Καιρός για διόρθωση στρεβλώσεων και λαθών χαρακτηρίζεται από τον υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη η τρέχουσα περίοδος.

Σε συνέντευξη στο InBusinessNews, o υπουργός χαρακτηρίζει τα ψηλά επιτόκια των τελευταίων ετών ως μία σημαντική στρέβλωση αλλά και ενδεχομένως ως ένδειξη κινδύνου.

Ερωτούμενος αν η κυβέρνηση οφείλει να πει mea culpa διερωτάται αν πρέπει και κάποιοι άλλοι να πουν το δικό τους mea culpa και κάνει σαφή αναφορά σε όσους απέρριψαν το πρώτο νομοσχέδιο για το κούρεμα και σε όσους συμμετείχαν στη λήψη αποφάσεων τα τελευταία χρόνια.

Σημειώνει πως δεν τον ανησυχεί η απόκλιση των φορολογικών εσόδων, αφού στα σενάρια στα οποία βασίζονται οι αναλύσεις τους είναι γίνεται αναφορά σε μεγαλύτερη απόκλιση των εσόδων. Παράλληλα, καθησυχάζει τους δημοσίους υπαλλήλους αφού αναφέρει πως αν χρειαστεί μείωση δαπανών δεν θα γίνει αποσπασματικά. Γι’ αυτό σημειώνει πως ήδη ο προϋπολογισμός του 2014 ξεκίνησε να ετοιμάζεται και θα στηριχθεί σε ρεαλιστικές προβλέψεις. Κάτι για το οποίο δόθηκαν σαφείς πολιτικές οδηγίες.

Υπάρχουν κάποια σημεία του οικονομικού προγράμματος τα οποία θεωρούνται κατά την άποψη σας κλειδιά; 

Το πρόγραμμα πρέπει να εφαρμοστεί με συνέπεια και αποτελεσματικότητα και εντός των χρονοδιαγραμμάτων. Ήδη η κυβέρνηση οργανώνεται για το πολύ σημαντικό σκέλος της εφαρμογής και παρακολούθησης τόσο του μνημονιακού όσο και του κυβερνητικού προγράμματος το οποίο επικεντρώνεται κυρίως σε μέτρα ενθάρρυνσης της οικονομικής δραστηριότητας και την ανάπτυξης.
Υπάρχει μεγάλη πίεση ή καλύτερα στενά περιθώρια στα οποία πρέπει να κινηθούν τα δημόσια οικονομικά αφού αποτελούν αντανάκλαση της πραγματικής οικονομίας. Ειδικά τώρα που δεν υπάρχουν περιθώρια για δαπάνες πέραν των αντίστοιχων εσόδων.

Και κάπου εδώ προκύπτει η ενδεχόμενη ανάγκη λήψης επιπρόσθετων μέτρων;

Πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι να διαχειριστούμε μία δύσκολη κατάσταση. Επαναλαμβάνω πως δεν έχουμε πρόθεση αύξησης φορολογιών που έχουν ήδη επιβαρύνει τους παραγωγικού τομείς της οικονομίας. Μεγαλύτερη ώθηση θα δοθεί στην ενθάρρυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας ώστε να αυξηθούν και τα κρατικά έσοδα. Βέβαια, δεν θα είναι εύκολο και γι΄ αυτό πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για κάθε ενδεχόμενο.

Τα φορολογικά έσοδα σημείωσαν δραματική μείωση το πρώτο τρίμηνο το έτους. Έχει δημιουργηθεί ήδη απόκλιση από τα δεδομένα του μνημονίου;

Δεν νομίζω πως υπάρχει τεράστια απόκλιση. Κατ’ ακρίβεια εργαζόμαστε με βάση μεγαλύτερα ποσοστά απόκλισης των φορολογικών εσόδων. Θεωρώ πως αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει τρόπος για να προβαίνουμε σε τελικές εκτιμήσεις πέραν αυτών που είναι στο μνημόνιο.

Αυτά όμως ακούνε όσοι υποστηρίζουν πως μέχρι το τέλος του έτους θα υπάρξει νέα δέσμη μέτρων.

Φορτικά επαναλαμβάνω την πραγματικότητα στην οποία θα βαδίσουμε. Οι δαπάνες θα ισούνται με τα έσοδα. Κανείς δεν μας δανείζει πέραν εκείνων που εισπράττουμε. Δεν είναι θέμα επιλογής αλλά πραγματικότητας και ελλειματικών προϋπολογισμών οι οποίοι δεν μπορούν να καλυφθούν.

Όταν κρατικός αξιωματούχος μιλά για μείωση δαπανών, η πρώτη σκέψη πάει σε μειώσεις μισθών και περικοπές επιδομάτων.

Δεν είναι θέμα προσανατολισμού αλλά ούτε και της ώρας η κατάρτιση τέτοιων προτάσεων. Ξεκινήσαμε ήδη τον προϋπολογισμό του 2014 με στόχο να αξιολογηθεί και το κάθε ευρώ που θα ξοδεύεται. Θα καθοριστεί οροφή στον προϋπολογισμό στη βάση αυστηρών προβλέψεων, τόσο στο σύνολο όσο και για κάθε υπουργείο ξεχωριστά. Το κάθε υπουργείο είναι που πρέπει να καταρτίσει  το πρόγραμμα με το οποίο θα λειτουργήσει. Δεν έχουμε στόχο την αποσπασματική περικοπή δαπανών και διόρθωσης. Ο προϋπολογισμός θα καταρτίζεται με τη μέγιστη ακρίβεια στα πλαίσια της πραγματικότητας ώστε να μην έχουμε φαινόμενα προηγούμενων ετών που στα μέσα της χρονιάς τρέχαμε για συμπληρωματικούς προϋπολογισμούς.

Τι φταίει για αυτές τις λανθασμένες προβλέψεις; Σας ρωτώ γιατί καλείστε να συνεργαστείτε με τους ίδιους τεχνοκράτες που συνεργάστηκε και η προηγούμενη κυβέρνηση.

Μάλλον θα πρέπει να απευθύνεται σε άλλους αυτήν την ερώτηση. Να πω απλά πως έχουν δοθεί πολιτικές οδηγίες ώστε οι όποιες τεχνοκρατικές προβλέψεις γίνουν φέτος να αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα.

Υπάρχει μία πρόνοια στο μνημόνιο που προβλέπει τη μετακύλιση της λήξης των κρατικών ομολόγων. Πως προχωρά αυτή η διαδικασία;

Δεν έχει υλοποιηθεί ακόμα κάτι σχετικό με τη μετακύληση των ομολόγων. Ξεκίνησε προεργασία και σχεδιασμός και πιστεύω πως σ’ αυτό το θέμα δεν θα υπάρχει κάποιο πρόβλημα.

Πως θα εισρεύσει ρευστότητα στην οικονομία από τη στιγμή που η Τράπεζα Κύπρου έχει επιφορτιστεί το ELA της Λαϊκής ενώ Ελληνική Τράπεζα και Συνεργατισμός είναι σε αναζήτηση κεφαλαίων;

Το τραπεζικό σύστημα πλέον πρέπει να λειτουργεί σε πιο ορθολογιστικό πλαίσιο το οποίο θα διασφαλίζει πως τα δάνεια θα δίδονται εκεί και όπου η αποπληρωμή θεωρείται βέβαιη και όχι όπου υπάρχει επαρκής ενυπόθηκη εξασφάλιση. Είναι μία από τις στρεβλώσεις που έχουν καταστήσει τον κυπριακό ιδιωτικό δανεισμό τον μεγαλύτερο ίσως σε ολόκληρη την Ευρώπη. Βέβαια, η ρευστότητα δεν διασφαλίζεται με κεφάλαια αλλά από την εύρυθμη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος που θα διοχετεύει καταθέσεις με ένα τρόπο ορθολογιστικό εκεί και όπου αναδεικνύεται η προοπτική αποπληρωμής ώστε να υπάρχει ο σωστός κύκλος του χρήματος. Αυτή τη βασική, σχεδόν στοιχειώδη προσέγγιση, χρειάζεται το τραπεζικό σύστημα. Εκ των πραγμάτων το σύστημα υπέστη μία απότομη διόρθωση αλλά χρειάζεται ακόμα πολλά για να έρθει η προσαρμογή του τομέα. Θεωρώ πως παρά την οδυνηρότητα της κατάστασης υπάρχουν οι προοπτικές για καλύτερη λειτουργία και εποπτεία του συστήματος.

Ίσως όμως πλέον να είναι κυρίως θέμα εμπιστοσύνης στο σύστημα;

Χωρίς αμφιβολία. Ωστόσο το ένα ενισχύει το άλλο. Σε νέες καταθέσεις, σε νέο δανεισμό και ούτω καθ’ εξής. Συμφωνώ ότι η εμπιστοσύνη και η αξιοπιστία είναι το Αλφα και το Ωμέγα. Καταγράφω μία θετική συμπεριφορά της αγοράς κατά τον πρώτο πολύ δύσκολο μήνα και πιστεύω πως αν όλοι είμαστε συνεπείς σε όσα πρέπει να γίνουν τότε θα επανακτήσουμε την εμπιστοσύνη.

Υπάρχει η σχολή που λέει πως σε περιόδους υπερθέρμανσης της οικονομίας τα επιτόκια δεν πρέπει να μειώνονται αλλά να αυξάνονται.

Δεν νομίζω πως πλέον είμαστε σε περίοδο υπερθέρμανσης, η οποία τερματίστηκε θα έλεγα βίαια. Διανύουμε περίοδο διόρθωσης και αναπόσπαστο κομμάτι πρέπει να είναι η διασφάλιση χαμηλότερου δανεισμού. Η αποκλιμάκωση είναι αναγκαία.

Μπορεί όμως να αποτελέσει αντικίνητρο για όσους έχουν καταθέσεις στην Κύπρο και σκέφτονται τα επόμενα βήματα τους;

Δεν ήταν κίνητρο αλλά στρέβλωση το ύψος των επιτοκίων. Πρέπει να διερωτηθούμε γιατί υπήρχαν επιτόκια πολλαπλάσια άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Το θεωρώ ως μία ένδειξη της ανισοσκέλιας που είχε δημιουργηθεί στο σύστημα και όχι ως μία υγιή ένδειξη. Υπάρχει και η άλλη προσέγγιση που θεωρεί τα ψηλά επιτόκια ως ένδειξη υψηλού ρίσκου.

Ίσως όμως να είχαμε βολευτεί ως κοινωνία σ’ αυτά τα ψηλά επιτόκια τα τελευταία χρόνια;

Η νέα κυβέρνηση ευθύς εξαρχής τόνισε την ανάγκη για μείωση των επιτοκίων. Οι στρεβλώσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται έγκαιρα και όχι να αφήνονται και να οδηγούν σε ένα βόλεμα όπως είπατε κι εσείς.

Ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο πως έγινε η πώληση των εργασιών των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα. Ακούγονται διάφορα περί ξεπουλήματος χωρίς όμως ακόμα να δίδονται εξηγήσεις από την Κεντρική Τράπεζα και την Κυβέρνηση.

Ήταν βασικός όρος του Eurogroup. Υπό τις περιστάσεις δεν υπήρχαν ούτε εύκολες λύσεις ούτε πολλές επιλογές. Ήταν αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης μεταξύ των Κεντρικών Τραπεζών Κύπρου και Ελλάδας. Σημειώνω τη σύμφωνο γνώμη τόσο του ΔΣ της Τράπεζας Κύπρου όσο και της Ελληνικής Τράπεζας.

Ακούγοντας σας να λέτε αυτά έμμεσα συμπεραίνουμε πως όντως δεν ήταν συμφέρουσα η κατάληξη.

Δεν μίλησα για το πόσο συμφέρουσα ήταν αλλά έχω επιβεβαιώσει ότι ήταν όρος αυστηρός και ξεκάθαρος.

Και αποτέλεσμα μη σκληρής διαπραγμάτευσης;

Η αποτελεσματική διαπραγμάτευση δεν διασφαλίζεται με υποτιθέμενη σκληρότητα. Δεν είχαμε διαπραγματευτικά περιθώρια. Ούτε τα δημόσια οικονομικά παρείχαν τα όποια περιθώρια ούτε η κατάσταση του τραπεζικού συστήματος όπως είχε αφεθεί. Έπρεπε να ληφθούν αποφάσεις κάτω από μία αφόρητα δύσκολη κατάσταση. Επιλογές δεν υφίσταντο και αυτό είναι το τίμημα λαθών, παραλείψεων και ολιγωρίας που οδήγησαν στη γνωστή κατάσταση.

Όπως τοποθετήθηκαν τις προάλλες οι κύριοι Ρεν και Άσμουσεν  κάποιος θα μπορούσε να πει πως δικαιώνουν τη θέση της κυβέρνησης Χριστόφια ότι για όλα φταίνε οι τράπεζες.

Αν επιλέξουμε να ακούσουμε μόνο κάποια σημεία ίσως να καταλήγαμε σ’ αυτό το συμπέρασμα. Στο σύνολο των τοποθετήσεων αποδίδονται ξεκάθαρα ευθύνες και στη κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αδυνατώ να αντιληφθώ πως οι δηλώσεις των ευρωπαίων αξιωματούχων θα μπορούσαν να εκληφθούν ως δικαίωση της προηγούμενης κυβέρνησης. Δικαίωση και την προηγούμενης κυβέρνησης και της Κύπρου θα αποτελούσε μία αξιόπιστη και σοβαρή πολιτική η οποία θα βασιζόταν στην έγκαιρη λήψη αποφάσεων ώστε να μην έφτανε η Κύπρος σ’ αυτήν τη δύσκολη θέση.

Ο Μιχάλης Σαρρής δεν μπορούσε να εφαρμόσει σοβαρή και αξιόπιστη πολιτική;

Ο Μιχάλης Σαρρής όταν υπηρέτησε στο Υπουργείο Οικονομικών οδήγησε την Κύπρο στο επίτευγμα της ένταξης στην ευρωζώνη. Κάποιοι άλλοι κυβέρνησαν στο ενδιάμεσο με αποτέλεσμα η επάνοδος του στο υπουργείο να πραγματοποιηθεί κάτω από αυτήν την αφόρητα δύσκολη κατάσταση. Η πρόωρη αποχώρηση του από το ΥΠΟΙΚ σχετίζεται αποκλειστικά και μόνο με λόγους πολιτικής ευθιξίας τους οποίος ο ίδιος εξήγησε και οι οποίοι σχετίζονται με τις έρευνες στη Λαϊκή Τράπεζα.

Πως προχωρά η διαδικασία στην Τράπεζα Κύπρου με την απορρόφηση της Λαϊκής;

Η κυβέρνηση αναμένει και απαιτεί ταχύτατη ολοκλήρωση των διαδικασιών που αφορούν την Τράπεζα Κύπρου και τη συνένωση της με τη Λαϊκή Τράπεζα και ασφαλώς σε σχέση με την έξοδο της από το καθεστώς εξυγίανσης. Έχουμε μία συμφωνία με την Κεντρική Τράπεζα αλλά ασφαλώς όσα επιβάλλει το καλό του τόπου πρέπει να εφαρμόζονται άμεσα.

Να θεωρούμε δηλαδή θέμα ημερών την έξοδο από το καθεστώς διαχείρισης;

Θεωρώ πως έχουμε ήδη καθυστερήσει με αυτήν την διαδικασία.

Υπάρχει κάτι νεότερο σε σχέση με το θέμα του Διευθύνοντος Συμβούλου;

Όχι είναι όμως ένα θέμα που πρέπει να ολοκληρωθεί.

Υπάρχει στη βουλή μία πρόταση νόμου για διορισμό εκτελεστικών συμβούλων στην Κεντρική Τράπεζα. Πως το αντιμετωπίζετε;

Πρόκειται για μία κοινοβουλευτική πρωτοβουλία και δεν θα ήθελα να εκφράσω άποψη παρά μόνο να πω πως η αρτιότερη λειτουργία του Διοικητικού Συμβουλίου της Κεντρικής Τράπεζα πρέπει να αποτελεί κοινό στόχο όλων, συμπεριλαμβανομένης και της διοίκησης της ΚΤ. Προς αυτήν κατεύθυνση πρέπει όλοι να εργαστούμε.

Ως κυβέρνηση δεν νομίζετε πως οφείλετε απολογίες ή ένα mea culpa στον κυπριακό λαό από τη στιγμή που δεν τηρήσατε την υπόσχεση σας για μη επηρεασμό των καταθέσεων;

Η αποφυγή του κουρέματος των καταθέσεων αποτελούσε ξεκάθαρη και ειλικρινή τοποθέτηση του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας. Οι καταστάσεις με τις οποίες ο Πρόεδρος και η Κυβέρνηση βρέθηκαν αντιμέτωποι δεν επέτρεψαν την υπεράσπιση αυτή της θέσης και η πολιτική ευθύνη έχει με εντιμότητα αναληφθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Δεν θα ήθελα, αφού με ρωτάτε για mea culpa, να υπονοήσω πως ίσως μία παρόμοια, εκ των υστέρων έστω, ανάληψη ευθύνης θα έπρεπε να εκφραστεί από όσους απέρριπταν επιλογές χωρίς να έχουν εναλλακτικές με αποτέλεσμα πολύ σύντομα να βρεθούμε ενώπιον ακόμα πιο οδυνηρών τετελεσμένων και δύσκολων αποφάσεων.

Αναφέρεστε στην απόφαση της Βουλής να καταψηφίζει το πρώτο νομοσχέδιο για το κούρεμα;

Μιλώ και για εκείνο το περιστατικό αλλά και ευρύτερα με αίσθημα αυτοκριτικής εκ μέρους όλων μας για την πορεία των τελευταίων ετών.

Αν η βουλή έγκρινε το αρχικό κούρεμα θα ήταν καλύτερες οι εξελίξεις;

Πιστεύω πως θα ήταν καλύτερα τα πράγματα. Ίσως όχι πολύ καλύτερα αλλά καλύτερα.

Υπάρχει κόντρα μεταξύ εσάς και του Αβέρωφ Νεοφύτου;

Προσωπικά αν υπάρχει κάτι για το οποίο έχω κατηγορηθεί είναι για το ότι ήμουν και παραμένω ένας από τους στενότατους συνεργάτες του προέδρου του Δημοκρατικού Συναγερμού. Κάτι που επιβεβαιώνω. Ήμουν και παραμένω στενότατος συνεργάτης του Αβέρωφ Νεοφύτου ειδικά στα θέματα οικονομικής πολιτικής στα οποία εκ των πραγμάτων έχει δικαιωθεί.

Άρα να αναμένουμε πως θα ικανοποιηθούν κάποιες απαιτήσεις που έθεσε σε σχέση με τη φορολογία των ακινήτων;

Ο Δημοκρατικός Συναγερμός δεν υιοθέτησε αυτήν την πρόταση με ευχαρίστηση αλλά επειδή δεν υπήρχαν τα χρονικά περιθώρια εναλλακτικών επιλογών. Με ανάλογη δυσφορία αποφάσισε σχετικά και το Υπουργικό Συμβούλιο. Παραμένει η δέσμευση για βελτίωση αυτής της προσωρινής ρύθμισης μέχρι να βρεθεί μία συνολική ρύθμιση για το θέμα.