Το κλειδί της ανάπτυξης και οι κέραμοι του Ξενοφώντος
Οι δείκτες της κυπριακής οικονομίας έχουν όντως βελτιωθεί την τελευταία τριετία και η κατάσταση είναι καλύτερη από εκείνην του 2013. Το ποσοστό του 1,6% ρυθμού ανάπτυξης είναι θετικό, υπό τας περιστάσεις, στοιχείο, αλλά και εύθραυστο. Γι' αυτό, άλλωστε, πρέπει να συνοδευτεί με συγκροτημένο και ορατό μοντέλο ανάπτυξης, με συνέχιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και περαιτέρω μείωση των δαπανών, για να φτάσουμε μετά το πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 12,8% και στον εκμηδενισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος, που έχει περιοριστεί στο 0,5% επί του ΑΕΠ. Και, γιατί όχι, σε πλεόνασμα.
Αληθές είναι ότι υπάρχει πολλή δουλειά να γίνει και το ζητούμενο δεν είναι μόνο οι δείκτες, αλλά και η πραγματική οικονομία. Και κλειδί για την παραπέρα ανάκαμψη συνιστά η ύπαρξη αξιόπιστου μοντέλου ανάπτυξης, καθώς και η επίλυση βασικών προβλημάτων που απειλούν την οικονομία, όπως:
1. Ο αποπληθωρισμός, ο οποίος φτάνει στο 1,6%. Σε περιόδους κρίσης έχει δυο όψεις. Αφενός ρίχνει τις τιμές, αφετέρου αποτυπώνει τα προβλήματα της πραγματικής οικονομίας. Ο κόσμος δεν έχει να αγοράσει ή φοβάται να αγοράσει. Τα οφέλη που θεωρητικά μπορούν να αποτυπώνονται στους δείκτες, δεν φτάνουν στους μισθωτούς και δη του ιδιωτικού τομέα και στα νοικοκυριά.
2. Η ανεργία, η οποία έχει μεν μειωθεί, αλλά παραμένει σε υψηλά επίπεδα, αφού είναι της τάξης του 12,8%. Σε πραγματικούς αριθμούς, οι άνεργοι φτάνουν τους 42.783.
3. Το αυξημένο ποσοστό Κυπρίων που ζουν στα όρια ή κάτω από τα όρια της φτώχιας.
4. Τα κόκκινα δάνεια, που εξακολουθούν να αποτελούν μόνιμη απειλή για το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια της Τράπεζας Κύπρου φτάνουν στο 63%. Επί συνόλου 14,9 δις ευρώ, τα 10 δις είναι μη εξυπηρετούμενα. Η αδυναμία επίλυσης του προβλήματος είναι δυνατό να οδηγήσει στην ανάγκη νέας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και άρα πρόκληση κυκλικού ζητήματος εξυγίανσης.
Στο σκηνικό έχουμε μια νέα παράμετρο, συναφή με τα «έγγραφα του Παναμά» και την εμπλοκή της Κύπρου σε υποθέσεις φοροδιαφυγής με υπεράκτιες εταιρείες. Αυτός είναι ένας εξίσου σημαντικός κίνδυνος, ο οποίος θα πρέπει να τύχει ορθής διαχείρισης, για να μη σκάσει η βόμβα στα χέρια μας. Εμείς πρώτοι, και προτού μας βάλουν χέρι οι εταίροι μας, θα πρέπει να καθαρίσουμε το σκηνικό και να διαφυλάξουμε την αξιοπιστία του τομέα της παροχής των υπηρεσιών και του ήδη πληγωμένου τραπεζικού μας συστήματος.
Συνεπώς, από τη μια θα πρέπει να προχωρήσουμε σε αυτοκάθαρση και από την άλλη θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει λόγος να πυροβολούμε εαυτόν εν μέσω υπερβολών. Επιβάλλεται σοβαρότητα, διότι ας μην ξεχνούμε ότι παραμονεύουν πολλοί των εταίρων μας, για να αρπάξουν την ευκαιρία και να πιέσουν, κατά τρόπον ώστε να επιβληθεί ενιαίος εταιρικός φόρος στην Ε.Ε., και να χαθεί το πλεονέκτημα του 12,5%, που έχει σήμερα η κυπριακή οικονομία ως πηγή εσόδων και ανάπτυξης.
Εκείνο που διαφάνηκε και από τα όσα είπε ο Πρόεδρος στη διάσκεψη Τύπου την περασμένη Πέμπτη είναι ότι, προσπάθειες για να εξευρεθούν χρήματα και να υπάρξει ανάπτυξη γίνονται, δεξιά και αριστερά. Ουδόλως, όμως, θα πρέπει να ομοιάζει η ανάπτυξη και τα εργαλεία της, όπως θα έλεγε και ο Ξενοφών, με «λίθους, πλίνθους, ξύλα και κεράμους ατάκτως ερριμμένους».
Αντιθέτως, πρέπει να υπάρχει συγκροτημένο μοντέλο ανάπτυξης, για τα επόμενα χρόνια, του οποίου οι άξονες, όπως είναι ο τουρισμός, η λογική του ακαδημαϊκού και ερευνητικού κέντρου, καθώς και το φυσικό αέριο, να είναι ενταγμένοι σε συγκροτημένη στρατηγική, που θα εφαρμοστεί, ανεξαρτήτως αλλαγής Κυβέρνησης. Δύσκολο εγχείρημα καθότι αποτελεί θύμα μικροκομματικών σκοπιμοτήτων, καθώς και του κατεστημένου. Το οποίο δεν έχει ιδεολογική ταυτότητα και, δυστυχώς, κυβερνά με την ανοχή μας…
