τη Συνθήκη της Λωζάνης στον αέρα». Όπως συνεχίζει η γερμανική εφημερίδα, αυτό για την Αθήνα «ήταν μέγιστη πρόκληση. Έκτοτε οι σχέσεις των δύο χωρών δεν είναι χαλαρές. Η Ελλάδα ανήκε στις χώρες που υποστήριζαν αποφασιστικά μια ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, για λόγους αυτοπροστασίας: Μια Τουρκία συνδεδεμένη με την Ευρώπη θα ήταν λιγότερο επικίνδυνη για μια μικρή Ελλάδα από έναν ασταθή γείτονα, που παίζει παιχνίδια λόγω μεγέθους».

Τέλος αναφορικά με τη διαμάχη γύρω από το φυσικό αέριο και την αποστολή τουρκικών στρατευμάτων το σχόλιο βλέπει σημεία σύνδεσης και παρατηρεί: «Πόσο στενά συνδέονται τα δύο γεγονότα φάνηκε την Πέμπτη: στην Άγκυρα το κοινοβούλιο της χώρας αποφάσισε να στείλει τουρκικά στρατεύματα στην Τρίπολη και στην Αθήνα οι κυβερνήσεις Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ εξέφρασαν την αποφασιστικότητά τους να κατασκευάσουν έναν παράλογα ακριβό υποθαλάσσιο αγωγό μήκους 2000 χιλιομέτρων από το Ισραήλ στην Ελλάδα κι από εκεί στην Ιταλία».