20 χρόνια από την καταδικαστική απόφαση του ΕΔΑΔ
Τιμητική βραδιά «Αλέκος Μοδινός: Έργο Ζωής», από την Accept-ΛΟΑΤ Κύπρου, το Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως, το Γραφείο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Τολμώ να πω πως παρόλο που η υπόθεση ονομάζεται Μοδινός εναντίον Κύπρου, στην πραγματικότητα ήταν υπέρ της Κύπρου, γιατί ως αποτέλεσμα είχε κάνει την κοινωνία μας καλύτερη», τόνισε ο δικηγόρος Αχιλλέας Δημητριάδης, μιλώντας προχθές Δευτέρα στην τιμητική βραδιά «Αλέκος Μοδινός: Έργο Ζωής», στην Πύλη Αμμοχώστου στη Λευκωσία, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 20 χρόνων από την καταδικαστική για την Κύπρο απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το 1993, σε προσφυγή του αρχιτέκτονα Αλέκου Μοδινού, για αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας στην Κυπριακή Δημοκρατία - σημειώνεται ότι μέχρι το 1998 η σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών ήταν ποινικό αδίκημα, ενώ ο νόμος αποποινικοποίησης της ομοφυλοφιλίας ψηφίστηκε από την Κυπριακή Βουλή το 2000.

Ο κ. Δημητριάδης, που ως νεαρός δικηγόρος τότε εκπροσώπησε τον κ. Μοδινό, στην ιστορική αυτή προσφυγή του για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων στην Κύπρο, υπενθύμισε ότι η απόφαση του ΕΔΑΔ λήφθηκε με 6 ψήφους υπέρ του κ. Μοδινού και μία κατά, αυτήν του Κύπριου δικαστή. «Ο Κύπριος δικαστής διαφώνησε με την πλειοψηφία και εξέδωσε τη δική του απόφαση, η οποία σε σελίδες ήταν μεγαλύτερη της πλειοψηφίας - όχι όμως και στη σημασία…», παρατήρησε ο Α. Δημητριάδης.

Την εκδήλωση για τον Αλέκο Μοδινό, που διοργανώθηκε με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, από την οργάνωση Accept-ΛΟΑΤ Κύπρου, το Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το Γραφείο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, της Αντιπροσωπίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, συντόνισε η εκπαιδευτικός Ρένα Χόπλαρου και σε αυτήν παρευρέθηκαν γνωστές προσωπικότητες της πολιτικής και της κοινωνικής ζωής και πλήθος πολιτών, ιδιαίτερα νέων.

Οι επαναστατικές αλλαγές στην κοινωνία
Σημαντική στιγμή της βραδιάς ήταν η ανακοίνωση, από το βήμα, του Κυβερνητικού Εκπρόσωπου Χρήστου Στυλιανίδη, ότι η Κυβέρνηση επεξεργάζεται νομοσχέδιο για το σύμφωνο συμβίωσης και τροποποίηση του ποινικού κώδικα, για ποινικοποίηση της ομοφοβικής ρητορικής. «Επιτέλους, ο Αλέκος Μοδινός είναι εδώ για να ζήσει αυτές τις επαναστατικές αλλαγές για την κυπριακή κοινωνία», παρατήρησε ο κ. Στυλιανίδης. Υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ότι «ο Αλέκος Μοδινός είναι ο πρωτεργάτης στην κατοχύρωση και διασφάλιση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ ατόμων της Κύπρου, αλλά και στην κατοχύρωση των πιο σημαντικών και βαθιών ανθρώπινων δικαιωμάτων σ’ αυτόν τον τόπο. Η προσφυγή του στο ΕΔΑΔ, της οποίας είχαν προηγηθεί χρόνια διεκδίκησης ίσης μεταχείρισης των ανθρώπων στην Κύπρο, άλλαξε τον νομικό και εν πολλοίς τον κοινωνικό ορίζοντα της Κύπρου.

Η άρση του αξιόποινου της σεξουαλικής πράξης μεταξύ συναινούντων ενηλίκων του ιδίου φύλου αποτέλεσε ορόσημο στην κυπριακή έννομη τάξη, η οποία άρχισε σταδιακά να ευθυγραμμίζεται με τις διεθνείς αρχές προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την αρχή της μη διάκρισης, στη βάση του σεξουαλικού προσανατολισμού. Ήταν ένα ισχυρό χαστούκι σε μια κοινωνία που φοβόταν τον εαυτό της». Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος αναφέρθηκε στην κοινωνική διάσταση της απόφασης που αφορούσε τον Αλέκο Μοδινό και που, όπως είπε, «δημιούργησε την ευκαιρία για πολλά άτομα να γίνουν πιο ορατά και ενεργά στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους, αλλά κυρίως έθεσε τις βάσεις για την καλλιέργεια κουλτούρας αποδοχής και σεβασμού της διαφορετικότητας».

Τάραξε τα λιμνάζοντα νερά…
Όπως ανέφερε στην ομιλία της η Επίτροπος Διοικήσεως Ελίζα Σαββίδου, «ο Αλέκος Μοδινός, με την ακτιβιστική του δράση, τάραξε τα λιμνάζοντα νερά της κυπριακής πραγματικότητας και έφερε μια νέα πνοή στον χώρο της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μιας μερίδας του πληθυσμού, που μέχρι πρότινος βρισκόταν στο σκοτάδι, κρύβοντας τον σεξουαλικό της προσανατολισμό και αποστερούμενη θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως αυτό στην αξιοπρέπεια και στην ιδιωτική ζωή». Πρόσθεσε ότι χάρη στην εικοσαετή δράση του Αλέκου Μοδινού υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, βρισκόμαστε σήμερα ένα βήμα πριν από τη νομιμοποίηση των ομόφυλων συμβιώσεων και την απαγόρευση της ομοφοβικής ρητορικής.

Η Αναπληρώτρια Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο Αλεξάνδρα Ατταλίδου είπε ότι, «σε μια εποχή που η φράση “ανθρώπινα δικαιώματα και παραβίασή τους στην Κύπρο” παρέπεμπαν αποκλειστικά και μόνο στο δράμα της κατοχής και του ξεριζωμού, ο Αλέκος Μοδινός τόλμησε να έρθει σε αντίθεση με το κυρίαρχο ρεύμα και να βάλει στον χάρτη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κύπρο τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ ατόμων. Για να γίνει αντιληπτό στους νεότερους το μέγεθος του εγχειρήματος και του επιτεύγματος του Αλέκου Μοδινού, αναφέρω ότι το νομικό κατάλοιπο της βρετανικής αποικιοκρατίας, σε σχέση με την ποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας, παραμένει ακόμα εφιάλτης για τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας».

«Έχουμε ακόμα πολλά να κάνουμε»
Ο Επικεφαλής της Αντιπροσωπίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Λευκωσία Γιώργος Μαρκοπουλιώτης ανέφερε ότι, παρά την πρόοδο που σημειώθηκε στην κατοχύρωση της διαφορετικότητας, «έχουμε ακόμα πολλά πράγματα να κάνουμε, ιδιαίτερα για τις λεσβίες, τους ομοφυλόφιλους, τους αμφιφυλόφιλους και τους διεμφυλικούς, οι οποίοι εξακολουθούν να είναι θύματα της βίας, του αποκλεισμού και διακρίσεων σε όλες τις χώρες της ΕΕ».

Ο κ. Μαρκοπουλιώτης είπε, επίσης, ότι η θλιβερή αυτή εικόνα επιβεβαιώνεται με έρευνα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, η οποία διαπίστωσε ότι σχεδόν οι μισοί από τους συμμετέχοντες σε αυτή δήλωσαν ότι είχαν υποστεί διακρίσεις ή είχαν παρενοχληθεί κατά το προηγούμενο έτος, λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού.

Ο Πρόεδρος της Accept-ΛΟΑΤ Κύπρου Κώστας Γαβριηλίδης είπε, στην ομιλία του, ότι «είναι πραγματικά τιμή μου, είκοσι χρόνια μετά την προσφυγή του στο ΕΔΑΔ, να χαιρετίσω τη σημερινή εκδήλωση τιμώντας τον Αλέκο Μοδινό για το ακούραστο, ακατάπαυστο έργο του, μεταφέροντάς του την αγάπη, τον σεβασμό και την εκτίμηση που τρέφει η ΛΟΑΤ κοινότητα στο πρόσωπό του». Ανέφερε ότι μετά τις σπουδές του στο εξωτερικό, «η πορεία και ο δρόμος που είχε χαράξει ο Αλέκος Μοδινός τον βοήθησαν να πάρει την απόφαση να επιστρέψει στην Κύπρο» και ότι «αν δεν είχε προηγηθεί το έργο του κ. Μοδινού, δεν θα επέστρεφε, όπως εκατοντάδες άλλοι ομοφυλόφιλοι, λεσβίες, αμφισεξουαλικοί και τρανς, πλείστοι από τους οποίους βρίσκονται έξω από τη χώρα τους».

«Έχασα πολύ ύπνο»…
Αλέκος Μοδινός: «Θεωρώ θλιβερό το ότι αναγκάστηκα να προσφύγω σε ξένους οργανισμούς για να διεκδικήσω σεβασμό προσωπικών ελευθεριών και δικαιωμάτων από το κράτος της Κύπρου, τη στιγμή που ζητούσε συμπαράσταση από ολόκληρο τον κόσμο για καταπάτηση των δικών του δικαιωμάτων από την Τουρκία. Όμως η συνείδησή μου δεν μου επιτρέπει να έχω δύο μέτρα και δύο σταθμά, μια και πιστεύω στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών, με έργα και όχι με λόγια και επετειακές διακηρύξεις.

»Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι δεν ήταν εύκολη απόφαση - έπρεπε να περάσουν πολλά χρόνια κι έχασα πολύ ύπνο, έχοντας υπόψη ότι 200 χιλιάδες συμπατριώτες μου ήταν στα χωράφια, λόγω της τουρκικής εισβολής και κατοχής. Ήταν άραγε εποχή για να διεκδικήσω δικαιώματα των ομοφυλόφιλων ατόμων; Όμως αποφάσισα ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερα ή μικρότερα, είτε καταπατούνται τα δικαιώματα 200 χιλιάδων ανθρώπων ή τα δικαιώματα ενός. Αισθάνθηκα την υποχρέωση να προσφύγω και φάνηκα πολύ τυχερός, που είχα έναν αγνό, νέο άνθρωπο να με εκπροσωπήσει. Μίλησα με πολλούς αξιόλογους δικηγόρους και οι απόψεις τους ήταν “ναι, είναι ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά… η ομοφυλοφιλία;”».