Sigmalive

Τί είναι η αρετή;


Αρετή, εν γένει, είναι η «υπεροχή προς το έργον». Το να δύναταί τις να πραγματοποιεί το οικείον έργον, κατά τρόπον διαφερόντως σπουδαίον. Παραπέμπει τούτο στην ελληνική, ομηρική έννοια της αριστείας. Κάθε έργον, και κάθε φύσει έργον, ή οικείον των όντων έργον, έχει την αρετήν του, τον σπουδαίον τρόπον τελέσεώς του.

Διαφέρον για τον άνθρωπον έργον, ή τρόπος της ανθρώπινης ζωής, που τον διακρίνει από άλλα όντα, φυτά ή ζώα, είναι η «πρακτική ζωή του λόγον έχοντος». «Ει δ' εστί ανθρώπου ψυχής ενέργεια κατά λόγον ή μή άνευ λόγου». Ενεργήματα κατά λογον ενεργούμενα, όπως π.χ. ο κιθαριστής,  μετά της οικείας έκαστον αρετής («της κατ΄αρετήν υπεροχήν προς το έργον»), ξεχωρίζουν ως σπουδαίως ενεργούμενα. Υπάρχει όμως ένα συνολικόν έργον για τον άνθρωπο, «απλώς λεγόμενον» και όχι «πρός τι», όχι κατά την όποιαν τέχνη ή επιτήδευμα, κι αυτό το έργο είναι η «ανθρώπινη ζωή». «Ει δ' ούτως, ανθρώπου τίθεμεν έργον ζωήν τινα, ταύτην δε ψυχής ενέργεια και πράξεις μετά λόγου».

Το ανθρώπινον (συνολικόν) αγαθόν, η ευδαιμονία, το ανώτατον εφιέμενον αγαθόν που δεν ζητείται ως μέσον για την επίτευξη άλλων αγαθών, summum bonum, είναι η «ψυχής ενέργεια κατ' αρετήν». Κι αφού είναι περισσότερες οι αρετές, το «κατά την αρίστην και τελειοτέραν», «εν βίω τελείω». Συνολικός δηλαδή ο απολογισμός της κατ΄αρετήν, ευδαίμονος ζωής, κι όχι σε αναφορά προς ευτυχείς μέρες ή στάδια ή φάσεις της. Ένα χελιδόνι δεν φέρνει την άνοιξη, λέγει επιγραμματικά ο Φιλόσοφος.

Ευδαιμονία, λοιπόν, είναι η επιτυχία της ζωής συνολικά, σαν ιστορία μιας ολοκληρωμένης ζωής, με την καθοδήγηση των διανοητικών αρετών που επιτρέπουν τις ορθές επιλογές στις καθ΄ημέραν μεταβαλλόμενες περιστάσεις, στον πρακτικό του ανθρώπου βίο. Καθοδηγούν δηλαδή την ορθήν «βούλευσιν» (επιλογή όπου προσφέρονται επιλέξιμες οδοί) και «προαίρεσιν» (βούλησις των προς το τέλος, ορθή επιθυμία των καταλλήλων μέσων προς τον αγαθόν σκοπόν).

Η σωφροσύνη είναι η διανοητική αρετή που επιτρέπει την βούλευσιν των ορθών πρακτών (βουλευόμεθα γαρ επί των εφ΄ημίν πρακτών) και την κατά λόγον προαίρεσιν, το σύνολο δε του επιτυχημένου βίου εμποιεί την «ευδαιμονία», την επιτυχημένη ζωή που συνιστά το αντικείμενον της Ηθικής («ethics», σε αντίθεση προς την ηθικολογούσα «morality»).

Ανώτερη, ακόμη αρετή, διανοητική αρετή, είναι η «σοφία», δηλαδή η γνώσις, ή επιστήμη των «αϊδίων», των μη μεταβαλλομένων, καθολικών και αναγκαίων, δηλ. επιστημονικών, αληθειών. Αλλά αυτές δεν είναι αλήθειες της πρακτικής ζωής, της ζωής που έχει ανάγκη επιλογής του κατ' αλήθειαν «ορθού», με την σώφρονα βούλευση και την αγαθή προαίρεση.

Η ζωή δηλαδή είναι μια τέχνη που ζητεί για την ευτυχία ένα τεχνίτη, κατά λόγον και κατ' αρετήν άνθρωπο. Είναι η επιτυχημένη διαπραγμάτευση της ζωής. Δεν υπάρχει επιστήμη της καλής ζωής, αλλά κατ΄αρετήν διαπραγμάτευσίς της, η ομηρική, Οδυσσεϊκή «μήτις»: η τέχνη της ζωής.  Αυτά, στα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτελη, με ΑΠΛΑ ΛΟΓΙΑ.

Τα ακίνητα της εβδομάδας

Altamira doValue Group
Youtube logo

SigmaLive App

Κατεβάστε την εφαρμογή στο κινητό σας για άμεση και γρήγορη ενημέρωση.

AppStore App LinkGoogle PlayStore App Link

Ακολουθήστε μας

Παρακολουθήστε τις εξελίξεις μέσω των social media του SigmaLive


Newsletter

Εγγραφείτε στο Newsletter και μείνετε πάντα ενήμεροι!

Εγγραφή στο Newsletter