Απαγορεύτηκε η χρήση του σε κοσμήματα και πλαστικά προϊόντα

Ε. ΕΝΩΣΗ
Η απαγόρευση θα ισχύσει από το Δεκέμβριο

Την απαγόρευση, στο σύνολο της κοινοτικής επικράτειας, της χρησιμοποίησης καδμίου σε κοσμήματα, πλαστικά προϊόντα και ράβδους συγκόλλησης ανακοίνωσε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας. Η απαγόρευση θα τεθεί σε ισχύ από το Δεκέμβριο του 2011.
Το κάδμιο είναι ουσία καρκινογόνος και τοξική για το υδάτινο περιβάλλον. Το 1988 το Συμβούλιο εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο ζητούσε να εφαρμοστεί πρόγραμμα δράσης για την αντιμετώπιση της ρύπανσης του περιβάλλοντος από το κάδμιο. Η ουσία αυτή εχρησιμοποιείτο στο παρελθόν ως χρωστική ή σταθεροποιητής σε ορισμένα πλαστικά αντικείμενα.
Το 1992 απαγορεύθηκε η χρήση καδμίου σε ορισμένα πλαστικά αντικείμενα στην ΕΕ, εξαιρουμένου όμως του σκληρού PVC, επειδή την εποχή εκείνη δεν κυκλοφορούσαν στην αγορά υποκατάστατα. Δεδομένου ότι υπάρχουν πλέον υποκατάστατα, η ευρωπαϊκή βιομηχανία PVC αποφάσισε να εξαλείψει σταδιακά το κάδμιο από όλα τα προϊόντα PVC, στο πλαίσιο του προγράμματος Βινύλιο 2010. Η χρήση καδμίου σε ηλεκτρικούς συσσωρευτές και ηλεκτρονικά είδη υπόκειται σε περιορισμούς από το 2004.
Όπως επισημαίνει η Κομισιόν, σε ορισμένα κοσμήματα, ιδίως εισαγόμενες απομιμήσεις κοσμημάτων, ανιχνεύονται υψηλά επίπεδα καδμίου, το οποίο είναι επικίνδυνη ουσία. Οι καταναλωτές, και μεταξύ αυτών τα παιδιά, διατρέχουν κίνδυνο έκθεσης στο κάδμιο μέσω της επαφής των αντικειμένων που το περιέχουν με το δέρμα τους ή όταν γλείφουν τα αντικείμενα αυτά. Η νέα νομοθεσία απαγορεύει τη χρήση καδμίου σε όλα τα είδη κοσμημάτων, εκτός από τις αντίκες. Η απαγόρευση αυτή καλύπτει επίσης το κάδμιο που περιέχεται σε κάθε είδους πλαστικά προϊόντα, καθώς και στις ράβδους συγκόλλησης που χρησιμοποιούνται για τη συνένωση ανόμοιων υλικών, δεδομένου ότι οι αναθυμιάσεις από τη διεργασία αυτή είναι εξαιρετικά επικίνδυνες όταν εισπνέονται.

Μείωση της ρύπανσης
Ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, αρμόδιος για τη Βιομηχανία και την Επιχειρηματικότητα, Αντόνιο Ταγιάνι, δήλωσε ότι η χθεσινή απόφαση αποτελεί θετική εξέλιξη, όχι μόνο για τους καταναλωτές, αλλά και για τη βιομηχανία, η οποία έχει ήδη αναπτύξει εναλλακτικές λύσεις αντί της συγκεκριμένης ουσίας.
Από την πλευρά του, ο Επίτροπος για το Περιβάλλον Γιάνεζ Ποτότσνικ δήλωσε ότι με την απαγόρευση της χρήσης καδμίου στα κοσμήματα θα προστατευθούν οι καταναλωτές, ιδίως τα παιδιά. Η απαγόρευση αυτή είναι εξίσου επωφελής για το περιβάλλον, δεδομένου ότι η απαλλαγή των πλαστικών από το κάδμιο θα συμβάλει στη μείωση της ρύπανσης, ανέφερε ο Σλοβένος Επίτροπος.

Μεταλλάξεις μετά από έκθεση σε κάδμιο
Το κάδμιο έχει ενοχοποιηθεί και ως καρκινογόνο, χωρίς όμως να υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις γι' αυτό. Έτσι, ενώ παλαιότερα εθεωρείτο ότι οι εργαζόμενοι σε εργασίες με κάδμιο ανέπτυσσαν καρκίνο του προστάτη, νεότερες επιδημιολογικές έρευνες δεν επιβεβαίωσαν κάτι τέτοιο, ούτε για τον καρκίνο του προστάτη ούτε για άλλες μορφές καρκίνου. Πάντως σε πειράματα με βακτηρίδια και κύτταρα πειραματόζωων και ανθρώπου, παρατηρήθηκαν μεταλλάξεις μετά από έκθεση σε κάδμιο. Επίσης σε ασθενείς, οι οποίοι υπέφεραν από την ασθένεια itai-itai, βρέθηκαν στα λευκοκύτταρα χρωματοσωματικές διαταραχές.

Η ασθένεια itai-itai εμφανίστηκε μεταξύ ηλικιωμένων πολυτόκων γυναικών στην Ιαπωνία και η αιτία της αποδόθηκε στην κατανάλωση ρυζιού, το οποίο είχε μολυνθεί με κάδμιο από νερό που είχε περάσει μέσα από περιοχές ορυχείων καδμίου. Η ασθένεια είναι επώδυνη και οφείλεται στην οστεομαλακία. Παρατηρούνται πολλαπλά κατάγματα και νεφρική δυσλειτουργία. Η παθογένεση της ασθένειας σήμερα είναι σε αμφιβολία, επειδή διαπιστώθηκε και σε περιοχές όπου δεν υπάρχει μόλυνση από κάδμιο και αποδίδεται μάλλον σε μία μορφή ανεπάρκειας της βιταμίνης D.