Τι είναι η ενδυνάμωση?

Τα τελευταία χρόνια γράφονται πολλά γύρω από την ενδυνάμωση των γυναικών, ένεκα και της πρωτοβουλία του Ο.Η.Ε. 'Αρχές για την Ενδυνάμωση των Γυναικών'*. Προσωπικά θεωρώ ότι ενδυνάμωση είναι πολλά και διάφορα μικρά και μεγάλα πράγματα. Είναι μια καλή κουβέντα από τους γονείς, τον ή την σύντροφο και τους φίλους  που σε βοηθά να πιστέψεις σε σένα, στον εαυτό σου και στις δυνατότητες που κρύβεις μέσα σου. Είναι η στήριξη και η καθοδήγηση από τον ή τη μέντορα σου, ένα άτομο με περισσότερη πείρα και εμπειρίες στον επαγγελματικό τομέα όπου δραστηριοποιείσαι, που σε βοηθά να βρεις το δρόμο σου ή ακόμα καλύτερα σε στηρίζει για να μπορέσεις να δημιουργήσεις το δικό σου μονοπάτι.

Κάνοντας μια ανασκόπηση στη μέχρι σήμερα πορεία μου καταφέρνω να εντοπίσω πολλά άτομα που ήρθαν στη ζωή μου και άφησαν από κάτι. Άλλοι έκαναν ένα πέρασμα όπως κάνουν άλλωστε στη ζωή μας οι πιο πολλοί άνθρωποι, κι άλλοι ήρθαν κι έμειναν όπως γίνεται με τους λίγους, τους πιο ξεχωριστούς, που μας τραβούν κοντά τους και μας δίνουν από το χρόνο τους, από τη σοφία και τη λάμψη τους. 

Καθώς θα πλησιάζει το φθινόπωρο και θα προσγειώνονται τα φύλλα των δέντρων στα πεζοδρόμια, κάπως έτσι θα προσγειώνονται και οι προϋπολογισμοί των υπουργείων για το επόμενο έτος στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Και είναι ένα φύλο που εύχομαι να βρει τον τρόπο και να ‘προσγειωθεί’ μέσα στη Βουλή και αυτό δεν είναι άλλο από το γυναικείο φύλο.

Βλέπετε τον περασμένο Μάρτιο η κυπριακή Βουλή σε συνεργασία με το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο διοργάνωσε ημερίδα με θέμα ΄Δικαιώματα των Γυναικών και Ισότητα των Φύλων: Εμπειρίες και Διδάγματα από το Βόρειο-Ευρωπαϊκό Μοντέλο'. Ο Πρέσβης της Σουηδίας, η Πρέσβης της Φινλανδίας και η πρώην Διευθύντρια για Θέματα Ίσων Δικαιωμάτων στην κυβέρνηση της Ολλανδίας παρέστησαν στην ημερίδα και μοιράστηκαν με τους εκπροσώπους της Κυβέρνησης (Υπουργούς), τους εκπροσώπους των Κομμάτων (Προέδρους και Αντιπροέδρους), τις γυναικείες οργανώσεις και τους μη κυβερνητικούς οργανισμούς, σκέψεις εμπειρίες και καλές πρακτικές που εφαρμόζουν στις χώρες τους. ΄Κράτησα΄ πολλές σημειώσεις εκείνη τη μέρα διότι τα άτομα που προανάφερα προέρχονται από χώρες όπου το χάσμα της ανισότητας μεταξύ των δύο φύλων έχει σχεδόν -αν όχι εντελώς- γεφυρωθεί ̇ׄ αλλά αυτό που ΄κράτησα΄ στο μυαλό μου ήταν ο φακός του φύλου, με τον οποίο βλέπουν, όπως μας εξήγησαν οι εμπειρογνώμονες αυτοί, όλα τα νομοσχέδια και τους προϋπολογισμούς.

Πρόσφατα διαβάζοντας τη Διακήρυξη της 14ης Συνόδου της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (Ιούλιο, 2016) η οποία αναγνωρίζει τον καταλυτικό ρόλο της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών στην αειφόρο οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη του πλανήτη θυμήθηκα εκείνη την ημερίδα. Η Διακήρυξη τονίζει ότι χρειάζονται στοχευμένες δράσεις και επενδύσεις υπέρ της ισότητας των φύλων στα στάδια του σχεδιασμού και της υλοποίησης όλων των δημοσιονομικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών πολιτικών.

Η δική μου γενιά όπως και οι προηγούμενες βίωσε και συνεχίζει να βιώνει πολλές διακρίσεις βάση του φύλου,  οι οποίες διαιωνίζονταν από την κυπριακή νομοθεσία. Τρανό παράδειγμα αποτελούν οι εκ μητρογονίας πρόσφυγες που εξισώθηκαν πλήρως με τους εκ πατρογονίας μόλις τον περασμένο Οκτώβρη.

Θα ήταν αφέλεια μου να πω ότι πραγματικά αναμένω ότι η ενδυνάμωση των γυναικών και η ισότητα των φύλων θα προέλθει αποκλειστικά μέσα από την συμπερίληψη μέτρων προώθησης τους στις νομοθεσίες. Η συνείδηση μου όμως, μου επιβάλλει να το ζητήσω από την παρούσα κυβέρνηση, η οποία είναι η πρώτη που διόρισε Επίτροπο Ισότητας και συνεπώς δείχνει να αντιλαμβάνεται την ανάγκη για γεφύρωση της ανισότητας που παρατηρείται στη βάση του φύλου.

Όπως έγραψα στην αρχή η ενδυνάμωση βρίσκεται σε πολλές μορφές γύρω μας. Οι νέοι και ειδικά οι νεαρές γυναίκες  οφείλουν στους εαυτούς τους να αναζητήσουν τέτοιες πηγές. Και τονίζω τις νεαρές γυναίκες γιατί δυστυχώς οι νεαρές γυναίκες έχουν πολύ λιγότερα γυναικεία πρότυπα για να ταυτιστούν εν συγκρίσει με τους νεαρούς άνδρες  και αυτό λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας στη διεκδίκηση θέσεων σε κέντρα λήψης αποφάσεων λόγο της ελλιπούς ορατότητας (υπο-εκπροσώπησης) του γυναικείου φύλου**. 

Φέτος θα είμαι η μόνη γυναίκα στην Κυπριακή αντιπροσωπεία (των 6 ατόμων) που θα συμμετάσχει στο 11ο οικονομικό φόρουμ νεαρών ηγετών, το οποίο αποτελεί τη μεγαλύτερη διεθνή κοινωνική και οικονομική συνάντηση νέων ηγετών στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα περισσότεροι από 350 νέοι ηγέτες από 43 χώρες  θα συναντηθούν φέτος στην Πολωνία για να συζητήσουν και να παράξουν ιδέες για το μέλλον της Ευρώπης. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν νέοι και νέες ηλικίας 18 με 35 χρονών με ηγετικό ρόλο, project managers, τεχνοκράτες πολιτικών που αφορούν τους νέους, ηγέτες ΜΚΟ, μέλη κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών οργανώσεων, ενώσεις εργοδοτών καθώς και νέοι ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι και επιχειρηματίες. Ευχή μου η επόμενη Κυπριακή αντιπροσωπεία να έχει περισσότερες νεαρές γυναίκες.

*Οι «Αρχές για την Ενδυνάμωση των Γυναικών παρουσιάστηκαν  στις 8 Μαρτίου 2010 στην έδρα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη και είναι οι πιο κάτω:

- ένταξη της αρχής της ισότητας των φύλων σε όλα τα ιεραρχικά κλιμάκια

- σεβασμός και δίκαιη αντιμετώπιση όλων των εργαζομένων χωρίς ίχνος διάκρισης λόγω φύλου

- διασφάλιση της υγείας, της ασφάλειας και της ευημερίας όλων των εργαζομένων, ανδρών και γυναικών

- προώθηση της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της επαγγελματικής εξέλιξης των γυναικών

- υιοθέτηση επιχειρηματικών πλάνων και πρακτικών τροφοδοσίας, εμπορίας και προώθησης αγαθών με τρόπο,  ώστε να αναβαθμίζεται και να ισχυροποιείται η θέση των γυναικών

- προώθηση της ισότητας μέσω ανάλογων πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο

- αξιολόγηση και λογοδοσία για τα βήματα προόδου υπέρ της ισότητας των φύλων.

**μελέτες έχουν δείξει ότι η έλλειψη γυναικείων προτύπων λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας σε τομείς όπως τις τεχνολογίες της πληροφορίας και των επικοινωνιών, την επιχειρηματικότητα και τα κέντρα λήψης αποφάσεων