Το ανακοινωθέν της Νέας Υόρκης, που εκδόθηκε από το ΓΓ του ΟΗΕ τα χαράματα της 5ης Ιουνίου, αμέσως μετά την Τριμερή, έχει δυο κλειδιά, που ανοίγουν τις πύλες της Γενεύης 2. Το ένα είναι η αναφορά σε «ανάγκη επανασύγκλησης» και όχι σε «επανασύγκληση» και το άλλο αφορά στο «κοινό έγγραφο» επί της ασφάλειας και των εγγυήσεων.  Αυτά, άλλωστε, υποστηρίζει και η κυβερνητική πλευρά, αφήνοντας να νοηθεί ότι υπάρχουν ακόμη προϋποθέσεις για τη σύγκληση μιας νέας Γενεύης και προφανώς ότι στη Νέα Υόρκη δεν έπεσε  αμαχητί.  

 

Συνεπώς, για να πάμε σε νέα Γενεύη, χωρίς σοβαρά προβλήματα, θα πρέπει, εκτός των άλλων, να καταρτίσει ο κ. Έϊντα ένα έγγραφο για την ασφάλεια επί τη βάσει των όσων συζητήθηκαν στη Γενεύη 1 και αργότερα, μεταξύ δηλαδή  των εμπειρογνωμόνων Ελλάδας - Τουρκίας, το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί και από τις εγγυήτριες δυνάμεις και από τις δυο Κοινότητες. Ερώτημα: Εφόσον δεν υπήρξε σε καμιά των συναντήσεων στη Γενεύη 1 σύγκλιση, ούτε αργότερα μέσω των τεχνοκρατών, πώς θα εκπονηθεί έγγραφο κοινώς αποδεκτό. Εκτός και αν περιλαμβάνει όλες τις θέσεις, όποτε, τα πράγματα  θα είναι ιδιαιτέρως περίπλοκα. Γιατί; Διότι, όπως ελέχθη, θα διεξάγεται παράλληλη διαπραγμάτευση, με όλα τα λοιπά κεφάλαια ανοικτά. Λογικά, όμως, δεν θα μπορεί να προχωρεί η διαδικασία, εάν δεν υπάρχει πρόοδος στην ασφάλεια, καθότι, όπως γίνεται αντιληπτό, θα υπάρξει ένα διασταυρωμένο “παζάρι».   

 

Εγείρονται, πάντως, και  τα εξής ερωτήματα: 1. Πώς είναι αξιόπιστος ο κ.  Έϊντα,  για να καταρτίσει ένα τέτοιο «κοινό έγγραφο», όταν ο Πρόεδρος προ μερικών ημερών τον κατηγορούσε ως εκβιαστή, καθώς και ότι συνέπλεε με την τουρκική πλευρά; Ποιος εγγυάται ότι δεν θα στήσει νέα κόλπα που μπορούν να φέρουν σε δύσκολη θέση είτε την Αθήνα είτε τη Λευκωσία είτε και τις δυο. Απολογήθηκε ο κ. Έιντα για τη στάση του και αποκαταστάθηκε η εμπιστοσύνη με τον Πρόεδρο; Μακάρι.  2. Τι άλλαξε στην τουρκική στάση για να υπάρχει αισιοδοξία ότι η Γενεύη 2 δεν θα οδηγήσει σε ίδια ή χειρότερα αποτελέσματα από τη Γενεύη 1. Μέχρι προχθές, ακόμη, η Κυβέρνηση θεωρούσε ότι δεν υπάρχει έδαφος για συζήτηση, καθότι ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Μελβούτ Τσαβούσογλου δήλωνε ότι η πολιτική της χώρας του δεν αλλάζει επί του θέματος των εγγυήσεων και της ασφάλειας. Κομίζει κάτι θετικό ο κ. Έϊντα από την Άγκυρα που δεν γνωρίζουμε; Μακάρι.  

 

Ο Πρόεδρος έλεγε ότι θα πήγαινε σε μια νέα Γενεύη για συνολική λύση και το ΑΚΕΛ υποστήριζε ότι μια τέτοια Διάσκεψη θα είχε νόημα μόνο εάν είμασταν σε ακτίνα λύσης. Οι δυο θέσεις, παρά τις διαφορές τους ως προς το διαδικαστικό σκέλος, είναι συναφείς. Εφόσον δεν βρισκόμαστε σε ακτίνα λύσης και εφόσον η τουρκική πολιτική είναι αμετακίνητη πώς πάμε στη Γενεύη για λύση;  Εάν από την άλλη, είμαστε σε ακτίνα λύσης, δεν θα πρέπει κάποιος να μας το εξηγήσει;  

Υπάρχει, πέραν τούτων, και μια άλλη διάσταση. Ιδιαιτέρως σοβαρή. Ποιος θα είναι ο ρόλος της Κυπριακής Δημοκρατίας ως τέτοιας στη Γενεύη 2 όταν θα συζητείται το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων; Θα είναι παρούσα μαζί  με τις εγγυήτριες δυνάμεις, όπως νομικώς και πολιτικώς πρέπει,  ή θα υποβιβαστεί σε Κοινότητα και εν δυνάμει συνιστών κρατίδιο, καθήμενη στο διπλανό τραπεζάκι μαζί με το έτερο εν δυνάμει τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος;  Τι έχει επί τούτου αποφασιστεί;

 

Δεν θα πρέπει να γνωρίζουμε; Εκτός και αν  θα ρυθμιστεί και αυτό από τον κ. Έϊντα. Όπως και η Τριμερής, που ήταν η οδός για την «ανάγκη μιας νέας Γενεύης», ώστε να αποφευχθεί η κρίση, την οποία ορθώς ο Πρόεδρο  θεωρούσε ότι ο Ειδικός Σύμβουλος του  ΓΓ του ΟΗΕ θα έπρεπε να καταδικάσει αντί να χρησιμοποιεί ως διπλωματικό εργαλείο εκβιασμών.  Όπως υποστήριζε ο Πρόεδρος, η αποφυγή της κρίσης μέσω μιας νέας Γενεύης, χωρίς αλλαγή της τουρκικής στάσης, συνιστούσε απειλή.  Πώς, όμως, να καταδικάσει την Τουρκία ο κ. Έϊντα όταν ήταν σε διαβούλευση μαζί της. Και ελπίζουμε ότι ο καρπός αυτής της διαβούλευσης δεν θα είναι το «κοινό έγγραφο» για την ασφάλεια και η υποβάθμιση της Κυπριακής Δημοκρατίας υπό την έννοια ότι  δεν θα συζητά στο ίδιο τραπέζι μαζί με τις εγγυήτριες δυνάμεις, παρά μόνο θα μπει στη γωνιά. Τιμωρητικά, προφανώς, επειδή τελεί υπό κατοχή και επειδή η Άγκυρα την θεωρεί ήδη εκλιπούσα.