Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου μέσω ανακοίνωσής της αναλύει την πρόοδο και τις εξελίξεις που προέκυψαν σχετικά με τον χρηματοπιστωτικό τομέα της Κύπρου. Πιο ειδικά αναφέρεται ότι μετά την ολοκλήρωση της αποστολής αξιολόγησης των διεθνών δανειστών, που διήρκεσε τρεις εβδομάδες, έχει συντελεστεί σημαντική πρόοδος στο Πρόγραμμα Μεταρρύθμισης του Χρηματοπιστωτικού Τομέα. "Το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί ώστε να επαναφέρει τη φερεγγυότητα και τη βιωσιμότητα του τραπεζικού τομέα, να τον καταστήσει ανθεκτικό, να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των καταθετών και της αγοράς και κατ’ επέκταση ενισχυθεί η ικανότητα του κλάδου να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη" αναφέρει η ανακοίνωση της ΚΤ.

Παράλληλα, σημειώνεται ότι οι κυπριακές Αρχές έχουν ήδη αρχίσει να εφαρμόζουν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης που να διασφαλίζει ότι οι τράπεζες είναι καλά κεφαλαιοποιημένες και βιώσιμες. Η ρύθμιση και εποπτεία του τραπεζικού τομέα έχει ενισχυθεί, αποκαθιστώντας έτσι την εμπιστοσύνη των καταθετών και ενισχύοντας την ικανότητα του τομέα να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη.

"Τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είχαν υποστεί σημαντικές ζημιές στο πρόσφατο παρελθόν λόγω, της υπερβολικής επέκτασής τους στην εγχώρια αγορά όσο και στο εξωτερικό, χωρίς επαρκή διαχείριση των κινδύνων, λόγω της υπερβολικής έκθεσής τους στα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου και των υπερβολικών πρακτικών δανεισμού. Δημιουργήθηκαν ανισορροπίες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύπρου, οι οποίες τώρα διορθώνονται" τονίζει η Κεντρική.

"Οι γενικές δράσεις πολιτικής που σχεδιάστηκαν από τις Αρχές και οι οποίες περιγράφονται παρακάτω, θα πρέπει να διασκεδάσουν οποιεσδήποτε αμφιβολίες σχετικά με την ανθεκτικότητα και την αξιοπιστία του κυπριακού χρηματοπιστωτικού τομέα" αναφέρει μεταξύ άλλων η κεντρική και παραθέτει ανά κατηγορία θεμάτων τις αλλαγές και την πρόοδο που παρατηρείται.

Ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα
Όλα τα τραπεζικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων και των συνεργατικών πιστωτικών ιδρυμάτων, πρέπει να επιτύχουν δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 9% μέχρι το τέλος του 2013, ως προϋπόθεση του προγράμματος μεταρρυθμίσεων.

Το σύνολο του χρηματοπιστωτικού τομέα θα πρέπει να πετύχει το απαιτούμενο επίπεδο κεφαλαιοποίησής του μέχρι το τέλος του 2013, είτε από ιδιωτικές πηγές είτε από κρατική βοήθεια με χρήματα του προγράμματος που έχουν ήδη δεσμευθεί, στο πλαίσιο του προγράμματος της Τρόικα. Από τα €10 δις χρηματοδοτικής βοήθειας προς την Κύπρο, ποσό μέχρι €2,5 δις μπορεί να διατεθεί για τις ανάγκες του χρηματοπιστωτικού τομέα. Συγκεκριμένα ποσό μέχρι €1,5 δις μπορεί να διατεθεί για την ανακεφαλαιοποίηση των συνεργατικών πιστωτικών ιδρυμάτων, ενώ ποσόν μέχρι €1 δις για ανακεφαλαιοποίηση των άλλων εμπορικών τραπεζών και για τυχόν απρόβλεπτες εξελίξεις που μπορεί να προκύψουν στον οικονομικό τομέα.

Δεν θα υπάρξει νέα μετατροπή καταθέσεων σε μετοχικό κεφάλαιο πέραν από αυτή που έχει ήδη ολοκληρωθεί στην Τράπεζα Κύπρου και στη Λαϊκή Τράπεζα. Όλες οι άλλες ανακεφαλαιοποιήσεις θα επιτευχθούν μέσω ιδιωτικών κεφαλαίων ή με χρήματα από το πρόγραμμα.

Τράπεζα Κύπρου (ΤΚ) και Λαϊκή Τράπεζα (ΛΤ)
Η Τράπεζα Κύπρου και η Λαϊκή Τράπεζα είχαν ανάγκη από σημαντική ενίσχυση κεφαλαίων για να επιτευχθεί ο ελάχιστος δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας, λόγω των μεγάλων ζημιών που υπέστησαν από τις δραστηριότητές τους στην Ελλάδα καθώς και στα εγχώρια δανειακά τους χαρτοφυλάκια. Δεδομένου ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες των δύο τραπεζών ήταν πολύ μεγάλες, η ανακεφαλαιοποίηση τους με κρατική βοήθεια δεν ήταν εφικτή, καθώς θα καθιστούσε το κυπριακό χρέος μη βιώσιμο. Ως εκ τούτου, οι δύο τράπεζες τέθηκαν υπό εξυγίανση. Τα μέτρα εξυγίανσης είχαν σχεδιαστεί για να προστατεύσουν τις ασφαλισμένες καταθέσεις, σύμφωνα με το κοινοτικό πλαίσιο.
Η κεφαλαιοποίηση της ΤΚ έγινε με την συμμετοχή των μετόχων και των κατόχων ομολόγων της τράπεζας και μέσω της μερικής μετατροπής των ανασφάλιστων καταθέσεων σε μετοχές.

Οι ασφαλισμένες καταθέσεις της Λαϊκής Τράπεζας, σε συνδυασμό με ορισμένα στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού, μεταφέρθηκαν στην Τράπεζα Κύπρου. Οι ανασφάλιστες καταθέσεις της ΛΤ θα αποζημιωθούν εν μέρει όταν τα περιουσιακά στοιχεία της ΛΤ τεθούν υπό εκκαθάριση και αυτό περιλαμβάνει τις εναπομένουσες δραστηριότητες της ΛΤ στο εξωτερικό και τις μετοχές της ΤΚ τις οποίες έλαβε η ΛΤ ως αποζημίωση για τη μεταβίβαση ορισμένων περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεών της στην Τράπεζα Κύπρου.

Η μετατροπή καταθέσεων σε μετοχικό κεφάλαιο των δύο τραπεζών έχει πλέον ολοκληρωθεί και η νέα οντότητα που προέκυψε διαθέτει ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια σε επίπεδο που μπορεί να αντέξει ενδεχόμενες μελλοντικές ζημιές στο δανειακό της χαρτοφυλάκιο.

Ελληνική Τράπεζα
Η Ελληνική Τράπεζα, όπως έχει ήδη ανακοινωθεί από την ίδια την τράπεζα, έχει ως στόχο, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2013, να συγκεντρώσει ιδιωτικά κεφάλαια, προκειμένου να καλύψει τις κεφαλαιακές απαιτήσεις οι οποίες έχουν τεθεί στο πρόγραμμα. Αν τα απαιτούμενα κεφάλαια δεν καλυφθούν πλήρως από τον ιδιωτικό τομέα, τότε η τράπεζα θα ενισχυθεί από το κράτος μέσω του προγράμματος. Σε αυτή την περίπτωση θα εφαρμοσθούν οι κανόνες περί Κρατικών ενισχύσεων, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, προνοούν την υποχρεωτική μετατροπή ή την απομείωση του χρέους ελάσσονος προτεραιότητας. Η κρατική ενίσχυση, η οποία είναι διαθέσιμη μέσω του προγράμματος, δεν θα χορηγηθεί πριν την πλήρη συνεισφορά των μετόχων, των κατόχων υβριδικών κεφαλαίων και των κατόχων χρέους ελάσσονος προτεραιότητας, για την αντιστάθμιση οποιασδήποτε έλλειψης κεφαλαίων.

Συνεργατικός πιστωτικός τομέας
Η ανακεφαλαιοποίηση του συνεργατικού πιστωτικού τομέα θα προκύψει μέσα από το πρόγραμμα. Για το σκοπό αυτό έχει δεσμευτεί ποσόν €1,5 δις από τα χρήματα του προγράμματος.

Κανονισμοί και εποπτεία
Θα ενισχυθεί η ρύθμιση και η εποπτεία για να εξασφαλιστεί ένας πιο αξιόπιστος, ισχυρός και ανθεκτικός χρηματοπιστωτικός τομέας. Τα βασικά μέτρα που λαμβάνονται προς αυτή την κατεύθυνση είναι:

Εποπτεία του Συνεργατικού πιστωτικού τομέα
Τα συνεργατικά πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία μέχρι τώρα δεν υπόκειντο στην εποπτεία της ΚΤΚ, σύντομα θα είναι εποπτευόμενα από την ΚΤΚ για την εξασφάλιση της εφαρμογής κοινών κανόνων, κανονισμών και εποπτείας που εφαρμόζονται σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα.

Για να εξασφαλιστεί ότι ο συνεργατικός πιστωτικός τομέας είναι βιώσιμος, με κατάλληλες δομές διακυβέρνησης, η ΚΤΚ, σε συνεργασία με τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα, σχεδίασε στρατηγική για τη μεταρρύθμιση του τομέα η οποία περιλαμβάνει συγχωνεύσεις και αναδιαρθρώσεις βάσει της οποίας θα παραμείνουν 18 οικονομικά εύρωστα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα (ΣΠΙ). Έτσι, δημιουργούνται βιώσιμα ιδρύματα με κατάλληλες δομές διακυβέρνησης.

Υποχρεώσεις και ρυθμίσεις δανείων
Για την καλύτερη αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των δανειοληπτών και για να καταστεί δυνατή η καλύτερη τιμολόγηση των δανείων, σύμφωνα με το σύνολο του χρέους των δανειοληπτών, οι Αρχές θα δημιουργήσουν, μέχρι το τέλος  Σεπτεμβρίου 2014, το Αρχείο Πιστωτικών Πληροφοριών Πελατών Τραπεζών.

Για να ενισχυθεί η ικανότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων να αντιμετωπίσουν κραδασμούς, η ΚΤΚ θα επανεξετάσει το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο σε σχέση με την διαδικασία χορήγησης δανείων, συμπεριλαμβανομένης της έγκρισης καθώς και των προβλέψεων, ώστε να εντοπίσει τυχόν κενά και να τα αντιμετωπίσει αναλόγως.

Δεδομένης της κριτικής για τις δομές διακυβέρνησης που υπήρχαν μέχρι πολύ πρόσφατα, η ΚΤΚ θα θεσπίσει αυστηρότερους κανόνες για τη σύνθεση των διοικητικών συμβουλίων των πιστωτικών ιδρυμάτων και για τη χορήγηση δανείων σε μέλη του διοικητικού συμβουλίου, ώστε να διασφαλιστεί μια πιο διαφανής και αποτελεσματική εταιρική διακυβέρνηση.

Οι Αρχές θα θεσπίσουν πλαίσιο για εφαρμογή του από τα πιστωτικά ιδρύματα, για την διαχείριση δανειοληπτών οι οποίοι αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα.

Οικονομική διαφάνεια
Η σημασία της Κύπρου ως χρηματοοικονομικό κέντρο δεν πρέπει να επιτρέψει τη δημιουργία και ανάπτυξη φημών περί της αξιοπιστίας της. Ως εκ τούτου, για να ενισχύσει περαιτέρω την αξιοπιστία, η Κύπρος έχει υποβληθεί σε ανεξάρτητο διαγνωστικό έλεγχο από τους οίκους Moneyval και Deloitte, ο οποίος οριστικοποιήθηκε στις αρχές Μαΐου του 2013. Οι συστάσεις του ανεξάρτητου ελέγχου θα υλοποιηθούν ως μέρος ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης.

Περαιτέρω, θα δημιουργηθεί μητρώο καταπιστευμάτων και θα αξιολογηθεί η λειτουργία του Εφόρου Εταιρειών από ανεξάρτητο φορέα. Η συνεργασία με μονάδες πληροφοριών του εξωτερικού θα ενισχυθεί περαιτέρω.

Περιοριστικά μέτρα
Η επιβολή των περιοριστικών μέτρων στις συναλλαγές ήταν μια αναγκαιότητα, δεδομένου ότι το τραπεζικό σύστημα υπέστη μερική μετατροπή καταθέσεων σε μετοχικό κεφάλαιο και ένα σοβαρό πλήγμα στην εμπιστοσύνη των καταθετών. Παρά το γεγονός ότι τα περιοριστικά μέτρα παρεμπόδισαν, αρχικά, την οικονομική δραστηριότητα, έχουν χαλαρώσει σημαντικά, σε σχέση με τα αρχικά. Κατεβλήθησαν και συνεχίζουν να καταβάλλονται προσπάθειες, προκειμένου να περιοριστεί η διάρκεια και το πεδίο εφαρμογής τους στον ελάχιστο απαιτούμενο βαθμό.
Περαιτέρω σταδιακή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, μέχρι την πλήρη άρση τους, παραμένει κορυφαία προτεραιότητα των Αρχών. Οι Αρχές αναζητούν τρόπους για τερματισμό τους το συντομότερο δυνατό, μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες και έχουν καταρτίσει ένα οδικό χάρτη με την Τρόικα για την σταδιακή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων.