O Μάρτης μπήκε με το δεξί… ο ουρανός είναι πιο φωτεινός, οι μυρωδιές των λουλουδιών άρχισαν να διακρίνονται και η άνοιξη που μπαίνει, δρομολογεί όχι μόνο την άφιξη του καλοκαιριού, αλλά και την καλή μας διάθεση. Το φως, η ζέστη, τα χρώματα και η προοπτική του καλοκαιριού είναι βάλσαμο στην ψυχή μας. Πολλές έρευνες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι καιρικές συνθήκες επηρεάζουν τη διάθεσή μας. Την άνοιξη ειδικά παρατηρείται μια πιο θετική διάθεση και μεγαλύτερη ενεργητικότητα στον άνθρωπο. Σε αντίθεση με το χειμώνα, όπου πολλοί έχουν αρνητική διάθεση και πολλές φορές «καταθλιπτική», σε σημείο να αδρανούν. Γι’ αυτό παρατηρείται θεαματική αλλαγή από το Μάρτη και έπειτα, όχι μόνο στη φύση, αλλά και στην ψυχολογία του ανθρώπου. Οι ρυθμοί της ζωής μας είναι τέτοιοι, ώστε οι καθημερινές υποχρεώσεις μας να αυξάνονται και συχνά να νιώθουμε πως δεν υπάρχει χρόνος για μας.

Οι περισσότεροι από εμάς, όμως, αλλάζουμε στάση -πολλές φορές χωρίς να το συνειδητοποιήσουμε- με την είσοδο της άνοιξης, που αναπόφευκτα μας θυμίζει ότι το καλοκαίρι είναι κοντά και θα μπορέσουμε να χαλαρώσουμε από όλα αυτά που μας «βασανίζουν» ολόχρονα. Έτσι η άνοιξη είναι η εποχή που ο άνθρωπος δημιουργεί ασυναίσθητα μια διάθεση εκτόνωσης, διασκέδασης, ανανέωσης και ανασυγκρότησης απόψεων ή ακόμη και στάσεων ζωής. «Ο καλός καιρός και η επαφή με τη φύση ενισχύουν τα θετικά συναισθήματα στον άνθρωπο», όπως εξήγησε στη «Σ» η κλινική ψυχολόγος Χριστίνα Πέτα, προσθέτοντας ότι «το φως, η ζέστη, τα χρώματα ενισχύουν την ψυχολογία μας».

Ξαναγεννιέται η ζωή

Με τον ερχομό της άνοιξης ξαναγεννιέται η ζωή που πεθαίνει, κατά κάποιον τρόπο, το χειμώνα. Τη φτώχια, το κρύο και τη μιζέρια του χειμώνα, διαδέχεται το «άνοιγμα» του καιρού, το «άνοιγμα» των δέντρων, ξαναρχίζει η κίνηση, η φύση οργιάζει, η ατμόσφαιρα ζεσταίνεται. Μια ανάσταση πραγματοποιείται σε όλες τις εκδηλώσεις της φύσης και της ζωής. Δεν είναι καθόλου τυχαίο, μάλιστα, που πολλοί καλλιτέχνες, ποιητές, δημιουργοί από όλο τον κόσμο αφιέρωσαν πολλά έργα τους στην άνοιξη, στην «παιδική ηλικία του έτους», όπως τη χαρακτήρισαν.

Αναπόφευκτα, λοιπόν, η ζωή, το μέλλον, η χαρά, η ανεμελιά, η ομορφιά, η δροσιά που αποκαλύπτει η εαρινή εποχή του χρόνου δεν θα μπορούσαν να μην επηρεάσουν τη δική μας αντίληψη για το τι γίνεται γύρω μας.

Το κλίμα αισιοδοξίας που αποκαλύπτεται μέσα από την ανθισμένη φύση, περνάει υποσυνείδητα στο δικό μας μυαλό και ορίζει τη δική μας σκέψη.

Τα ανοικτά και φωτεινά χρώματα που φοράμε αντικαθιστούν τα μουντά και σκούρα χρώματα του χειμώνα και δηλώνουν τη χαρούμενη πλευρά της ζωής. Η ηλιοφάνεια συντονίζει τις φυσικές μας λειτουργίες και γεμίζει κυριολεκτικά τις μπαταρίες μας. Το «πανηγύρι της φύσης» που ξεκινά από το Μάρτιο μάς παρασύρει στους δικούς του χορούς και μας φορτίζει με όρεξη για νέες ιδέες, νέους στόχους και δημιουργική εργασία. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που πολλές καινούριες ιδέες και στόχοι για την επόμενη χρονιά «πέφτουν» στο τραπέζι τέτοια εποχή. Έχει παρατηρηθεί, άλλωστε, σε πολλούς ότι έχουν περισσότερη όρεξη για δουλειά τώρα, παρά κάποιαν άλλη εποχή του χρόνου.

Σημάδια των καιρών

Η ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ανεβαίνει και η μέρα μεγαλώνει. Η κοινωνική μας ζωή αυξάνεται και μπαίνουμε στην τελική ευθεία για τις καλοκαιρινές μας διακοπές. Έρευνες πιστοποιούν ότι η αλλαγή του καιρού επιδρά στην ψυχολογία μας, αλλά και το ορμονικό μας σύστημα. Πώς, όμως, καταλαβαίνουμε ότι η άνοιξη έχει «εισβάλει» και στο δικό μας σύστημα;

*Όταν η γκαρνταρόμπα μας γεμίσει με χρώματα.
*Όταν στο τέλος της ημέρας, μετά από πολύωρη εργασία, νιώθουμε χαλαροί.
*Όταν, στο τέλος της ημέρας, εμείς εξακολουθούμε να έχουμε γεμάτες μπαταρίες.
*Όταν θέλουμε να πάμε βόλτα μετά τη δουλειά -και μάλιστα χωρίς αυτοκίνητο- και όχι να «κλειστούμε μέσα», όπως κάναμε το χειμώνα.
*Όταν έχουμε καθημερινά θετική διάθεση.
*Όταν σταματήσουμε να έχουμε το αίσθημα της κόπωσης.
*Όταν νιώσουμε την ανάγκη να κοινωνικοποιηθούμε ακόμη περισσότερο.
*Όταν μεγαλώσει η επιθυμία μας για σεξουαλική επαφή.
*Όταν «κατεβάζουμε» καινούριες ιδέες.
*Όταν θέτουμε νέους στόχους στη ζωή μας.
*Όταν προσέχουμε περισσότερο την εμφάνισή μας.
*Όταν καταφέρουμε να ελέγξουμε το άγχος που μας τρώει καθημερινά.
*Όταν χαμογελούμε περισσότερο.
*Όταν δεν αδρανούμε.
*Όταν επιδιώκουμε αλλαγές στο καθημερινό μας πρόγραμμα.
*Όταν βλέπουμε με αισιοδοξία ό,τι γίνεται γύρω μας.
*Όταν δεν μας στενοχωρεί εύκολα ό,τι μπορεί να συμβεί.
*Όταν βάλουμε σε πρόγραμμα αυτά που θέλουμε να κάνουμε και δεν τα αφήνουμε για την επόμενη, μεθεπόμενη, κ.ο.κ., μέρα.

Κι όμως κάποιοι παθαίνουν κατάθλιψη…

ΚΑΙ, όμως, υπάρχει μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων που δεν μπορούν να νιώσουν την άνοιξη. Αντίθετα η άνοιξη τούς «ρίχνει». Μάλιστα, στατιστικές μελέτες δείχνουν ότι οι επισκέψεις στα γραφεία των ψυχολόγων και των ψυχιάτρων αυξάνονται μόλις αρχίσει να μπαίνει η άνοιξη. Η κλινική ψυχολόγος Χριστίνα Πέτα αναφέρει ότι «το φως λειτουργεί σαν αντικαταθλιπτικό. Μας δημιουργεί ευχάριστα συναισθήματα επειδή επηρεάζει την παραγωγή ενδορφινών, δηλαδή των ορμονών που δημιουργούν ψυχική ευφορία και καλή διάθεση». Ένας αριθμός ερευνών κατέδειξε ότι ο ήλιος ή μάλλον η απουσία του ήλιου μπορεί να έχει κάποια επίδραση στη διάθεση των ανθρώπων. Η Χριστίνα Πέτα εξηγεί ότι «δεν είναι τυχαίο ότι στις βόρειες χώρες, όπου οι νύκτες είναι πολύ μεγάλες και η ηλιοφάνεια μειωμένη, η εποχιακή κατάθλιψη είναι σχετικά συνηθισμένη διαταραχή. Οι αυτοκτονίες σε αυτές τις χώρες είναι αυξημένες». Παρ' όλα αυτά, όμως, κάποιους δεν μπορεί τόσο εύκολα να τους επηρεάσει θετικά η ζεστή αλλαγή του καιρού.

Αυτό έχει να κάνει ίσως με τις προσδοκίες μας, που μπορεί να είναι τόσο σημαντικές, ώστε να καταφέρνουν να πηγαίνουν «κόντρα» και στην ίδια τη χημεία του σώματός μας.
Έτσι, όταν ο καιρός ανοίγει και η φύση γιορτάζει, όταν όλοι δείχνουν πιο χαρούμενοι (ή εμείς τους αντιλαμβανόμαστε έτσι), τότε περιμένουμε και εμείς από τον εαυτό μας να είναι χαρούμενος και απ’ τη ζωή μας να είναι τέτοια που να μας επιτρέπει να είμαστε χαρούμενοι. Αντ’ αυτού, μας πιάνει αυτό που φυσιολογικά θα μας καταλάμβανε το χειμώνα: Εποχιακή κατάθλιψη. Μερικά από τα συμπτώματα είναι:

*Προβλήματα ύπνου: Έχουμε την τάση να κοιμόμαστε πολλές ώρες και να δυσκολευόμαστε να μείνουμε ξύπνιοι.
*Ατονία: Αισθανόμαστε κόπωση και αδυνατούμε να αντεπεξέλθουμε στην καθημερινότητα.
*Υπερφαγία: Έχουμε έντονη επιθυμία για υδατάνθρακες και γλυκά.
*Κοινωνικά προβλήματα: Έχουμε εκνευρισμό και επιθυμία κοινωνικής απομόνωσης.
*Άγχος: Δεν είμαστε σε θέση να ελέγξουμε το άγχος μας.
*Σεξουαλική ζωή: Έλλειψη σεξουαλικής επιθυμίας.

Πες μου το… χρώμα σου να σου πω ποιος είσαι

ΤΗΝ άνοιξη η φύση πλημμυρίζει από χρώματα. Τα χρώματα επηρεάζουν την ψυχολογία του ανθρώπου και κατ’ επέκταση τη φυσική του κατάσταση.
Οι άνθρωποι που περιβάλλονται από ζωηρά και φωτεινά χρώματα, χαίρουν καλύτερης φυσικής κατάστασης και ψυχικής ηρεμίας από εκείνους που περιβάλλονται από σκούρα και μουντά χρώματα. Μάλιστα, πειράματα που έγιναν σε επαγγελματικούς χώρους έχουν αποδείξει ότι οι εργαζόμενοι αποδίδουν καλύτερα σε έναν φωτεινό χώρο με ευχάριστα χρώματα, παρά σε έναν σκοτεινό με μουντά. Στο ίδιο πείραμα έχει αποδειχτεί ότι οι επαγγελματικές σχέσεις και η διάθεση των εργαζομένων είναι καλύτερη στο φωτεινό, με ευχάριστα χρώματα, χώρο παρά στο μουντό. Μερικές φορές, ο άνθρωπος ενστικτωδώς επιλέγει τα χρώματα που έχει ανάγκη. Όπως, για παράδειγμα, ένας άνθρωπος που πάσχει από ημικρανίες ή/και από έντονες συναισθηματικές εξάρσεις, προτιμά το γαλάζιο χρώμα, που τον ηρεμεί.

Ο άνθρωπος επιλέγει να διακοσμήσει το χώρο του ή να ντυθεί με τα χρώματα που εναρμονίζονται τέλεια στην κατάστασή του. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος που πάσχει από κατάθλιψη θα προτιμήσει τα σκούρα χρώματα, ενώ παρατηρούμε στα παιδιά (που είναι κατά βάση χαρούμενα) και στους ευτυχισμένους ανθρώπους την προτίμησή τους στα ζωηρά και φωτεινά χρώματα. Οι παιδοψυχολόγοι, μάλιστα, χρησιμοποιούν τα χρώματα στην έρευνά τους: Δίνουν στα παιδιά να ζωγραφίσουν και στη συνέχεια μελετούν τα χρώματα που έχουν επιλέξει να χρησιμοποιήσουν για το δημιούργημά τους.

Λευκό: Όσοι το προτιμούν χαρακτηρίζονται από αθωότητα, αγνότητα, καθαρότητα, νεότητα, αλήθεια, απλότητα, μοναδικότητα.
Όσοι το αποφεύγουν έχουν περισσότερο ενδιαφέρον για το ρεαλισμό, αρνούνται να αποδεχτούν ό,τι δεν μπορεί να εξηγήσει η λογική. Γνωρίζουν και αποδέχονται τα ελαττώματά τους, αλλά δεν επιθυμούν να τα διορθώσουν.
Κίτρινο: Φανερώνει ζωντάνια, ενεργητικότητα, ευτυχία, περιέργεια, εναλλαγή, προσαρμοστικότητα, ευελιξία, πρόοδο, διασκέδαση, επικοινωνία. Όσοι το αποφεύγουν, απογοητεύονται εύκολα και προσπαθούν να εξηγήσουν τα συναισθήματα με τη λογική.
Πορτοκαλί: Άνθρωποι της διασκέδασης, άνεσης, αφθονίας, απόλαυσης, κοινωνικότητας, δυναμισμού και της ανεξαρτησίας. Άνθρωποι που το αποφεύγουν, χαρακτηρίζονται από υλισμό, ανεκτικότητα, είναι πιθανό να έχουν καταπιεσμένα σεξουαλικά συναισθήματα ή άλλα συναισθήματα σχετικά με την απόλαυση της ζωής.
Κόκκινο: Άνθρωποι που το προτιμούν, χαρακτηρίζονται από πάθος, σεξουαλικότητα, ενεργητικότητα, αυθορμητισμό, διέγερση, επιθετικότητα, δύναμη, κίνδυνο, φιλοδοξία, επαναστατικότητα. Άνθρωποι που το αποφεύγουν, χαρακτηρίζονται από κυκλοθυμία, εγωκεντρισμό. Δεν αποκλείεται να έχουν φοβίες που δεν έχουν καταφέρει ακόμα να αντιμετωπίσουν.
Ροζ: Άνθρωποι που το προτιμούν, χαρακτηρίζονται από θηλυκότητα, τρυφερότητα, αθωότητα, νεότητα. Όσοι το αποφεύγουν, αντιμετωπίζουν μια δυσκολία να συμβιβαστούν με τη θηλυκή τους πλευρά και να εκφράσουν συναισθήματα τρυφερότητας.
Πράσινο: Χρώμα που συμβολίζει την ειρήνη, ανάπαυση, ελπίδα, άνεση, θαλπωρή, γαλουχία, αρμονία. Το αποφεύγουν όσοι προτιμούν την ανεξαρτησία τους παρά την αφοσίωση και την οικογενειακή ζωή.
Τιρκουάζ: Όσοι είναι εσωστρεφείς, καινοτόμοι, προοδευτικοί και απεχθάνονται τους περιορισμούς. Από την άλλη, το αποφεύγουν όσοι αναζητούν τη σταθερότητα και την ασφάλεια, κυρίως μέσα από την οικογένεια. Διστάζουν να δοκιμάσουν κάτι καινούριο.
Μπλε: Οι ψύχραιμοι, οι ονειροπόλοι, οι αφοσιωμένοι, οι οργανωμένοι, οι λογικοί επιλέγουν το μπλε. Το σκούρο μπλε χαρακτηρίζει μελαγχολία.
Οι πειθαρχημένοι και οι εργατικοί δεν το προτιμούν. Έχουν αποφασίσει το τι θέλουν από τη ζωή τους και αρνούνται να αποκλίνουν από αυτόν τους το στόχο, έστω και στο ελάχιστο.
Βιολετί & Μοβ: Άνθρωποι που το προτιμούν, χαρακτηρίζονται από πνευματικότητα, εσωτερισμό, θρησκεία, μυστήριο, ηθική, αυτοθυσία.
Οι σκούρες αποχρώσεις χαρακτηρίζουν κατάθλιψη και πένθος.
Άνθρωποι που το αποφεύγουν, χαρακτηρίζονται από σοβαρότητα, ίσως και κυνισμό, απόρριψη σε οτιδήποτε δεν εξηγείται επιστημονικά και λογικά.
Καφέ: Άνθρωποι που το προτιμούν, χαρακτηρίζονται από πρακτικότητα, σταθερότητα, απλότητα, αφοσίωση. Οι σκούρες αποχρώσεις, αν και «ζεστές», χαρακτηρίζουν κατάθλιψη και μεροληψία. Άνθρωποι που το αποφεύγουν, χαρακτηρίζονται από αποστροφή στην ρουτίνα και την ήσυχη ζωή.
Μαύρο: Άνθρωποι που το προτιμούν, χαρακτηρίζονται από σοβαρότητα, μυστικοπάθεια, κατάθλιψη, θάνατο, πένθος, μοναχικότητα. Άνθρωποι που το αποφεύγουν, χαρακτηρίζονται από φοβία για το άγνωστο, επιθυμία για απελευθέρωση από οτιδήποτε τους δίνει αίσθηση εξάρτησης, τους παρεμποδίζει, τους «δένει».