Την περιγραφή του Προϋολογισμού απέστειλε στη Βουλή και στα ΜΜΕ το Υπουργείο Οικονομικών, ενώ ολόκληρη η πρόταση για τον Προϋπολογισμό του επόμενου έτους θα κατατεθεί τις επόμενες μέρες στη Βουλή.
Το Υπουργείο Οικονομικών στην περιγραφή του αναφέρει:
1. Ο Προϋπολογισμός του 2013 ετοιμάστηκε σε ιδιαίτερα δύσκολες και πρωτόγνωρες για την Κύπρο συνθήκες όπου ο αποκλεισμός μας από τις χρηματαγορές από τον Ιούλιο του 2011 και οι εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα της Κύπρου λόγω της μεγάλης έκθεσής του στην ελληνική οικονομία έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα τόσο για την κυπριακή οικονομία όσο και για την κυπριακή κοινωνία ευρύτερα.
2. Η κυπριακή οικονομία εξακολουθεί δυστυχώς να αξιολογείται αρνητικά από τους διεθνείς οργανισμούς και οίκους αξιολόγησης. Οι υποβαθμίσεις που έγιναν τους τελευταίους δεκαπέντε μήνες, οφείλονται κυρίως στην ανάγκη κεφαλαιοποίησης των κυπριακών τραπεζών και στα διαρθρωτικά και δημοσιονομικά προβλήματα που συνεχίζουν να πλήττουν καίρια την κυπριακή οικονομία.
3. Ως επακόλουθο, η Κυβέρνηση συνεχίζει να δανείζεται βραχυχρόνια μόνο από την εγχώρια αγορά, με σχετικά ψηλό κόστος. Η αύξηση των επιτοκίων δανεισμού του δημόσιου τομέα επιφέρει ανάλογες αυξήσεις στα επιτόκια δανεισμού του ιδιωτικού τομέα επηρεάζοντας δυσμενώς την αναπτυξιακή προοπτική της κυπριακής οικονομίας. Παράλληλα, η πιστωτική επέκταση έχει περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό λόγω της προσπάθειας των Τραπεζών να βελτιώσουν τους κεφαλαιακούς τους δείκτες.
4. Με βάση τα πιο πάνω, και κυρίως για στήριξη του τραπεζικού μας τομέα και για κάλυψη των χρηματοδοτικών μας αναγκών η Κυβέρνηση υπέβαλε αίτημα για ένταξή μας στο Μηχανισμό Στήριξης με την υπογραφή σχετικού Μνημονίου που προνοεί τη δέσμευση για υλοποίηση ενός αξιόπιστου οικονομικού προγράμματος που να διασφαλίζει την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών, την ενδυνάμωση της ανταγωνιστικότητας και την επαναφορά της εμπιστοσύνης στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα.
5. Ο Προϋπολογισμός του 2013 είναι προϋπολογισμός λιτότητας από τον οποίο έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο οι λειτουργικές και μη παραγωγικές δαπάνες.
6. Προβλέπεται ότι, ο ρυθμός ανάπτυξης του 2012 θα είναι αρνητικός με τις προοπτικές για το 2013 να μην είναι ευοίωνες αφού προβλέπεται περαιτέρω συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας. Η λήψη μέτρων αποτελεί τη μόνη επιλογή για διόρθωση των ανισοσκελειών, επαναφορά της μακροοικονομικής σταθερότητας και ανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών και των επενδυτών στην κυπριακή οικονομία. Ο περιορισμός του δημοσιονομικού ελλείμματος με την παράλληλη αναστροφή της αυξητικής πορείας του δημόσιου χρέους, ως ποσοστό του ΑΕΠ, θα περιορίσει σε σημαντικό βαθμό τις χρηματοδοτικές μας ανάγκες και την εξάρτησή μας από τις χρηματαγορές. Έτσι, οι μειωμένες χρηματοδοτικές ανάγκες που θα προκύψουν θα οδηγήσουν στην απελευθέρωση πόρων οι οποίοι θα διοχετεύονται για την ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό και την ανανέωση της υποδομής της οικονομίας και κατά συνέπεια τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του λαού.
ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 2012-2015
Ρυθμός Οικονομικής Ανάπτυξης
7. Οι επιπτώσεις από την παρατεταμένη κρίση χρέους στην ευρωζώνη εκτιμάται ότι επηρέασαν αρνητικά όχι μόνο τους βραχυπρόθεσμους αλλά και τους μεσοπρόθεσμους ρυθμούς ανάπτυξης, με επακόλουθο ανάλογες δυσμενείς επιπτώσεις κυρίως στην απασχόληση και τα δημόσια οικονομικά. Τα έτη 2013-2014 θα είναι ιδιαίτερα δύσκολα λόγω του δυσμενούς εξωτερικού περιβάλλοντος, της αναπόφευκτης διόρθωσης στους τομείς των κατασκευών και των τραπεζών, της δημοσιονομικής διόρθωσης αλλά και λόγω του αρνητικού οικονομικού κλίματος γενικότερα. Αντίθετα, ο τουρισμός και οι άλλες υπηρεσίες αναμένεται να συνεισφέρουν θετικά.
8. Ο ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας υπολογίζεται να συρρικνωθεί κατά περίπου 2,4% για το 2012 και να κυμανθεί γύρω στο -3,5% το 2013 σε πραγματικούς όρους.
9. Ο ρυθμός ανάπτυξης βραχυπρόθεσμα επηρεάζεται από την εφαρμογή των μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης και μεσοπρόθεσμα από το βαθμό ανάκαμψης τόσο της παγκόσμιας οικονομίας όσο και των οικονομιών των κυριότερων εμπορικών εταίρων μας και κυρίως της Ελλάδας. Σε περίπτωση που οι προβλέψεις για σταδιακή ανάκαμψη της διεθνούς οικονομίας δεν επιβεβαιωθούν, τότε οι επιπτώσεις στην κυπριακή οικονομία θα είναι ανάλογες. Η εφαρμογή μέτρων διαρθρωτικού χαρακτήρα σε συνδυασμό με την ανάπτυξη υποδομών για την εξόρυξη υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κύπρου μεσοπρόθεσμα θα επηρεάσει θετικά το δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης.
Αγορά Εργασίας
10. Η αποδυνάμωση της αναπτυξιακής πορείας της κυπριακής οικονομίας επηρέασε αρνητικά και την αγορά εργασίας με κάποια χρονική υστέρηση. Για το 2012, η ανεργία προβλέπεται να φθάσει γύρω στο 12% του εργατικού δυναμικού. Σχετικά ψηλά ποσοστά ανεργίας παρουσιάζονται κυρίως στους τομείς των κατασκευών, του εμπορίου, των ξενοδοχείων και των εστιατορίων. Ψηλά ποσοστά ανεργίας παρουσιάζονται στους νεοεισερχομένους στην αγορά εργασίας, λόγω μειωμένων ευκαιριών απασχόλησης. Τα επόμενα χρόνια 2013-2015 η ανεργία προβλέπεται να αυξηθεί περαιτέρω και να διατηρηθεί σε ψηλά επίπεδα.
11. Η αποκλιμάκωση της ανεργίας θα επέλθει σταδιακά μόνο με την ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας που δύναται να εισέλθει με την εφαρμογή διαρθρωτικών μέτρων που αυξάνουν το δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης.
Ανταγωνιστικότητα – Πληθωρισμός
12. Το 2012 ο πληθωρισμός, με βάση το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, υπολογίζεται ότι θα κυμανθεί γύρω στο 3.5%, παρά τη συρρίκνωση της εσωτερικής ζήτησης έναντι 3.3% τον προηγούμενο χρόνο λόγω κυρίως αύξησης του συντελεστή Φ.Π.Α. κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες, της αύξησης στο φόρο κατανάλωσης για καπνικά προϊόντα καθώς και στις αυξήσεις των διεθνών τιμών του αργού πετρελαίου. Για το 2013 ο πληθωρισμός προβλέπεται να μειωθεί γύρω στο 1½% και για τη διετία 2014-2015, ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα σταθεροποιηθεί και θα κυμανθεί στα ίδια επίπεδα.
Ανταγωνιστικότητα - Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών
13. Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται τα επόμενα χρόνια να διατηρηθεί σε χαμηλά επίπεδα σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Συγκεκριμένα το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών για το 2012 προβλέπεται να κυμανθεί γύρω στο 4% του ΑΕΠ. Η περαιτέρω συγκράτηση της εσωτερικής ζήτησης και η καλή επίδοση των εξαγωγών αναμένεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Δημόσια Οικονομικά 2012
14. Το δημοσιονομικό έλλειμμα αποτελεί καίριας σημασίας πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η κυπριακή οικονομία.
15. Η προβλεπόμενη επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των δημοσίων εσόδων σε συνδυασμό με τις υφιστάμενες δεσμεύσεις δαπανών συνεπάγεται σημαντική επιδείνωση του διαρθρωτικού δημοσιονομικού ελλείμματος.
16. Με βάση τα αποτελέσματα της περιόδου Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2012 το δημοσιονομικό έλλειμμα αυξήθηκε οριακά στο 3.6% του ΑΕΠ σε σύγκριση με 3.4% του ΑΕΠ την αντίστοιχη περίοδο του 2011 ενώ για ολόκληρο το 2012 εκτιμάται ότι θα φθάσει γύρω στο 5.5% του ΑΕΠ σε σύγκριση με 6.3% το 2011.
17. Η προώθηση σειράς μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης κατά το 2011-2012 δεν οδήγησε στην αρχική αναμενόμενη βελτίωση του δημοσιονομικού ισοζυγίου κατά το 2012 λόγω εμβάθυνσης της οικονομικής κρίσης. Τα έσοδα κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2012 διατηρήθηκαν στα ίδια επίπεδα με την αντίστοιχη περίοδο του 2011.
18. Η πιο πάνω εικόνα οφείλεται κυρίως στην περαιτέρω συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας και ιδιαίτερα της κατανάλωσης.
19. Οι δημόσιες δαπάνες κατά την υπό αναφορά περίοδο αυξήθηκαν οριακά με ρυθμό ύψους 0,4% λόγω αύξησης των δαπανών για φιλοδωρήματα και συντάξεις, για επιδοτήσεις, για πληρωμές τόκων καθώς και για πληρωμές του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
20. Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ ανήλθε στο 70,7% στο τέλος του 2011 σε σύγκριση με 61,2% στο τέλος του προηγούμενου χρόνου, ενώ για το 2012 προβλέπεται να ανέλθει στο 85,8% του ΑΕΠ λόγω του υψηλού πρωτογενούς ελλείμματος σε συνδυασμό με την έκδοση ομολόγου για την κεφαλαιοποίηση Τραπεζικού Ιδρύματος.
21. Στα πλαίσια της αίτησης της Κυπριακής Δημοκρατίας για Χρηματοοικονομική στήριξη και κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών του Κράτους και των διαβουλεύσεων με την Τρόικα συμφωνήθηκαν τα μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης τα οποία έχουν ενσωματωθεί στο υπό αναφορά νομοσχέδιο του περί Προϋπολογισμού Νόμου του 2013. Τα μέτρα αφορούν τόσο το σκέλος των εσόδων όσο και το σκέλος των δαπανών.
Τα κύρια μέτρα στο σκέλος των εσόδων έχουν ως ακολούθως:
(α) Αναθεώρηση και επιβολή τελών για την παροχή ιατροφαρμακευτικών υπηρεσιών από τα κρατικά νοσηλευτήρια.
(β) Αύξηση του τραπεζικού τέλους επί των καταθέσεων.
(γ) Τροποποίηση της νομοθεσίας περί ακίνητης ιδιοκτησίας για μείωση του αφορολόγητου ποσού και αναθεώρηση των φορολογικών συντελεστών.
(δ) Φορολόγηση των αποδόσεων των τυχερών παιγνιδιών του ΟΠΑΠ και του Κρατικού Λαχείου.
Τα μέτρα στο σκέλος των δαπανών έχουν ως ακολούθως:
(α) Κλιμακωτή μείωση απολαβών στον Κρατικό και Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα.
(β) Παγοποίηση της απασχόλησης στο δημόσιο τομέα και μείωση του προσωπικού λόγω αφυπηρετήσεων.
(γ) Εξορθολογισμός επιδομάτων αξιωματούχων, κρατικών υπαλλήλων και ωρομίσθιου προσωπικού καθώς και φορολόγηση των συντάξιμων επιδομάτων αξιωματούχων και κρατικών υπαλλήλων.
(δ) Σταδιακή αύξηση του ορίου ηλικίας υποχρεωτικής αφυπηρέτησης.
(ε) Κατάργηση και παγοποίηση θέσεων ωρομίσθιου προσωπικού.
24. Με την ενσωμάτωση των πιο πάνω μέτρων στο νομοσχέδιο του περί Προϋπολογισμού Νόμου του 2013 το δημοσιονομικό ισοζύγιο παρουσιάζει σταδιακή βελτίωση με το έλλειμμα να περιορίζεται στο 4,4% του ΑΕΠ το 2013 και στη συνέχεια το 2014 να περιορίζεται περαιτέρω στο 3,2% ενώ το 2015 μειώνεται στο -1,6%. Το δημόσιο χρέος συνεχίζει την αυξητική του πορεία όπου το 2013 φτάνει το 92% του ΑΕΠ, το 2014 κορυφώνεται στο 95% και μετέπειτα προβλέπεται να ακολουθήσει καθοδική πορεία.
2012 2013 2014 2015
Δημοσιονομικό Έλλειμμα % ΑΕΠ -5,2 -4,4 -3,2 -1,6
Δημόσιο Χρέος % ΑΕΠ 85,8 92,0 95,6 95,0
ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2013
25. Συνολικά, ο Προϋπολογισμός του 2013 προβλέπει έσοδα, εξαιρουμένων των δανείων, ύψους €5.860 εκ. σε σύγκριση με αναθεωρημένα έσοδα ύψους €5.768 εκ. το 2012. Ο ρυθμός αύξησης των εσόδων το 2013 υπολογίζεται να φθάσει το 1,6% σε σύγκριση με την αναμενόμενη αύξηση ύψους 1,5% το 2012.
26. Το σύνολο των προϋπολογιζόμενων πιστώσεων του Προϋπολογισμού του 2013 εξαιρουμένων των αποπληρωμών των δανείων, ανέρχεται στα €6.950 εκ. σε σύγκριση με προϋπολογιζόμενες δαπάνες ύψους €7.449 εκ. το 2012, δηλαδή παρουσιάζουν ποσοστιαία μείωση σε 6.6% σε σύγκριση με μείωση 3,3% που προϋπολογίστηκε τον προηγούμενο χρόνο.
Έσοδα
27. Τα κρατικά έσοδα τα τελευταία χρόνια παρουσιάζουν υποτονικούς ρυθμούς ανάπτυξης σ΄ αντίθεση με το δυναμισμό που παρουσίασαν τη διετία 2007-2008 ως αποτέλεσμα της έντονης δραστηριότητας του τομέα των ακινήτων. Τα δημόσια έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2013 υπολογίζεται ότι θα μειωθούν στο 33,1% σε σύγκριση με 32,8% το 2012 λόγω του αρνητικού οικονομικού κλίματος που επικρατεί καθώς και λόγω των χρόνιων διαρθρωτικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η κυπριακή οικονομία.
28. Οι σημαντικότερες κατηγορίες εσόδων εξαιρουμένων των εσόδων από δάνεια είναι οι άμεσοι και έμμεσοι φόροι που συνολικά προϋπολογίζονται για το 2013 στα €4.887 εκ. και αποτελούν το 83,4% των συνολικών εσόδων. Το υπόλοιπο 16,4% των εσόδων, εξαιρουμένων των εισπράξεων από δάνεια, αφορούν τα μη φορολογικά έσοδα, όπως πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών και μεταβιβάσεις, που για το 2013 προϋπολογίζονται στα €972,7 εκ.
29. Τα φορολογικά έσοδα το 2013 προβλέπονται να παρουσιάσουν οριακή μείωση της τάξης του 0,1% σε σύγκριση με οριακή αύξηση της τάξης του 1,0% των αναθεωρημένων εσόδων για το 2012.
30. Ως ποσοστό του ΑΕΠ προϋπολογίζεται ότι, τα φορολογικά έσοδα το 2013 θα αυξηθούν οριακά στο 28,1% σε σύγκριση με 27,5% το 2012 παρά την περαιτέρω συρρίκνωση που αναμένεται να παρουσιάσει η κυπριακή οικονομία το 2013. Η οριακή αυτή αύξηση οφείλεται στον υποτονικό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας σε συνδυασμό με την προώθηση των μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης που περιλαμβάνει τόσο αποκοπές από το κρατικό μισθολόγιο, όσο και αυξήσεις διαφόρων φορολογιών. Τα έσοδα από την άμεση φορολογία, ως ποσοστό του ΑΕΠ, προϋπολογίζονται το 2013 να φθάσουν το 12,4% σε σύγκριση με 12,2% τον προηγούμενο χρόνο. Τα έσοδα από την έμμεση φορολογία, ως ποσοστό του ΑΕΠ, το 2013 προϋπολογίζονται να ανέλθουν στο 11,5% σε σύγκριση με 15,2% το 2012.
31. Αναλυτικά, τα έσοδα από την άμεση φορολογία το 2013 προβλέπονται να παρουσιάσουν μείωση της τάξης του 8,8% σε σύγκριση με την αύξηση ύψους 4,8% το 2012. Σε απόλυτους αριθμούς, το 2013 οι άμεσοι φόροι προϋπολογίζονται να φθάσουν περίπου τα €1.993εκ. σε σύγκριση με αναθεωρημένα έσοδα ύψους €2.185 εκ. για το 2012.
32. Συγκεκριμένα, τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, προβλέπεται να μειωθούν με ρυθμό ύψους 2,2% το 2013 και να περιοριστούν στα €629 εκ. σε σύγκριση με αναθεωρημένα έσοδα ύψους €642 εκ. το 2012 ενώ τα έσοδα από τον εταιρικό φόρο προβλέπονται να μειωθούν κατά 13,9% και να περιοριστούν στα €670 εκ. σε σύγκριση με αναθεωρημένα έσοδα ύψους €778 εκ. το 2012.
33. Ο ρυθμός αύξησης των εσόδων από την έμμεση φορολογία προβλέπεται να αυξηθεί οριακά το 2013 κατά 0,9% σε σύγκριση με υπολογιζόμενη επιβράδυνση ύψους 1,8% το 2012. Αναλυτικότερα, τα έσοδα από το ΦΠΑ, προβλέπεται να σημειώσουν μείωση κατά 3,8% παρά την προϋπολογιζόμενη αύξηση του συντελεστή λόγω της αναμενόμενης συρρίκνωσης της ζήτησης και να περιοριστούν στα €1.635 εκ. σε σύγκριση με αναθεωρημένα έσοδα ύψους €1.700 εκ. το 2012. Όσον αφορά τα έσοδα από τους φόρους κατανάλωσης, το 2013 προβλέπονται να σημειώσουν αύξηση της τάξης του 9,9% σε σύγκριση με αναμενόμενη μείωση της τάξης του 3,4% το 2012, φθάνοντας έτσι τα €671 εκ. το 2013 σε σύγκριση με €611 εκ. το 2012 παρά τη μείωση της ιδιωτικής ζήτησης.
34. Τέλος, τα μη φορολογικά έσοδα προϋπολογίζονται το 2013 να αυξηθούν στα €799 εκ. σε σύγκριση με αναθεωρημένα έσοδα ύψους €773 εκ. το 2012 σημειώνοντας αύξηση ύψους 3,3% λόγω εισαγωγής τελών χρέωσης για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στα δημόσια νοσηλευτήρια, της κατάργησης των εξαιρέσεων για την επιβολή του τέλους επί των εταιρειών καθώς και στα αυξημένα τέλη που αφορούν την παραχώρηση δικαιωμάτων εξόρυξης υδρογονανθράκων.
Δαπάνες
35. Το σύνολο των προϋπολογιζόμενων δαπανών του Προϋπολογισμού του 2013, εξαιρουμένων των αποπληρωμών δανείων, ανέρχεται στα €6.950εκ. σε σύγκριση με €7449 εκ. το 2011 σημειώνοντας έτσι μείωση ύψους 7,9%.
36. Οι δημόσιες δαπάνες, ως ποσοστό του ΑΕΠ, προβλέπεται ότι θα μειωθούν σε σύγκριση με το 2012 και να περιορισθούν γύρω στο 40,0% από το 41,9% του προηγούμενου χρόνου. Από την ανάλυση προκύπτει ότι, σχεδόν όλες οι κατηγορίες δαπανών παρουσιάζουν μείωση ως ποσοστό του ΑΕΠ. Συγκεκριμένα, οι δαπάνες προσωπικού περιορίζονται στο 5,3% το 2012 από 4,7% τον προηγούμενο χρόνο λόγω κατάργησης μεγάλου αριθμού κενών θέσεων. Όσον αφορά τις μεταβιβάσεις λόγω κυρίως της περίληψης μειωμένων προνοιών για χορηγίες προς ημικρατικούς και άλλους οργανισμούς καθώς και λόγω καλύτερης στόχευσης των κοινωνικών παροχών μειώνονται, ως ποσοστό του ΑΕΠ, στο 11,8% από το 12,6%.
37. Οι λειτουργικές δαπάνες αυξάνονται ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 6,4% ενώ οι κεφαλαιουχικές δαπάνες μειώνονται στο 2,9% σε σύγκριση με 4,4% τον προηγούμενο χρόνο. Παράλληλα οι δαπάνες για τόκους προϋπολογίζονται να παρουσιάζουν αύξηση ως ποσοστό του ΑΕΠ, φθάνοντας στο 3,9% το 2013 σε σύγκριση με 3,5% τον προηγούμενο χρόνο.
38. Η μεγαλύτερη κατηγορία δαπανών του δημοσίου, οι δαπάνες προσωπικού που περιλαμβάνουν και τις συντάξεις και τα φιλοδωρήματα, υπολογίζονται να ανέλθουν στα €2.603 εκ. σε σύγκριση με €2.745 εκ. το 2012 σημειώνοντας μείωση της τάξης του 5,3%. Αναλυτικότερα, το 2013 οι απολαβές προσωπικού μειώνονται με ποσοστό ύψους 5,7% σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο λόγω αναμενόμενης μείωσης της απασχόληση σε συνδυασμό με την παγοποίηση των απολαβών. Οι συντάξεις και τα φιλοδωρήματα μειώνονται επίσης με ποσοστό ύψους 3,9% λόγω μειωμένου αριθμού αναμενόμενων αφυπηρετήσεων.
39. Η δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία δαπανών είναι οι μεταβιβαστικές πληρωμές που αποτελούνται κυρίως από τις κοινωνικές παροχές, τις χορηγίες προς τους ημικρατικούς οργανισμούς και τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης καθώς και τη συνεισφορά προς τα Ταμεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Το 2013 η πιο πάνω κατηγορία προβλέπεται να μειωθεί με ρυθμό ύψους 8,6% και να φθάσει τα €2.057εκ. σε σύγκριση με €2.250 εκ. το 2012 λόγω επέκτασης της στόχευσης των κοινωνικών παροχών και κατάργησης κάποιων σχεδίων καθώς και λόγω περίληψης μικρότερων χορηγιών για τους ημικρατικούς οργανισμούς και άλλους οργανισμούς . Οι κοινωνικές παροχές προϋπολογίζονται στα €963 εκ. σε σύγκριση με €1.115 εκ. τον προηγούμενο χρόνο σημειώνοντας ρυθμό μείωσης ύψους 13,7%.
40. Οι υπόλοιπες κατηγορίες δαπανών αφορούν τις λειτουργικές δαπάνες, τις κεφαλαιουχικές δαπάνες και τις πληρωμές τόκων.
41. Οι λειτουργικές δαπάνες προβλέπονται να ανέλθουν στα €1.107 εκ. το 2013 σε σύγκριση με €1.071 εκ. το 2012 σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 3,4% λόγω αύξησης των λειτουργικών εξόδων μη γραφειακών χώρων.
42. Οι κεφαλαιουχικές δαπάνες προβλέπεται να ανέλθουν στα €572 εκ. σε σύγκριση με €767 εκ. το 2012 δηλαδή παρουσιάζουν μείωση της του 25,4% λόγω αποπεράτωσης μεγάλων αναπτυξιακών έργων καθώς και λόγω συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας.
43. Οι δαπάνες τόκων προϋπολογίζονται για το 2013 να αυξηθούν κατά 10,3% και να ανέλθουν στα €675 εκ. σε σύγκριση με €612 εκ. το 2012 λόγω αύξησης του ύψους του δημόσιου χρέους και του μέσου κόστους εξυπηρέτησης του.
Κοινωνικές Παροχές – Δαπάνες
44. Μέσα στα πλαίσια της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης για εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών και συνεχή βελτίωση της κοινωνικής συνοχής και κυρίως των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού οι κοινωνικές παροχές (δηλαδή τα άμεσα χορηγήματα προς τους δικαιούχους) στοχεύονται.
Κατανομή Δαπανών κατά Υπουργείο
45. Η κατανομή των δαπανών κατά Υπουργείο έγινε λαμβάνοντας υπόψη το κοινωνικό και αναπτυξιακό όφελος στη βάση προτεραιοτήτων πολιτικής μέσα στα περιοριστικά πλαίσια που προκύπτουν από τις επιπτώσεις της διεθνούς οικονομικής κρίσης.
46. Οι συνολικές δαπάνες του προτεινόμενου Προϋπολογισμού κατά Υπουργείο (περιλαμβανομένων και των αποπληρωμών), όπως παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα, προβλέπονται να αυξηθούν με ρυθμό ύψους 7,5% και να φθάσουν τα €9.458 εκ. σε σύγκριση με €8.802 εκ. το 2012. Η αύξηση των προϋπολογιζόμενων δαπανών του 2013 σε σχέση με το 2012 οφείλεται στην αύξηση της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους.
Πάγιες Δαπάνες
47. Οι πάγιες δαπάνες κατά το 2012 προβλέπονται να αυξηθούν με ποσοστό ύψους 42,6% και να φθάσουν τα €3.688 εκ. σε σύγκριση με €2.586 εκ. το 2012. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στις αυξημένες αποπληρωμές δανείων.
Τακτικές Δαπάνες
48. Οι Τακτικές Δαπάνες κατά Υπουργείο, όπως παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί προβλέπονται, να μειωθούν με ρυθμό ύψους 4,4% και να φθάσουν τα €4.968 εκ. σε σύγκριση με €5.199 εκ. το 2012. Μειώσεις παρουσιάζουν σχεδόν όλα τα υπουργεία με αξαίρεση τα Υπουργεία Οικονομικών και Συγκοινωνιών και Έργων τα οποία παρουσιάζουν οριακούς ρυθμούς αύξησης ύψους 0,4% και 0,7% αντίστοιχα. Οι μειώσεις των τακτικών δαπανών των Υπουργείων οφείλονται στο περιορισμό των λειτουργικών δαπανών και των μεταβιβάσεων.
Αναπτυξιακές Δαπάνες
49. Οι αναπτυξιακές δαπάνες για το 2013 προϋπολογίζονται στα €802 εκ. σε σύγκριση με €1.017 εκ. το 2012 παρουσιάζοντας μείωση της τάξης του 21,2%. Ο λόγος είναι ότι μεγάλα αναπτυξιακά έργα κυρίως οδικά έργα και κτιριολογικά έχουν ολοκληρωθεί όπως η ανακαίνιση/ανάπλαση της λεωφόρου Αρχαγγέλου οι έξι λωρίδες, ο κυκλικός κόμβος του ΓΣΠ το κτίριο της Προεδρίας της ΕΕ, το κτίριο της Πολεοδομίας και Οικήσεως και άλλα.