Η Άλωση της Πόλης αφορμή για εξοπλιστική αυτο-λατρεία

Εθνική ευφορία, επίδειξη μεγαλομανίας και επένδυση στον ιστορικό συμβολισμό της Άλωσης και της Αγίας Σοφίας για πολιτική αυτοπροβολή χαρακτηρίζουν τον επετειακό λόγο του Ταγίπ Ερντογάν σήμερα για την Άλωση της Πόλης.

Με αφορμή την 572η επέτειο της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αξιοποίησε το βήμα για να οικοδομήσει ακόμη μία φορά την αναγεννημένη -επί των ημερών του- Οθωμανική δόξα. Οι εθνικές επέτειοι, στην Τουρκία του 2025, λειτουργούν πια ως τελετουργίες τουρκικής αυτό-επιβεβαίωσης.

«Τα συγχαρητήριά μου σε όλους για την υπεράσπιση της κατάκτησης και για τη διατήρηση του πνεύματος της κατάκτησης.

Σήμερα γιορτάζουμε την 572η επέτειο της κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης, ενός από τα πιο μεγαλειώδη έπη της ιστορίας.

Στις 29 Μαΐου 1453, ένας τακτικός και στρατηγικός ιδιοφυΐας, ένας νικηφόρος στρατηγός, μαζί με έναν πιστό και αποφασισμένο στρατό, κατέκτησε την Κωνσταντινούπολη».

Διαβάστε ακόμη: Δεν αποκλείει να είναι ξανά υποψήφιος στις επόμενες εκλογές ο Ερντογάν

«Η πολιορκία διήρκεσε 53 ημέρες...»

Ο Ερντογάν επιχειρεί να αναβιώσει το μεγαλείο της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης, εστιάζοντας στην ηγετική φυσιογνωμία του νεαρού Πορθητή.

«Η πολιορκία που διήρκεσε 53 ημέρες κατέληξε σε μια λαμπρή νίκη υπό την ηγεσία του 21χρονου Πορθητή».

Η συνεχής μνημόνευση του Πορθητή και των Έργων και Ημερών του λειτουργεί στο στόμα του Ερντογάν ως αναγεννησιακό σημείο για τον τουρκικό εθνικισμό. Ο Τούρκος πρόεδρος μετατρέπει την Άλωση σε συμβολική «προσφορά» προς το σύγχρονο τουρκικό κράτος.

«Μνημονεύω με τιμή και ευγνωμοσύνη τον σουλτάνο Μωάμεθ και το στρατό του, που έκλεισαν μια εποχή και άνοιξαν μια νέα, χαρίζοντας αυτή τη νίκη στο έθνος μας».

Ο Οθωμανός Λεονάρντο ντα Βίντσι:

Η απεικόνιση του Μωάμεθ ως συνδυασμός στρατηγού, πολιτικού και επιστήμονα από τον Ερντογάν αποδίδει στον Πορθητή υπερβατικά χαρακτηριστικά σε αντιπαραβολή με την εικόνα του πολεμιστή κατακτητή. «Ο Πορθητής δεν ήταν μόνο ένας μεγάλος στρατηλάτης και πολιτικός, αλλά και ένας λαμπρός επιστήμονας, πρωτοπόρος της σύγχρονης μηχανικής.

Τα κανόνια που έφτιαξε ο Πορθητής άλλαξαν ριζικά την έννοια του πολέμου της εποχής και έμειναν στην ιστορία».

Σύγχρονη τεχνολογική προβολή

Η ομιλία Ερντογάν κινήθηκε στον άξονα της αγιοποίησης του παρελθόντος και της εκβιομηχάνισης του μέλλοντος. Ο νεαρός Μωάμεθ ο Πορθητής γίνεται το πρότυπο του πολιτικού ηγέτη που έχει ανάγκη η Τουρκία, κατά Ερντογάν ευαγγέλιο...

«Η κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης είναι πάνω απ' όλα μια νίκη της γνώσης, της αποφασιστικότητας και της πίστης.

Η Κωνσταντινούπολη είχε πολιορκηθεί 4 φορές στο παρελθόν από τον οθωμανικό στρατό, αλλά δεν είχε κατακτηθεί ποτέ.

Ο Πορθητής μόλις ανέβηκε στο θρόνο σε ηλικία 19 ετών, άρχισε αμέσως να αναπτύσσει νέες μεθόδους, νέες τεχνικές και νέα όπλα.

Ξεκίνησε μια εντατική προσπάθεια.

Για να ξεπεράσει τα τείχη της Κωνσταντινούπολης, που θεωρούνταν αδιαπέραστα, έβαλε τον Μάστορα Σαρουκά να κατασκευάσει νέα κανόνια».

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μοιάζει, παράλληλα, να διδάσκει –μέσω της Ιστορίας– τη σημασία της υπομονής και της τακτικής προσαρμογής, προβάλλοντάς τα ως αρετές της τουρκικής πολιτικής κουλτούρας.

«Η πολιορκία ξεκίνησε στις 6 Απριλίου, αλλά τον πρώτο μήνα δεν επιτεύχθηκε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ωστόσο, οι επιτυχίες που σημειώθηκαν τις τελευταίες 23 ημέρες έθεσαν τα θεμέλια για μια νίκη που έμεινε στην ιστορία».

Από τα τείχη της Πόλης στα drones του μέλλοντος

Στο πιο εμφανώς προπαγανδιστικό σημείο της ομιλίας, η μετάβαση από τα κανόνια του 1453 στις τεχνολογίες των drones και των υποβρυχίων του 2025, παρουσιάστηκε με περισσό θρίαμβο από τον Τούρκο πρόεδρο. Το παρελθόν αποτελεί την έμπνευση, την οποία -κατά τον Ερντογάν- κληρονόμησε η σημερινή Τουρκία αλλά και ξεπέρασε.

«Ευτυχώς, σήμερα διατηρούμε ζωντανό αυτό το πνεύμα καινοτομίας που κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας και το μεταφέρουμε στις επόμενες γενιές.

Με τα αεροσκάφη μας, τα υποβρύχια μας, τα μη επανδρωμένα υποβρύχια οχήματά μας και πολλές άλλες τεχνολογίες, συνεχίζουμε να αλλάζουμε την έννοια του πολέμου σήμερα».

Η τεχνολογική υπεροχή παράγοντας νίκης

Ο Τούρκος πρόεδρος επιλέγει να εξυμνήσει τη δύναμη της καινοτομίας, χρησιμοποιώντας ως σύμβολο τα κανόνια του Πορθητή. Η αναφορά στον τεχνολογικό παράγοντα της νίκης προβάλλει το μήνυμα πως η ισχύς κρίνεται συχνά από την πρόοδο στα μέσα ισχύος – ένα υπαινιγμό για τη σημερινή τουρκική αμυντική βιομηχανία.

«Είναι πολύ σημαντικό να σημειωθεί ότι όταν τα νέα αυτά κανόνια, που ονομάζονταν ‘Σαχί’, άρχισαν να βομβαρδίζουν τα τείχη, η πορεία της πολιορκίας άλλαξε.

Η πρώτη τρύπα άνοιξε στο Τοπ Καπί. Η πρώτη σημαία υψώθηκε στα τείχη του Τοπ Καπί».

Αγία Σοφία: Μνημείο εξουσίας και ταυτότητας

Η 29η Μαΐου λειτουργεί ως ιερή ημερομηνία για τον νέο-οθωμανικό αφήγημα του Τούρκου προέδρου και η Αγία Σοφία ως τρόπαιο μίας πολιτικής και θρησκευτικής υπεροχής.

«Όταν έφτασε το μεσημέρι της 29ης Μαΐου, η Κωνσταντινούπολη και η Αγία Σοφία ήταν πλέον δικές μας για πάντα».

Κωνσταντινούπολη: Ένα διαχρονικό παγκόσμιο κέντρο

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υιοθετεί έναν οικουμενικό τόνο για να παρουσιάσει την τουρκική κυριαρχία στην Πόλη, όχι ως πράξη καταστροφής, αλλά ως νέα ακμή για την ανθρωπότητα.

Πρόκειται για προσπάθεια νομιμοποίησης της Οθωμανικής κληρονομιάς.

«Από εκείνη την ημερομηνία και μετά, η Κωνσταντινούπολη συνέβαλε με μοναδικό τρόπο τόσο στον πολιτισμό μας, όσο και σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Στην επιστήμη, τον πολιτισμό, την τέχνη, την αρχιτεκτονική και σε κάθε τομέα που μπορείτε να φανταστείτε, η Κωνσταντινούπολη έλαμπε σαν ένας πολικός αστέρας στον ουρανό».

Ενεργειακή αυτάρκεια και αμυντική υπερηφάνεια

Το πλοίο «Οσμάν Γκαζί», που στάλθηκε πρόσφατα στη Μαύρη Θάλασσα για υποθαλάσσιες έρευνες, αποτέλεσε το σύγχρονο αντίστοιχο της «κατάκτησης». Ο Ερντογάν συνέδεσε την ενεργειακή αυτονομία με την εθνική αξιοπρέπεια και επανέλαβε τη γνωστή αφήγηση περί Τουρκίας που δεν περιμένει στις πόρτες των άλλων, αλλά ανοίγει τις δικές της.

«Μόλις πριν από λίγο αποχαιρετήσαμε το πλοίο μας Οσμάν Γκαζί στη Μαύρη Θάλασσα και, ελπίζουμε, να πραγματοποιήσει έρευνες κάτω από τη θάλασσα και να εξάγει φυσικό αέριο από εκεί, το οποίο θα ανακουφίσει πολύ τους πολίτες μας.

Στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, όπου για χρόνια μας έβαζαν να περιμένουμε στο κατώφλι των άλλων, τώρα είμαστε η χώρα που οι άλλοι χτυπούν την πόρτα μας».

Κάλεσμα στη νεολαία για νέες «κατακτήσεις»

Κλείνοντας με μια επίκληση στις νέες γενιές, ο Τούρκος πρόεδρος τις προσκάλεσε να γίνουν οι νέοι Πορθητές του αιώνα, όχι με σπαθί, αλλά με drones και λογισμικά.

«Οι νέοι μηχανικοί μας μεταφέρουν από χέρι σε χέρι τη φλόγα του Πορθητή και της κατάκτησης με όλη της τη λαμπρότητα και γράφουν κάθε μέρα ολοκαίνουργια έπη.

Εσείς (οι νέοι) θα εξυψώσετε, θα ανυψώσετε και, με τη βοήθεια του Θεού, θα ενισχύσετε την Τουρκική Δημοκρατία, που είναι η ελπίδα των καταπιεσμένων και ο εφιάλτης των τυράννων», κατέληξε χαρακτηριστικά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.