Οι εξελίξεις δεν τελείωσαν
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει να χαράξει μια πορεία προς τον Φεβρουάριο 2018 και δεν θα ήταν αρκετό να στηριχτεί μόνο στην αγανάκτηση που θα βγάλει απέναντι στην τουρκική στάση. Θα χρειάζεται, επομένως, και τα αποτελέσματα στην οικονομία
Ενισχύεται ακόμα περισσότερο ο Ερντογάν; Και τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό για το Κυπριακό; Επειδή ενισχύθηκε, θα κάνει υποχωρήσεις; Μπορεί ο «νεο-σουλτάνος», όπως τον αποκαλούν, να κάνει υποχωρήσεις στην Κύπρο μόλις ακριβώς τον αμφισβήτησε με πυρά και αίμα έστω και μια μερίδα του στρατού;
Το κλειδί της λύσης βρίσκεται στην Άγκυρα. Αλλά στην Άγκυρα γίνονται οδομαχίες με τανκς. Το πραξικόπημα μπορεί να απέτυχε, αλλά η πολυδιαφημισμένη παντοκρατορία του Ταγίπ Ερντογάν μπαίνει σε αμφισβήτηση με τον χειρότερο τρόπο. Το κλειδί για λύση του Κυπριακού είναι στην Άγκυρα. Κάποιοι λένε το κρατάνε στρατιωτικοί και άλλοι επιμένουν ότι υπάρχει πάντα συνεννόηση και σύμπνοια μεταξύ στρατηγών και πολιτικών. Μπορεί να υπάρξει λύση του Κυπριακού μέχρι το τέλος του χρόνου... Αυτό διαβεβαίωναν τα Ηνωμένα Έθνη και κάποιοι ξένοι ηγέτες και ήταν και ευχή του Προέδρου Αναστασιάδη. Αλλά από την ημέρα που το έλεγαν μέχρι το τέλος του χρόνου, μπορεί και να γίνει κάποιο πραξικόπημα στην Τουρκία και να αλλάξουν όλα.
Πλάνα για την επόμενη μέρα
Ήταν που ήταν στραβό το κλίμα, αλλά το σκηνικό ανωμαλίας στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη είναι σαν να κατεβάζει την αυλαία των συνομιλιών στη Λευκωσία. Βέβαια, θα υπάρχουν αυτοί που επιμένουν. Που στέλνουν τουίτ και διοργανώνουν εκδηλώσεις για να «σπρώξουν» το κλίμα της λύσης. Όμως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που μεταξύ Μογγολίας και Λευκωσίας μάθαινε τι συμβαίνει στην Τουρκία, πρέπει στο αεροπλάνο της επιστροφής να κάνει κιόλας τα πλάνα του για την επόμενη μέρα.
Ένα ερώτημα πλανάται τώρα στον ορίζοντα εκείνων που επένδυσαν σε μια συμφωνία με τον Μουσταφά Ακιντζί και σε λύση με τις ευλογίες του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος σίγουρα έχει άλλα προβλήματα. Το ερώτημα βγαίνει από την ίδια τη δική τους επιχειρηματολογία. Διότι έλεγαν και προειδοποιούσαν ότι αν δεν υπάρξει συμφωνία για λύση, τότε θα ξεκινήσουν τα «παρατράγουδα». Ότι δηλαδή θα έχουμε συνεχείς απόπειρες αναβάθμισης του ψευδοκράτους και έντονη διπλωματική δραστηριότητα μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπέρ της Τουρκίας και των κατεχομένων. Πώς θα αντιμετωπίσει η Κυβέρνηση Αναστασιάδη την επόμενη μέρα και πώς θα διαχειριστεί όλα τα τεχνάσματα της Τουρκίας; Η αντιπολίτευση που τον περίμενε στη γωνία με κατηγορίες ότι «τα έχει βρει» με τον Ακιντζί και το κρύβει, δεν θα έχει κανένα πρόβλημα να μετατοπιστεί, καταγγέλλοντας ότι δεν έχει στρατηγική ούτε και τρόπους αντιμετώπισης της αναβάθμισης των κατεχομένων.
Ερωτήματα
Οι εξελίξεις στην Τουρκία δεν τελείωσαν. Ενισχύεται ακόμα περισσότερο ο Ερντογάν; Και τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό για το Κυπριακό; Επειδή ενισχύθηκε θα κάνει υποχωρήσεις; Μπορεί ο «νεο-σουλτάνος», όπως τον αποκαλούν, να κάνει υποχωρήσεις στην Κύπρο μόλις ακριβώς τον αμφισβήτησε με πυρά και αίμα έστω και μια μερίδα του στρατού; Είναι δύσκολο ακόμα να ξεκαθαρίσουν όλες οι συνέπειες από τα όσα συμβαίνουν στην Τουρκία. Αλλά η ουσία είναι ότι ακόμα και εκείνες οι δυνάμεις του στρατού και των μυστικών υπηρεσιών, που στήριξαν στις δύσκολες μεταμεσονύχτιες ώρες το καθεστώς Ερντογάν, κάθε άλλο παρά θα τον στήριζαν αν έπαιρνε τις αποφάσεις για συμφωνία λύσης στο Κυπριακό.
Τα «blame games»
Στο αεροπλάνο της επιστροφής από τη Μογγολία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα πρέπει να τράβηξε δυο-τρεις γραμμές στο σημειωματάριό του. Η επαναδιεκδίκηση στις Προεδρικές του 2018 θα βγει μέσα από ένα ταραγμένο τοπίο. Με αυτά που συμβαίνουν στην Τουρκία μάλλον «λύση γιοκ». Μήπως όμως αυτό δεν το ήξερε και προηγουμένως; Το ήξερε και γι’ αυτό συνέχεια προετοίμαζε με τις δηλώσεις του.
Τι θα γίνει από τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο, όταν θα έχουν πέσει όλες οι προθεσμίες και θα έχουν τελειώσει τα περιθώρια; Η επόμενη φάση όμως με τις διαπραγματεύσεις να εκπνέουν άκαρπες και κινήσεις που σίγουρα θα γίνονται σε Βρυξέλλες, Λονδίνο, Νέα Υόρκη, με το ψευδοκράτος στην ημερησία διάταξη, θα ανοίξουν ένα εσωτερικό «blame game». Η αντιπολίτευση, με το ΑΚΕΛ μαζί, θα κατηγορεί καθημερινά τον Πρόεδρο ότι δεν έδρασε προληπτικά και δεν πήρε τα μέτρα που έπρεπε, αφήνοντας τους Τούρκους να αλωνίζουν. Ο Νίκος Αναστασιάδης θα έχει μόνο μια διέξοδο. Να κερδίσει κάτι από το άλλο «blame game», που θα παιχτεί σε διεθνές επίπεδο με την Τουρκία απέναντι.
Αλλά το Προεδρικό μαζί με τον Συναγερμό θεωρούσαν μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον ότι άλλος ήταν ο «άσος» που είχαν στο μανίκι. Χωρίς λύση του Κυπριακού θα έβγαζαν μπροστά την ανάπτυξη και τη βελτίωση της κατάστασης για την καθημερινότητα των ανθρώπων. Αλλά ο Χάρης Γεωργιάδης ήδη προειδοποίησε αυτές τις μέρες ότι «χωρίς τη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας κινδυνεύουμε να βρεθούμε και πάλι σε κατάσταση να χρειαστούμε εξωτερική βοήθεια». Απέφυγε να χρησιμοποιήσει τη λέξη «μνημόνιο», αλλά αυτό εννοούσε.
Πράγματι, όσο καλά και αν πήγε μέχρι τώρα η Κυβέρνηση, αν δεν συνεχίσει να έχει την έξωθεν καλή μαρτυρία δεν πρόκειται να δει τις τρεις-τέσσερεις αναβαθμίσεις των οίκων αξιολόγησης που χρειάζεται ακόμα. Και αν δεν τις δει, δεν θα μπορεί να δανειστεί στις αγορές με λογικούς όρους. Πώς θα έχει όμως καλή μαρτυρία όταν οι περιβόητες ιδιωτικοποιήσεις έχουν ήδη πάει στις ελληνικές καλένδες, ενώ και η μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα δεν φαίνεται να προχωρεί;
Πόσο κρίσιμη μπορεί να γίνει η κατάσταση από τη μια μέρα στην άλλη, φαίνεται και από τις υποχρεώσεις του κράτους απέναντι σε Ημικρατικούς Οργανισμούς και στα ελλείμματα που υπάρχουν στα ταμεία συντάξεων. Από αυτές τις σελίδες είχαμε επισημάνει τα προηγούμενα χρόνια τα μεγάλα αναλογιστικά ελλείμματα και άλλα «απόκρυφα» των περίφημων ημικρατικών ταμείων συντάξεων. Από τότε δεν έγινε τίποτα και τώρα τα καταγράφει και ο Γενικός Ελεγκτής.
Η πορεία προς τις Προεδρικές
Σε γενικές γραμμές δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το κλίμα και η γενική κατάσταση στην οικονομία βελτιώνονται. Αυτό όμως δεν φάνηκε να βοήθησε τον Αβέρωφ Νεοφύτου στις βουλευτικές εκλογές, που είδε το ποσοστό τού κυβερνώντος κόμματος να καταποντίζεται. Τι θα γίνει όμως αν μια εχθρική Βουλή -όπως όλα δείχνουν- θα μπλοκάρει όλες τις υπόλοιπες κινήσεις της Κυβέρνησης; Τίποτα δεν δείχνει ότι αυτό που έγινε με τη φορολογία ακινήτων, δηλαδή ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ να συμπαρατάσσονται με την πρόταση Αβέρωφ, μπορεί να επαναληφθεί σε αρκετές περιπτώσεις.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει όμως να χαράξει μια πορεία προς τον Φεβρουάριο 2018 και δεν θα ήταν αρκετό να στηριχτεί μόνο στην αγανάκτηση που θα βγάλει απέναντι στην τουρκική στάση και στην περηφάνια που θα μπορεί να επικαλείται εξηγώντας στον πολίτη πως δεν μπορούσε να προχωρήσει πέρα από τις ασφαλιστικές δικλίδες. Θα χρειάζεται επομένως και τα αποτελέσματα στην οικονομία. Όχι εκείνο που είπε ο Υπουργός Οικονομικών, ότι αν δεν ψηφιστεί το νομοσχέδιο για το κρατικό μισθολόγιο θα βρεθούμε και πάλι σε… μνημόνιο!
