Στην έκτακτη συνεδρία της Επιτροπής Εμπορίου βρέθηκαν το πρωί της Παρασκευής, 9 Αυγούστου, ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Πανίκος Δημητριάδης και ο υπουργός Οικονομικών, Χάρης Γεωργιάδης.

Στην αρχική του τοποθέτηση ο πρόεδρος της Επιτροπής, Λευτέρης Χριστοφόρου, τόνισε ότι σκοπός της έκτακτης συνεδρίας είναι να κατανοήσουν και οι βουλευτές τις αλλαγές που προκύπτουν στον Συνεργατισμό λόγω τρόικας.

Ο Άγγελος Βότσης του ΔΗΚΟ με τη σειρά του τόνισε: «Θέλω να στείλων ένα μήνυμα ότι το ΔΗΚΟ θεωρούσε, θεωρεί και θα θεωρεί ότι ο Συνεργατισμός έχει ρόλο στην κοινωνία και οποιεσδήποτε ενέργειες γίνονται αυτή την ώρα είναι λόγω των δύσκολων καταστάσεων. Παράλληλα, θεωρούμε ότι ο Συνεργατισμός μπορεί να στηρίξει ακόμη την κοινωνία και τα νοικοκυριά μας. Έχουμε κάποια ερωτήματα και κάποιους προβληματισμούς. Να ε΄χουμε ενημε΄φωση για το πώς ακριβώς έχουν διαμορφω θεί οι εξελίξεις στον Συνεργατισμό και πάνω στην τελική πρόταση να δούμε εάν υπάρχουν στοιχεία που να αλλάξουμε για να αποτρέψουμε προβλήματα».

Ακολούθως, τον λόγο πήρε ο Σταύρος Ευαγόρου του ΑΚΕΛ αναφέροντας: «Τεράστια η προσφορά του Συνεργατισμού για 110 χρόνια στον κυπριακό λαό, παρόλα τα προβλήματά του. Την ίδια στιγμή τα κ΄λινητρα μας είναι αγαθά. Θέλουμε να συνεχίσει για άλλα 100 χρόνια να προσφέρει στον κυπριακό λαό. Και τα ερωτήματά μας τέθηκαν από όλους ανεξαιρέτως. Χρειαζόμαστε χρήματα για να ανακεφαλαιοποιήσουμε τον Συνεργατισμό και πρέπει να χαιρετίσουμε ότι το κράτος θα στηρίξει έμπρακτα τον Συνεργατισμό. Ο τρόπος επανάκτησης των μετοχών του Συνεργατισμού, από τη στιγμή που κρίθηκε ότι η βοήθεια αναλογεί στο 99%, υπάρχει απόλυτο;ς έλεγχος του κράτους. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δήλωσε ότι θα υπάρξει επιστροφή των μετοχών για να μην λέμε απλά δεσμεύουμε σε τέτοιους καιρούς. Για να ξαναγίνει Συνεργατισμός και όχι μικρές τράπεζες εί΄ναι το μεγάλο μας ερώτημα. Παράλληλα, ρωτούμε πως μεταφέρεται στους συνεργατιστές το δικαίωμα για τα του οίκου τους».  

Εκ μέρους της ΕΔΕΚ ο Γιώργος Βαρνάβα, τόνισε πως η συνεισφορά του Συνεργατισμού για 100 και πλέον χρόνια είναι σημαντικός, ιδιαίτερα σε δύσκολες περιόδους όπως μετά τον πόλεμο. «Διερωτούμαστε εάν αυτό το 1,5 δισ. Είναι όντως τόσο ψηλό αφού συνεχώς μιλάμε για το ακραίο σενάριο της Pimco, άτι για το οποίο δεν έχουμε ακόμη καταλάβει τι περιλαμβάνει αυτό το σεναριο. Παράλληλα, δεν θέλουμε να δούμε το διοριστικό σύστημα να ισχύει και στον Συνεργατισμό και εάν ακόμη τα συνεργατικά θα λειτουργούν όπως οι εμπορικές τράπεζες».

Εκ μέρους της ΕΔΕΚ ο Γιώργος Βαρνάβα, τόνισε πως η συνεισφορά του Συνεργατισμού για 100 και πλέον χρόνια είναι σημαντικός, ιδιαίτερα σε δύσκολες περιόδους όπως μετά τον πόλεμο. «Διερωτούμαστε εάν αυτό το 1,5 δισ. Είναι όντως τόσο ψηλό αφού συνεχώς μιλάμε για το ακραίο σενάριο της Pimco, άτι για το οποίο δεν έχουμε ακόμη καταλάβει τι περιλαμβάνει αυτό το σενάριο. Παράλληλα, δεν θέλουμε να δούμε το διοριστικό σύστημα να ισχύει και στον Συνεργατισμό και εάν ακόμη τα συνεργατικά θα λειτουργούν όπως οι εμπορικές τράπεζες».

Σειρά νομοθετημάτων
«Είναι προϋπόθεση για να μας δώσει το 1,5 δισ. η τρόικα να περάσουν σειρά νομοσχεδίων και να ψηφισθούν σε νόμους πριν το Eurogroup που είναι στις 13 Σεπτεμβρίου. Είναι νομοτεχνικά τα ζητήματα και θε πρέπει να εξεταστούν από τον Γεν. Εισαγγελέα από τεχνικές ομάδες του ΥΠΟΙΚ και της Κεντρικής προκειμένου να πάρουμε τη δόση για τον Συνεργατισμό» ανέφερε ο Χάρης Γεωργιάδης.

Σε έντονο ύφος ο Γιώργο; Περδίκης των Οικολόγων τόνισε πως διαβάζοντας ξανά και ξανά το επικαιροποιημένο Μνημόνιο δεν εντόπισε προσέγγιση της τρόικας που να αναδεικνύει τον κοινωνικό ρόλο του Συνεργατισμού.

«Πώς διασφαλίζετε ότι η εποπτεία των συνεργατικών θα είναι διαφορετική από την αυτή των τραπεζών» ρώτησε απευθυνόμενος στον Διοικητή της Κεντρικής ο Γιώργος Περδίκης.

«Δεν μπόρεσα να καταλάβω τι γίνεται με τον Συνεργατισμό. Αποδεδειγμένα έκανε πολύ καλύτερη δουλειά από τις τράπεζες. Ποιος είναι ο λόγος που τον οδηγούμε σε κρατικά χέρια;» ρώτησε ο Ζαχαρίας Κουλίας.

Ο λόγος στον Χάρη Γεωργιάδη
Παίρνοντας τον λόγο ο υπουργός Οικονομικών, Χάρης Γεωργιάδης, σημείωσε: «Δεν είναι πρόθεσή μου ούτε να καθησυχάσω, ούτε να παρουσιάσω μια ωραιοποιημένη εικόνα, ούτε να πω πως οι προβληματισμοί δεν είναι βάσιμοι. Επαναλαμβάνω τα αμείλικτα δεδομένα και όχι καμία προσπάθεια να υποστηρίξω ότι έπρεπε να γίνει κάτι τέτοιο επειδή έτσι αποφάσισε η κυβέρνηση. Εάν όλοι μας θεωρούμε ότι οι εκτιμήσεις της Pimco είναι λανθασμένες είναι άλλη συζήτηση. Το θέμα πλέον είναι πως με αυτή την άσκηση είναι που καθορίστηκαν όλες οι εξελίξεις. Όταν υπάρχει έλλειμμα υπάρχουν δύο τρόποι για να σωθεί ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα: το bail-in και το bail-out. Το κράτος στη δεύτερη περίπτωση δίνει τα κεφάλαια που χρειάζονται. Κανένας από εμάς δεν θα ήθελε να δει το bail-in στον Συνεργατισμό. Είναι κάτι που προσπαθήσαμε να διασφαλίσουμε από τον περασμένο Μάρτη και το πετύχαμε. Σε αντίθεση με άλλα κράτη της Ευρώπης τα τελευταία χρόνια η Κύπρος δεν είχε τη δυνατότητα να στηρίξει τον Συνεργατισμό, όπως δεν είχαμε για μισθούς και συντάξεις. Άρα αυτή τη στιγμή θα δανειστούμε το 1,5 δισ. Θα δανειστούμε από τον ESM τα χρήματα στον Συνεργατισμό για να καλύψει το κεφαλαιακό του έλλειμμα».

Παράλληλα, ο κ. Γεωργιάδης τόνισε πως δεν είναι δάνειο που δίνεται στον Συνεργατισμό αλλά κεφάλαιο μέσω του οποίου θα ανακεφαλαιοποιηθεί ο Συνεργατισμός, άρα δεν υπάρχει ούτε και επιτόκιο της τάξης του 9% και 10% όπως ακούστηκε.

«Δεν μπορεί να είσαι μέτοχος με χαμηλό ποσοστό δεν μπορείς να έχεις μετοχές Β, οι οποίες πάντως έχουν πολύ υψηλή και διασφαλισμένη απόδοση. Είναι συνήθεις μετοχές και τα κέρδη ή οι ζημιές επιβαρύνουν τον κα΄τοχ-ιδιοκτήτη» τόνισε ο κ. Γεωργιάδης.

«Δεν έγινε καμία ειδική ανάλυση αλλά γενική αναφορά από την τρόικα ότι η κάθε κρατική ενίσχυση εμπίπτει κάτω από τις πρόνοιες και τους κανονισμούς των κρατικών ενισχύσεων. Εάν και η Ελληνική δεν βρει τα κεφάλαια που χρειάζεται θα ισχύσουν τα ίδια δεδομένα. Είναι γενική η αναφορά» δήλωσε ακόμη ο κ. Γεωργιάδης.

«Θα πρέπει να δούμε παραδείγματα κρατικών ενισχύσεων και στην υπόλοιπη Ευρώπη για να καταλήξουμε στον τρόπο με τον οποίο ο Συνεργατισμός θα επιστρέψει στα μέλη. ΔΗ πιο εξεζητημένη αυστηρή και ολοκληρωμένη πολιτική της ΕΕ είναι η πολιτική ανταγωνισμού» ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών.

«Θα ήθελα ακόμη να ξεκαθαρίσω ότι μία και κοινή θα είναι η εποπτεία των Συνεργατικών και των Τραπεζών από την Κεντρική Τράπεζα» τόνισε ο κ. Γεωργιάδης.

Απαντήσεις από τον Διοικητή
«Θα ήθελα να δώσω κάποιες λεπτομέρειες για να γνωρίζουμε όλοι τι ακριβώς γίνεται. Σε γενικές γραμμές συμφωνώ με τον κ. υπουργό αλλά θα ήθελα να σημειώσω δύο μικρές διαφωνίες. Η διαδικασία της Pimco καθορίζει τις εξελίξεις και θα ήθελα να πω ότι δεν υπάρχει λόγος για να αμφισβητούμε την έκθεση της Pimco και πρέπει ως κυπριακές αρχές να διασφαλίσουμε τη δέσμευση και την αξιοπιστία μας. Εξάλλου, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στον Συνεργατισμό είναι σήμερα πιο υψηλά απ’ ότι υπολογίστηκε στο ακραίο σενάριο της PImco. Εμείς ως Κεντρική δεν υιοθετήσαμε τις παρατηρήσεις της ανεξάρτητης επιτροπής για τον Συνεργατισμό. Θέλουμε να διασφαλίσουμε τον κοινωνικό χαρακτήρα του Συνεργατισμού. Για παράδειγμα τα 18 Συνεργατικά είναι ένα θέμα που κερδίσαμε, αφού ουσιαστικά η τρόικα ήθελε ένα Συνεργατικό. Ο Συνεργατισμός έχει φανεί πως είναι βιώσιμος και αν παρ’ ελπίδα δεν ήταν βιώσιμος θα ήταν καταστροφικό» τόνισε ο Διοικητής της Κεντρικής.

 Παράλληλα, ο κ. Δημητριάδης δήλωσε: «Δεν θα έλεγε εάν είναι 5, 7 ή 8 χρόνια αλλά νομίζω σε κάποια στιγμή μπορεί ο Συνεργατισμός να επιστρέψει στο σημερινό καθεστώς ιδιοκτησίας».

«Έχουμε δημιουργήσει το cooperative restoration fund, ούτως ώστε στο μέλλον όταν μαζευτούν αρκετά χρήματα να μπορέσουν να αγοράσουν τις μετοχές από το κράτος. Για παράδειγμα μπορεί να γίνει μια επιπλέον χρέωση από τόκους για αυτό το ταμείο» εξήγησε ο Πανίκος Δημητριάδης. Πάντως, στη συνέχεια ο κ. Δημητριάδης ανέφερε πως εάν ο κόσμος δεν πεισθεί να βάζει χρήματα στο εν λόγω ταμείο τα πράγματα θα είναι πιο δύσκολα για να επανέλθει ο Συνεργατισμός στα μέλη του.

«Εμείς ως Κεντρική Τράπεζα δεν μπορούμε να εκφέρουμε άποψη για πώληση των Συνεργατικών σε ιδιώτες. Δεν μπορούμε να βάλουμε εμείς τέτοιους περιορισμούς και είναι καθαρά πολιτική απόφαση αυτό το ζήτημα και των συνεργατιστών» απάντηση έπειτα από σχετική ερώτηση ο κ. Δημητριάδης.

«Μπορεί το κράτος κατά καιρούς να πωλεί σε πακέτα μετοχών, οπότε μπορεί ο Συνεργατισμός εάν εξασφαλίσει κάποια χρήματα να πάρει ξανά μερίδιο στις συνεργατικές» τόνισε ο Γιάγκος Δημητρίου της Κεντρικής Τράπεζας.

«Το λεγόμενο buy back option το έχει πάντα η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα από την πρώτη ημέρα στήριξης του Συνεργατισμού. Με το 99% που θα εξασφαλίσει η κυβέρνηση σημαίνει ότι έχει και την ευθύνη για κάλυψη των όποιων ζημιών. Θα πρέπει ακόμη να τονίσω πως για να εξασφαλίσει ο Συνεργατισμός τον έλεγχο όπως σήμερα θα χρειαστεί να αποπληρωθεί το 1,5 δισ. και επιπλέον καταβολή 10% του ποσού για κάθε χρόνο» τόνισε συνεργάτης του υπουργού Οικονομικών.

Και η θέση των συνεργατιστών
Παίρνοντας τον λόγο ο Ερωτόκριτος Χλωρακιώτης της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας ανέφερε: «Ήταν καλή η συμφωνία που πετύχαμε υπό τις περιστάσεις και ευχαριστώ την Κεντρική Τράπεζα για τη συνεργασία. Εδώ και δικαίως επικεντρώθηκε η συζήτηση για το πότε θα επιστρέψει στα χέρια των μελών του ο Συνεργατισμός. Ο Συνεργατισμός είναι βιώσιμος βάσει των κινήσεων που έγιναν και πλήρως ανακεφαλαιοποιημένος με το 1,5 δισ. Όπως είπε ο υπουργός ο Συνεργατισμός δεν μπόρεσε αλλά κάναμε συνειδητή επιλογή να ζητήσουμε βοήθεια από το κράτος αφού όμως προσπαθήσαμε να βρούμε κεφάλαια. Είμαι αισιόδοξος ότι θα τα καταφέρει και να επιβιώσει και να επιστρέψει στα μέλη του ο Συνεργατισμός. Ακόμη και σήμερα ο Συνεργατισμός κάνει κέρδη 150-160 εκ. ευρώ τον χρόνο. Είναι επίσης λάθος να λέγεται ότι ο Συνεργατισμός συρρικνώνεται αλλά αντίθετα ενδυναμώνεται το κίνημα».