Οικείο και προσιτό!

Το Παλαιχώρι αποτελεί συγκοινωνιακό κόμβο μεταξύ Λευκωσίας-Λεμεσού καθώς βρίσκεται στα σύνορα των δύο πόλεων, αλλά διοικητικά ανήκει στην επαρχία Λευκωσίας. Είναι κτισμένο αμφιθεατρικά ανάμεσα σε ψηλά βουνά σε υψόμετρο 900 μέτρων. Ο ποταμός Σερράχης, ξεκινώντας από την κορυφή της Παπούτσας, χωρίζει το χωριό στα δύο. Έχει γύρω στους 1100 κατοίκους και είναι από τα πιο ενδιαφέροντα ορεινά χωριά της Κύπρου, διατηρώντας τον παραδοσιακό του χαρακτήρα, χωμένο σε ένα καταπράσινο περιβάλλον, πλημμυρίζοντας από Ιστορία.

Πού
Μέσα στο χωριό ξεχωρίζουν ο ναός του Αγίου Λουκά με τον μεγαλοπρεπή επισκοπικό θρόνο και τον κοντινό ελιόμυλο που αποκαταστάθηκε το 1993 με τον πλήρη εξοπλισμό του να σώζεται, ο ξυλόστεγος Ναός του Αγίου Γεωργίου του 17ου αιώνα και ο ναός της Παναγίας της Παντάνασσας, που χρονολογείται από τις αρχές του 16ου αιώνα και διαθέτει πολύ σημαντικές τοιχογραφίες. Το Μουσείο Βυζαντινής Κληρονομιάς βρίσκεται στο κέντρο του χωριού κι εδώ εκτίθενται έργα θρησκευτικής τέχνης και έγγραφα από τη Φραγκοκρατία μέχρι και τον 20ό αιώνα. Το παλιό σχολείο του 19ου αιώνα, αποδεικνύοντας ότι το Παλαιχώρι είναι πολύ δραστήριο, χρησιμοποιείται σήμερα ως κοινοτική βιβλιοθήκη, μέρος της οποίας αποτελείται από δωρεές του τέως δημοσιογράφου Χριστάκη Κατσαμπά. Εκτός από την κεντρική πλατεία που θα διασχίσετε πολλές φόρες, βρείτε και τη μικρή γραφική πλατεία που φέρει το όνομα του απόδημου ευεργέτη Κύπρου Κοτζιήκα.
Ως μία από τις καλύτερες αρδευόμενες περιοχές του νησιού, με υψηλές τιμές βροχόπτωσης, επιδίδεται στις γεωργικές καλλιέργειες και φημίζεται για τις ντομάτες του, τα γνωστά «πομιλόρκα». Ιστορικά, πολύ σημαντικό ρόλο κατέχει στη «γεωγραφία» του απελευθερωτικού αγώνα 1955-’59, καθώς από εδώ κατάγονταν ο Κυριάκος Μάτσης και ο Μιχαλάκης Καραολής, ενώ το κρησφύγετο του Γρηγόρη Αυξεντίου αποτελεί μέρος του Μουσείου Μνήμης του Απελευθερωτικού Αγώνα. Σχετικό με τον Αγώνα και το μεγάλο Άγαλμα της Κύπριας Μάνας, το οποίο δημιουργήθηκε προς τιμήν των μητέρων που θυσίασαν τα παιδιά τους την περίοδο 1955-’59. Από το λόφο όπου βρίσκεται, ο επισκέπτης έχει πανοραμική θέα ολόκληρου του χωριού. Από εδώ καταλήγει κανείς στον κεντρικό δρόμο, από όπου μπορεί να προχωρήσει προς την Κοιλάδα της Μαρούλενας. Σ’ αυτό το σημείο φυσικής ομορφιάς μπορείτε να δείτε το ναό των Αγίων Αναργύρων και να περπατήσετε το μονοπάτι τριών χιλιομέτρων που καταλήγει στο Απλίκι. Η διαδρομή χρησιμοποιείται καιρού θέλοντος και από επίδοξους mountain bikers. Ένα περίπου χιλιόμετρο στ' ανατολικά του Απλικιού βρίσκεται το φράγμα του Παλαιχωριού, ενώ κοντά είναι και η Αγία Κορώνη, χώρος που αποτελούσε τη μεγαλύτερη περιοχή παραγωγής φράουλας στην Κύπρο. Το εξωκλήσι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στην πευκόφυτη περιοχή «Άππη» προσφέρει εξαιρετική θέα.

Τι
Το Αρχοντικό Ρουσίας (www.archontikorousias.com), χτίστηκε το έτος 1915 και ανακαινίστηκε ως ξενοδοχειακό κατάλυμα το 2006. Διατηρεί όλα τα στοιχεία της λαϊκής εξωτερική και εσωτερικής αρχιτεκτονικής στα τέσσερα ξεχωριστά του δωμάτια, όπου τους επισκέπτες περιμένει ντόπια ζιβανία και «τσιλλήματα» για… ζέσταμα! Το ομορφότερο μέρος του αρχοντικού είναι το ανοιχτό καθιστικό πάνω από το ποτάμι. Βουλιάξτε στους άνετους καναπέδες και χαλαρώστε με συντροφιά έξω το μεγάλο δρυ και, ίσως, τον ήλιο να σας χαϊδεύει από τα μεγάλα τζάμια. Μπορείτε, αν επιλέξετε να μείνετε στο σπίτι, να παραγγείλετε και να σας έρθουν σουβλάκια από τη «Χρυστάλλα» (22643280) ή και πίτσα από το «Giannis Ρizza» (22643212). Αρκετές οι επιλογές για φαγητό, όπως σε κάθε μεγάλο χωριό: «Square» (99280076), «Σερράχης» (22643212), «Γεωργία» (22642256) και ο «Καφενές της Ευτυχίας».

Πώς
Βρίσκεται μισή ώρα περίπου από τη Λευκωσία και για φτάσετε ακολουθείτε τον αυτοκινητόδρομο που ξεκινά από την Ανθούπολη. Από τη Λεμεσό, ο ευκολότερος τρόπος για να πάτε είναι να βγείτε από την έξοδο της Αγίας Φύλας και θα βρείτε το Παλαιχώρι δέκα λεπτά μετά τον Αγρό.

Γιατί
- Για βόλτες ανάμεσα σε δάση πλούσια σε Ιστορία.
- Για ξεκούραση σε κυπριακές «κάμαρες».
- Για παραδοσιακά κυπριακά αλλαντικά, από τα καλύτερα στο νησί, και ζιβανία.


ΑΠΟ ΤΟ 2001 ΚΑΙ ΕΞΗΣ ΜΙΛΑΜΕ ΠΛΕΟΝ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΛΑΙΧΩΡΙΑ, ΕΦΟΣΟΝ ΜΕ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΑΝ ΝΑ ΧΩΡΙΣΤΟΥΝ ΣΕ ΔΥΟ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ-ΠΑΛΑΙΧΩΡΙ ΜΟΡΦΟΥ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΧΩΡΙ ΟΡΕΙΝΗΣ. «ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ», ΟΤΑΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΚΕΦΑΛΟΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΠΙΤΣΙΛΙΑΣ.