Με στόχο να καταστήσει την ΕΕ κλιματικά ουδέτερη μέχρι το 2050, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, γίνεται το βασικό εργαλείο στην εποχή ανάκαμψης από τον κορωνοϊό, ενώ η Κύπρος μπορεί να επωφεληθεί από σημαντικά κονδύλια προς αυτή την κατεύθυνση.

 

Σε διαδικτυακή ημερίδα με θέμα «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal): Προκλήσεις και προοπτικές για την Κύπρο»  που διοργάνωσαν η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων ΟΕΒ, το Τμήμα Περιβάλλοντος και η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, αναλύθηκαν οι βασικές προκλήσεις για την Κύπρο και οι τρόποι με τους οποίους η χώρα μπορεί να ευθυγραμμιστεί με στον ευρωπαϊκούς στόχους.

 

Όπως ανέφερε ο διευθυντής του Τμήματος Περιβάλλοντος Κώστας Χατζηπαναγιώτου, για να ανταποκριθεί στους στόχους αυτούς, η πολιτική δέσμευση στην Κύπρο θα πρέπει να μετατραπεί σε νομική υποχρέωση τόσο σε συλλογικό όσο και σε εθνικό επίπεδο.

 

Η Κύπρος, σημείωσε, θα πρέπει να αναλάβει δράσεις σε όλους τους τομείς της οικονομίας όπως ανάπτυξη φιλοπεριβαλλοντικών τεχνολογιών, στήριξη της καινοτομία στο βιομηχανικό τομέα, ανάπτυξη καθαρότερων μέσων μαζικής μεταφοράς, απαλλαγή του ενεργειακού τομέα από τις ανθρακούχες εκπομπές αλλά και διασφάλιση της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων.

 

Παράλληλα, ανέφερε ότι θα πρέπει να γίνει αναγνώριση των ιδιαιτεροτήτων κρατών-μελών όπως η Κύπρος και διάθεση κατάλληλων εργαλείων για άρση εμποδίων που προκύπτουν από την έλλειψη ηλεκτρικής διασύνδεσης με άλλες χώρες.

 

Παράλληλα ο κ. Χατζηπαναγιώτου είπε ότι οι προοπτικές για την Κύπρο μπορούν να είναι πολύ θετικές, εφόσον δημιουργηθεί μια εθνική στρατηγική για την βιώσιμη ανάπτυξη. Συμπλήρωσε ότι το Υπουργείο Οικονομικών ανέθεσε σε μεγάλο διεθνή οργανισμό την στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης της Κύπρου. Η βιώσιμη ανάπτυξη είπε, θα βοηθήσει την Κύπρο να μειώσει τις εκπομπές ρύπων και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας, θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις να γίνουν πιο ανταγωνιστικές, να προστατευθεί η ζωή ανθρώπων ζώων και φυτών, να αναπτυχθούν καθαρότερες μορφές μέσων μαζικής μεταφοράς, να απανθρακοποιηθεί ο ενεργειακός τομέας και να βελτιωθεί η υγεία και ευημερία των μελλοντικών γενεών.

 

Όσον αφορά το νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία, ανέφερε ότι αυτό στοχεύει στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου για βιώσιμα προϊόντα, υπηρεσίες και επιχειρηματικά μοντέλα και δίνει έμφαση στο ευρύτερο ολοκληρωμένο πλαίσιο για αποφυγή δημιουργίας αποβλήτων, πέραν από τη σωστή τους διαχείριση.

 

Αναφέρθηκε επίσης στο στόχο για μηδενική ρύπανση και για περιβάλλον ελεύθερο από τοξικά. Στο πλαίσιο αυτό η  νέα βιομηχανική πολιτική της Κύπρου, βρίσκεται υπό μελέτη, με συγκεκριμένες δράσεις για μετάβαση από το γραμμικό στο κυκλικό μοντέλο οικονομίας.

 

Ο Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο Ιερόθεος Παπαδόπουλος αναφερόμενος στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, είπε ότι έχει ως στόχο να γίνει η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050, για να τονώσει την οικονομία, να βελτιώσει την υγεία και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων, να μεριμνήσει για τη φύση χωρίς να αφήνει κανέναν στο περιθώριο.

 

«Για να επιτευχθεί αυτό, ο τωρινός στόχος να μειώσουμε τις εκπομπές μας κατά 40 % έως το 2030 δεν επαρκεί. Πρέπει να είμαστε ακόμη πιο φιλόδοξοι. Χρειαζόμαστε μια προσέγγιση δύο σταδίων για να μειώσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 50 %, αν όχι κατά 55 %, έως το 2030», ανέφερε.

 

Σημείωσε ότι η σημασία που δίνεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αντανακλάται και στις προτάσεις της Επιτροπής προς το Συμβούλιο. Στις ανά χώρα συστάσεις για την Κύπρο (country-specific recommendations), η Επιτροπή καλεί την Κύπρο το 2020-2021, να εστιάσει τις επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση και την ψηφιακή μετάβαση, ιδίως στην καθαρή και αποδοτική παραγωγή και χρήση ενέργειας, τη διαχείριση των αποβλήτων και των υδάτων, τις βιώσιμες μεταφορές, την ψηφιοποίηση, την έρευνα και την καινοτομία. Πρόσθεσε ότι  η Κύπρος δεν θα είναι σε θέση να εκπληρώσει τους στόχους για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου για το 2020 που είναι 5% μείωση σε σχέση με το 2005 και ακόμη, λιγότερο, για το 2030 που είναι 25%.

 

Παράλληλα ανέφερε ότι τον Ιανουάριο του 2020, η Επιτροπή παρουσίασε τις προτάσεις της για τη χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης που περιλάμβαναν τον Επενδυτική Μηχανισμό της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης. Αυτός, εξήγησε, περιλαμβάνει κινητοποίηση βιώσιμων επενδύσεων ύψους τουλάχιστον 1 τρισ. ευρώ κατά την επόμενη δεκαετία, παροχή κινήτρων για τον αναπροσανατολισμό δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων και πρακτική στήριξη σε δημόσιες αρχές και φορείς υλοποίησης έργων.

 

Σημείωσε επίσης ότι η Κύπρος, όπως και άλλα 17 Κράτη Μέλη, έχουν αιτηθεί, και θα λάβει, τεχνική βοήθεια από την Ένωση για τη μετάβαση σε μια κλιματική ουδέτερη οικονομία. Η τεχνική βοήθεια αφορά συνδρομή στην εκπόνηση προγραμμάτων που θα υπαχθούν στο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Εκτιμάται, πρόσθεσε ότι η Κύπρος θα λάβει τελικά από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης περί τα 210 εκατομμύρια ευρώ.

 

Ο κ. Παπαδόπουλος ανέφερε ότι οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, συνδέονται στενά και με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.

 

«Η σταδιακή επιστροφή στις εργασίες μας, και οι επενδύσεις που θα γίνουν για την επανεκκίνηση της οικονομίας, δεν θα πρέπει να συνοδευτούν από τις παλιές μας συνήθειες. Θα πρέπει να βγούμε από αυτή την πανδημία καλύτεροι», ανέφερε.

 

Είπε επίσης ότι παρουσιάζοντας, στις 27 Μαΐου, το τροποποιημένο σχέδιο προϋπολογισμού της Ένωσης για το 2021-2027, η Πρόεδρος της Επιτροπής τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία παραμένει στο επίκεντρο.

 

Η Επιτροπή, ανέφερε, πρότεινε ένα νέο μέσο ανάκαμψης, με την επωνυμία NextGenerationEU, ύψους 750 δισ. ευρώ. Το μέσο αυτό θα έρθει να προστεθεί σε έναν ανανεωμένο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ ύψους 1,1 τρις. ευρώ.

 

Το συνολικό ποσό για το μέσο NextGenerationEU —μαζί με το βασικό προϋπολογισμό— ανέρχεται σε 1,85 τρισ. ευρώ και συμπληρώνει τα τρία δίχτυα ασφαλείας των 540 δισ. ευρώ σε δάνεια, τα οποία έχουν ήδη εγκριθεί από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Με αυτό, εξήγησε η προσπάθεια ανάκαμψής της ΕΕ ανέρχεται συνολικά σε 2,4 τρισ. ευρώ.

 

«Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποτελεί βασικό τμήμα της στρατηγικής της Ένωσης για την ανάκαμψη, εστιάζοντας στην κυκλική οικονομία, την ενίσχυση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, τις πιο «καθαρές» μεταφορές, την ενίσχυση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης – με έως και 40 δις ευρώ», είπε.

 

Επεσήμανε επίσης ότι η κλιματική διάσταση θα είναι παρούσα σε όλα τα εργαλεία τα οποία προβλέπονται στο σχέδιο του προϋπολογισμού.

 

«Τώρα η μπάλα είναι στο γήπεδο των Κρατών Μελών: η επίτευξη συμφωνίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουλίου είναι απαραίτητη, ώστε να δώσουμε νέα ώθηση στην ανάκαμψη και να αποκτήσει η Ένωση νέα, ισχυρά εργαλεία για να σταθεί η οικονομία και πάλι στα πόδια της», κατέληξε ο κ. Παπαδόπουλος.

 

Από πλευράς του ο Αναπληρωτής Διευθυντής στην Υπηρεσία Ενέργειας Χαράλαμπος Ρούσος, αναφέρθηκε σε τέσσερις βασικές προκλήσεις για τον τομέα της ενέργειας στην Κύπρο. Αυτές είναι η ανάγκη για ανάπτυξη του ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και ανάπτυξη διασυνδέσεων ώστε να αρθεί η ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου, οι ψηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και η ανάγκη για περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ. Επίσης μια πολύ σημαντική πρόκληση για την Κύπρο, όπως είπε, είναι οι επιχειρήσεις να καταφέρουν να εκμεταλλευτούν και να αξιοποιήσουν τα διαθέσιμα κονδύλια, που αποτελούν όπως είπε, τεράστια ποσά με βάση τις νέες αναθεωρημένες προτάσεις της Κομισιόν.

 

Ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της ΟΕΒ Κώστας Χριστοφίδης χαιρετίζοντας το σεμινάριο ανέφερε ότι η ΟΕΒ πιστεύει πως επιχειρήσεις, οικονομική ανάπτυξη και υγιές περιβάλλον μπορούν να συνυπάρξουν.

 

Πηγή: ΚΥΠΕ