Σκεφτείτε τι θα συμβεί όταν βάλουμε το νόμο της προσφοράς και της ζήτησης στο γύψο.

Δεν θα σχολιάσω την κίνηση των αντιπροσώπων μας στη Βουλή να παραπέμψουν την πρόταση νόμου για την προστασία της πρώτης κατοικίας και της μικρής επαγγελματικής στέγης (sic) στην ολομέλεια του σώματος στις 10 Απριλίου, παρά τις συστάσεις, προειδοποιήσεις και παραινέσεις της κεντρικής τράπεζας, του συνδέσμου εμπορικών τραπεζών και της τρόικα να περιμένουν μέχρι να θεσπιστεί και να καταρτιστεί η δέουσα πολιτική και νομική διευθέτηση του ζητήματος. Θα προσπαθήσω όμως να περιγράψω με τα πιο απλά λόγια το τι συζητούμε αυτή τη στιγμή.

Αρχίζοντας, ακόμα και αν αποδεχτεί κάποιος ότι η πρώτη ή η όποια κατοικία ή εμπορική οντότητα πρέπει να προστατευτεί ακόμα και αν ο δανειολήπτης δεν πληρώνει τους πιστωτές του, ο τρόπος για να γίνει κάτι τέτοιο δεν μπορεί να παραγνωρίζει το θεμελιώδη νόμο της προσφοράς και της ζήτησης, όπως δεν μπορεί κάποιος να παραγνωρίσει το νόμο της βαρύτητας. Τουλάχιστον, στο δικό μας σύμπαν και στη δική μας χώρα, αφού αλλού, π.χ. στη Βενεζουέλα, μπορεί, με όλα ασφαλώς τα συνεπακόλουθα.

Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά και με τον πιο απλό δυνατό τρόπο. Όταν, δια νόμου, μια τράπεζα δεν θα μπορεί να εκποιήσει την υποθήκη ενός δανείου, για οποιονδήποτε λόγο, τότε υποχρεούται να αναλάβει τη ζημιά και, για να επιβιώσει, να την μεταφέρει στους υπόλοιπους πελάτες της, και δη τους φερέγγυους. Αφού, λοιπόν, μαζικά τα δάνεια θα είναι μη εξυπηρετούμενα τότε ο σχετικός δείκτης επάρκειας κεφαλαίων της τράπεζας δεν θα πληρείται. Κατά συνέπεια, η τράπεζα θα πρέπει να βρει άλλους πόρους, αν μπορεί, για να ικανοποιήσει την επίσης θεσμική υποχρέωση της για κατοχή επαρκών κεφαλαίων. Αποτέλεσμα τούτης της διαδικασίας θα είναι η περεταίρω αύξηση των ήδη υψηλών (των υψηλότερων στην Ευρώπη) επιτοκίων.

Με άλλα λόγια, η υφιστάμενη περιορισμένη ρευστότητα στην αγορά θα μειωθεί ακόμα περισσότερο. Παράλληλα, και σχεδόν ταυτόχρονα, θα προκύψει μια νέα σοβαρότερη κρίση, αφού αρκετοί που τώρα μετά βίας εξυπηρετούν τα δάνεια τους δεν θα μπορούν να συνεχίσουν να το πράττουν όταν οι μισθοί τους, συνέπεια της περιορισμένης ρευστότητας, θα μειωθούν ακόμα περισσότερο και όταν τα επιτόκια των δανείων τους θα ανέβουν. Ως εκ τούτου, ακόμα περισσότεροι δεν θα μπορούν να εξυπηρετήσουν τα δάνεια τους, αλλά και οι τράπεζες δεν θα μπορούν να κάνουν κάτι γι’ αυτό. Νομίζω ότι ο φαύλος κύκλος είναι εμφανής.  Αν προσμετρηθεί η απουσία οποιαδήποτε ανάπτυξης στην Κύπρο και ο κίνδυνος παρατεταμένης ύφεσης σε ολόκληρη της Ευρώπη τότε η κατάσταση που θα δημιουργηθεί θα καθίσταται σχεδόν αυτοκτονική για όλους μας.

Από την άλλη, βέβαια, η μη προστασία της ιδιοκτησίας και οι μαζικές εκποιήσεις υποθηκών δεν είναι η εναλλακτική οδός υπό της παρούσες συνθήκες. Σε τέτοια περίπτωση, και ανάλογα του αριθμού τους και της ταχύτητας με την οποία θα εκποιηθούν οι όποιες υποθήκες, θα οδηγηθούμε σε δραματική μείωση των τιμών των ακινήτων, με αποτέλεσμα αρκετές υποθήκες που σήμερα είναι εξασφαλισμένες να καταστούν ανεξασφάλιστες, αφού τυχόν ραγδαία αύξηση της προσφοράς ακινήτων εν τη απουσία οποιασδήποτε σοβαρής ζήτησης θα πιέσει προς τα κάτω τις τιμές ακόμα περισσότερο όχι μόνο όσων χρωστούν και δεν έχουν να πληρώσουν αλλά και εκείνων που χρωστούν και πληρώνουν.  Συνεπώς τα δάνεια των τελευταίων θα καταλήξουν να μην έχουν τις απαιτούμενες εξασφαλίσεις με ότι τούτο σημαίνει για τους ίδιους αλλά και για τις τράπεζες, τους δείκτες τους και ολόκληρη την οικονομία μας.

Τελειώνοντας, και για να μην εκνευρίσω οποιονδήποτε από εκείνους που παίρνουν αποφάσεις για λογαριασμό μας χωρίς να αντιλαμβάνονται τα στοιχειώδη οικονομικά του γυμνασίου πόσον μάλλον τα όσα καταγράφονται στη σχετική δεκασέλιδη έκθεση της κεντρικής τράπεζας, εισηγούμαι τη διεξαγωγή μιας δημόσιας συζήτησης όπου θα ακουστούν όλες οι απόψεις για να καταλάβουμε όλοι μας τι πάμε να κάνουμε πριν είναι αργά.

Υστερόγραφο: Η μη αναφορά στα επικείμενα stress tests των τραπεζών, καθώς και στον κίνδυνο αποπληθωρισμού που υφίσταται σε ολόκληρη την Ευρωζώνη και που θα ήταν πολύ χειρότερη αν δεν αναλάμβαναν οι ΗΠΑ να ηγηθούν της ποσοτικής χαλάρωσης που είναι πλέον απαραίτητη, γίνεται ώστε να μην μπερδευτούν περισσότερο εκείνοι οι αντιπρόσωποι μας στη Βουλή που αποφασίζουν γι’ αυτά και πολλά άλλα που μας αφορούν.