Εννήμαρ: τα συμβολικά εννιάμερα

 

"Εννήμαρ μεν όμως πλέομεν νύκτας τε και ήμαρ, την δεκάτη δ' ήδη ανεφαίνετο πατρίς άρουρα", Οδ. κ 28.
Μετάφραση: "Εννιά μερόνυχτα συνέχεια ταξιδεύαμε και την δέκατη ημέρα άρχισε να ξεχωρίζει πια η γη της πατρίδας"
 

Εννιαήμερης διάρκειας περιγράφει ο Οδυσσέας το θαλάσσιο ταξίδι του από την Αιολία στην Ιθάκη. Στίχος, και διάρκεια ταξιδιού, που έδωσε λαβή σε πολλούς ερμηνευτές να αμφισβητήσουν κατά πόσο το νησί από το οποίο απέπλευσε ο Οδυσσέας ή σαν οι νήσοι Lipari, ο τελευταίος του σταθμός πριν την Ιθάκη. Διότι, η νήσος Αιολία, στην οποία αναφέρεται ο Όμηρος στην συγκεκριμένη στροφή, πρέπει να είναι ένα νησί που να βρίσκεται δυτικά της Ιθάκης και να απέχει μια απόσταση που ισοδυναμεί με ταξίδι 9 ημερών με ευνοϊκό άνεμο.

Η απόσταση των νήσων Lipari (όπου αναφέρουν οι συμβατικοί ερμηνευτές και ερευνητές της Οδύσσειας πως έφτασε ο Οδυσσέας) με την Ιθάκη, δεν υπερβαίνει τα 270 μίλια. Για να καλυφθεί αυτή η απόσταση σε 9 ημέρες, η μέση ταχύτητα πρέπει να είναι (270 μίλια : 9 ημέρες : 24 ώρες η μέρα  =)1,25 κόμβοι, αλλά μία ταχύτητα πλεύσης 1,25 κόμβων δεν είναι "εύνοια" του Αιόλου, όπως αναφέρει ο Όμηρος.

Απ' την άλλη μεριά, η απόσταση: Μαγιόρκα - Σαρδηνία - Σικελία - Ιθάκη είναι 870 μίλια και για να καλυφθεί μέσα σε 9 ημέρες, η μέση ταχύτης πρέπει να είναι (870 μίλια : 9 ημέρες : 24 ώρες την ημέρα  =) 4,03 κόμβοι, δηλαδή μία ταχύτητα θαλάσσιου ταξιδιού δεκτή από όλες τις απόψεις. Άρα το πιο λογικό είναι ο Οδυσσέας να έφτασε στην Μαγιόρκα και όχι στους νήσους Lipari όπως θέλουν αρκετοί να φαίνεται.

Τα στοιχεία των πιο πάνω στίχων χρησιμοποιήθηκαν, όπως και άλλες γεωγραφικές αναφορές, από τους φιλολόγους και ιστορικούς που επεχείρησαν κι επιχειρούν να τοποθετήσουν την γεωγραφία της Οδύσσειας και των ταξιδίων του Οδυσσέα στην μεσογειακή τοπογραφία ή, κατά τινες, και πέραν αυτής, στον Ατλαντικό. Ωστόσο, ενδιαφέρουν και ως μαρτυρία της εμμονής και των Ομηρικών επών στα αριθμολογικά αρχέτυπα, την μαγική δύναμη τυπικών αριθμών στην αρίθμηση κάποιων, κυρίως, μονοψηφίων συνόλων. Αριθμοί όπως το τρία, το τέσσερα, το πέντε, η τριάδα του Πυθαγορείου θεωρήματος 3,4,5, το έξι, το επτά, το εννιά.

Το εννέα, ειδικότερα, ο τελευταίος αριθμός της μονοψήφιας αρίθμησης, πέραν των αρχετυπικών του αναφορών σε μαγικά σύνολα, ως αριθμός π.χ. ενάρξεων και περατώσεων, ο αριθμός της πληρότητας και του κύκλου, που μαζί με το κέντρο του, που συμβολίζει το ένα, αθροίζονται στην δεκάδα. Εννέα οι μήνες της ανθρώπινης κύησης, ο αριθμός των εννέα διόδων μέσα κι έξω από το ανθρώπινο σώμα, οι εννέα πλανήτες, τα εννέα μέρη του ουρανού, τα εννιά τάγματα των αγγέλων, ...τα εννιάμερα γνωρίζετε ποίου!

Στα Ελευσίνεια μυστήρια εννέα ήσαν οι σφαίρες μέσα από τις οποίες περνά η ψυχή μέχρι την πλήρη συνείδησή της, ενώ, ομοιάζοντας σε σχήμα το σπέρμα θεωρείται ότι παραπέμπει στην αρχή της ζωής.

Όταν οι πεπτωκότες άγγελοι Νεφιλείμ ρίχτηκαν από τον ουρανό, έπεφταν επί εννέα ημέρες, μας ιστορεί ο Milton στον Απωλεσθέντα Παράδεισο.

Οι αριθμοθεωρητικοί θα σας πουν για πολλά περίεργα του αριθμού εννέα. Για παράδειγμα, ότι αν χρησιμοποιηθεί σε γινόμενο αφήνει πια ανεξίτηλο το στίγμα του: αν αριθμός πολλαπλασιαστεί επί 9 ή πολλαπλάσιο του 9, το άθροισμα των ψηφίων του γινομένου, το Σ, αθροίζει πάντα σε 9. Όσο μεγάλος κι αν είναι ο πολλαπλασιαστής αριθμός. Θυμάστε ίσως το κόλπο με την προπαίδεια του 9, πόσο σας βοήθησε στο δημοτικό: 9-18-36-45...72-81-90 κλπ, αριθμοί που αθροίζουν σε Σ9. Θυμηθείτε ότι τα πρώτα πέντε γινόμενα της προπαίδειας αντιστοιχίζονται ως καθρέφτες των υπολοίπων πέντε: το 9Χ1=09, αντιστοιχίζεται ως καθρέφτης του 9Χ10=90, το 2Χ9=18 προς το 9Χ9=81 κοκ το 72 προς το 27, το 36 προς το 63, το 45 προς το 54.

Αλλά, τα εντυπωσιακά αριθμοθεωρητικά του Σ9 είναι ατέλειωτα, κι όλο και πιο εντυπωσιακά:

Αν σχηματίζετε διψήφιους αριθμούς κατ' αύξοντα αριθμό στην δεκάδα και ελάττω την μονάδα και τους αθροίσετε, πχ 19 + 28 +37 +46 +55 +64 +73 +82 +91 =495 = Σ9. τότε, αν αθροίσετε τα τετράγωνά τους, το άθροισμα της σειράς θα είναι 32085 = Σ9.

Αν ένας αριθμός πολλαπλασιαστεί επί μια σειρά αριθμών και το 9 συγκαταλέγεται σε αυτούς, πάλι το γινόμενο θα είναι Σ9: 7 Χ (2 Χ 3 Χ4 Χ 9 Χ 6) = 9072 = Σ9.

Σαν ιός το 9 κολλά και δεν φεύγει.

Αν αφαιρεθεί το 9 ή πολλαπλάσιο του 9 από οποιονδήποτε αριθμό δεν του αλλάζει την τιμή αθροίσματος, την τιμή Σ:

44-16=26, δηλ. Σ8 αλλά 44+9=53= Σ8

132-9= 123 = Σ 6

1089-27= 1062 = Σ9

Και πάλι, η αριθμητική δείχνει ότι αν Σ9 αθροίσματα προστεθούν, αφαιρεθούν ή πολλαπλασιαστούν, το άθροισμα, υπόλοιπο ή γινόμενο θα είναι Σ9.

Αριθμός Σ + Σ9 = αριθμός Σ

Αριθμός Σ - Σ9 = αριθμός Σ

Αριθμός Σ Χ Σ9 = Σ9

Γυρνούμε στον Όμηρο: πόσο, λοιπόν, κυριαρχεί το εννέα ως αρχέτυπος αριθμός στα Ομηρικά έπη;

Στην ηλικία των εννέα ετών οι Τιτάνες ήταν εννέα κύκλους φαρδείς και εννέα λεύγες υψηλοί κι απείλησαν τους Αθανάτους φέρνοντας την οργή του πολέμου στον Όλυμπο. Ήθελαν να ρίξουν το όρος Όσσα πάνω στον Όλυμπο, και το πολύφυλλο Πήλιο πάνω στην Όσσα, για να σηκώσουν μια σφοδρή επίθεση ενάντια στους Ουρανίους. Εννέα οι Μούσες. 

Ο Ήφαιστος ήταν μάγος, μοναδικός στον κόσμο των Θεών, ήταν όμως χωλός, κι η μητέρα του τον θεωρούσε άσχημο και τον έρριξε (με δύο ρ διότι δασύνεται το ρh) από τον Όλυμπο. Τον μεγάλωσαν επί εννέα χρόνια σε ένα υποθαλάσσιο σπήλαιο η Τηθύς κι η Ευρυνόμη, κι εκεί έμαθε τις τέχνες της σιδηρουργίας και της κοσμηματοποιΐας, όπως και την κατασκευή περιδέραιων.

Πήρε εννέα μέρες στον Ήφαιστο να φτάσει το νησί της Λήμνου, όπου τον εξόρισαν οι θεοί

Τα ταξίδια του Οδυσσέα κράτησαν εννέα χρόνια, πριν φτάσει στην Ιθάκη τον δέκατο. Το ίδιο κι η πολιορκία της Τροίας, την πτώση της οποίας στο δέκατο έτος προλέγουν εννέα πουλιά- οιωνοί, αρχαϊστί

. Εννέα μέρες πλήττει τους Αχαιούς ο Απόλλων, στην παράκληση του πατέρα της Χρυσηίδος ιερέα του, εννέα ημέρες τα νερά κατακλύζουν στο στρατόπεδο των Αχαιών, εννέα ημέρες διακπληκτίζονται οι θεοί για την άταφη σορό του Έκτορα, όπως κι εννέα ημέρες είχαν μείνει άταφα τα παιδιά της Νιόβης, ενώ 'εννήμαρ' μάζευαν οι Τρώες ξύλα για την πυρά του νεκρού Έκτορα κι εννέα ημέρες για τον θρήνο του. Εννέα ημέρες της γιορτής του Βελλεροφόντη στο παλάτι του βασιληά στην Λυκία. Εννέα ημέρες καταιγίδας μέχρι να φτάσει ο Οδυσσέας στο νησί της Καλυψώς όπως και εννέα ημέρες πριν η καταιγίδα φτάσει στους Λωτοφάγους. Εννέα μέρες στον χοιροβοσκό τον Εύμαιο ο Οδυσσέας, σε 9 αθροίζει ο αριθμός των 108 μνηστήρων, και ας μην σας πω πόσες φορές το έκαναν ο Οδυσσέας με την Πηνελόπη όταν έσμιξαν πάλι.... Ελάτε, τώρα, εκεί πήγε το αριθμομνήμον μυαλό σας! Έν’ναιν έτσι;

Τέλος, με δύο νυ το εννέα, αλλά... ενίσταται και μένει ενεή η καλή επιμελήτριά μου αν γράψω με δύο νυ το ένατος!