Τα τελευταία χρόνια, οι μαζικοί βιασμοί έχουν αποτελέσει πολεμικό εργαλείο στο Κονγκό, το Νταρφούρ, τη Βοσνία, τη Ρουάντα και τη Λιβερία. Η περίπτωση της τελευταίας, όμως, είναι διαφορετική.

Εδώ οι βιασμοί συνεχίζονται και μετά το τέλος του πολέμου. Και η ηλικία των θυμάτων είναι σκανδαλωδώς μικρή. Η 7χρονη Τζάκι είναι πολύ μικρή για να θυμάται τον εμφύλιο πόλεμο της Λιβερίας, που διήρκεσε 14 ολόκληρα χρόνια, από το 1989 έως το 2003. Στο διάστημα αυτό, έπεσαν θύματα βιασμού τα τρία τέταρτα των γυναικών. Αλλά η Λιβερία της Τζάκι είναι μια χώρα που στέκεται ξανά στα πόδια της, έχει ελεύθερα μέσα ενημέρωσης και μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση. Παρά ταύτα, οι μαζικοί βιασμοί συνεχίζονται. Είναι πιο εύκολο να πειστούν οι άνδρες να παραδώσουν τα όπλα τους παρά την αίσθηση ότι οι γυναίκες τούς ανήκουν. Κάπως έτσι, ο 50χρονος φύλακας του σχολείου της Τζάκι οδήγησε μια μέρα το κορίτσι στη θάλασσα, το βίασε και το άφησε αιμόφυρτο να κλαίει.
«Δεν μπορούσα να περπατήσω και με πήγαν στο νοσοκομείο», θυμάται η Τζάκι. Αλλά εκεί δεν μπορούσαν να σταματήσουν την αιμορραγία και την έστειλαν στην πρωτεύουσα, όπου έμεινε πολλές εβδομάδες μέχρι να αναρρώσει. Η Τζάκι ζει τώρα σε ένα καταφύγιο για θύματα σεξουαλικής κακοποίησης. Οι φίλοι της είναι 8 έως 11 ετών. Πριν από λίγες ημέρες έφυγε από το καταφύγιο ένα τρίχρονο παιδί.

Μην κρύβετε την αλήθεια
Σύμφωνα με στοιχεία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, από τις 275 περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης που καταγράφτηκαν από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο, το 28% των θυμάτων ήταν παιδιά μέχρι 4 ετών και το 33% ήταν παιδιά 5 έως 12 ετών. Φυσικά, παιδιά πέφτουν παντού θύματα βιασμού. Αλλά αυτό που συμβαίνει στη Λιβερία είναι διαφορετικό. Ο πόλεμος έχει κάνει τους άνδρες να πιστεύουν πως όταν θέλουν σεξ, είναι αρκετό να αναγκάσουν μια γυναίκα να το κάνει. Και στο σχολείο, οι μαθήτριες ανακαλύπτουν συχνά πως, για να πάρουν καλό βαθμό, πρέπει να κοιμηθούν με τους δασκάλους τους.
Ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπιστούν οι βιασμοί -είτε συμβαίνουν στο Νταρφούρ και τη Λιβερία είτε στις Ηνωμένες Πολιτείες- είναι να μιλά κανείς ευθέως γι' αυτούς. Και αυτό ακριβώς συμβαίνει αυτό τον καιρό. Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών συγκάλεσε πέρσι έκτακτη σύνοδο για το θέμα και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για τον πρόεδρο του Σουδάν. Το μάθημα από τη Λιβερία, όμως, είναι πως ακόμη και όταν τελειώνουν οι πόλεμοι, οι βιασμοί συνεχίζονται, πολλές φορές από αδράνεια. Έρευνα του Ερυθρού Σταυρού, που δόθηκε στη δημοσιότητα το 2007, έδειξε ότι το 12% των γυναικών κάτω των 17 ετών είχε κακοποιηθεί σεξουαλικά το προηγούμενο 18μηνο.

ΝΟΤΙΟΣ ΑΦΡΙΚΗ
Βιαστές ένας στους τέσσερις άνδρες
Έρευνα στη Νότιο Αφρική, από το χρηματοδοτούμενο από το κράτος Συμβούλιο Ιατρικών Ερευνών, έδειξε ότι ένας στους τέσσερις πολίτες της χώρες έχει διαπράξει βιασμό. Το 28% των ερωτηθέντων ανδρών από δύο επαρχίες της Νοτίου Αφρικής παραδέχτηκε ότι έχει εξαναγκάσει με τη βία γυναίκα για σεξ. Από αυτούς, το 20% ήταν φορείς του ιού HIV. Επίσης, το 9% των ερωτηθέντων είχαν πάρει μέρος σε ομαδικό βιασμό. «Η έρευνα δείχνει ότι ο βιασμός θεωρείται κάτι το φυσιολογικό σε μία κοινωνία που έχει περάσει χρόνια καταπίεσης», σχολίασε εκπρόσωπος του ΟΗΕ.
Η επικεφαλής της ερευνητική ομάδας, Ρέιτσελ Τζιουκς, υποστήριξε ότι «αν η κοινωνία ήταν πρόθυμη να διορθώσει το πρόβλημα νοοτροπίας, θα χρειαζόταν τουλάχιστον μία γενιά». Η ίδια χαρακτήρισε επίσης τα αποτελέσματα της έρευνας «σοκαριστικά μεν, αλλά όχι μη αναμενόμενα». Σύμφωνα με τα στοιχεία της αστυνομίας, το 2007 βιάστηκαν 36.000 γυναίκες, περίπου 100 την ημέρα.
Επιπλέον, το κοινωνικό στίγμα και το ψυχολογικό τραύμα που επισύρει ο βιασμός αποθαρρύνει πολλές γυναίκες από το να δηλώσουν το βιασμό στις αστυνομικές Αρχές. Έτσι, ο πραγματικός αριθμός των περιστατικών βιασμού θεωρείται κατά πολύ υψηλότερος. Πολλές ομάδες υποστηρίζουν ότι οι δίκες για βιασμό αναβάλλονται επανειλημμένα και δεν λαμβάνονται μέτρα για την προστασία του θύματος. Οι περισσότερες υποθέσεις δεν φτάνουν καν στα δικαστήρια, λένε.